Batman Ezidilerinin defin pratikleri üzerine etnografik değerlendirmeler
Citation
Can Emmez, Berivan. "Batman Ezidilerinin Defin Pratikleri Üzerine Etnografik Değerlendirmeler", Antropoloji Dergisi, S.29, ss.163-178.Abstract
Ezidî inancı, evrenin yaratılışı ve ölümden sonra yaşam konularında oldukça
ilgi çekicidir. Ölümden sonra yaşam, başka bir deyişle ruhların göçü Ezidî dininin
temel unsurlarından birini teşkil eder. Ezidîlerde ölüm, libas/kiras guherîn (elbise/gömlek
değiştirmek) olarak adlandırılır ve ölenin başka bir bedende dünyaya
yeniden geleceğine inanılır. Bu sebeple defin pratikleri de yaradılış, ölüm ve yeniden
doğuş dramasını sergileyen kozmik döngü üzerine kuruludur. Sözlü olarak aktarılan
bir din olan Ezidîlik, ulusal ve uluslararası birçok araştırmaya konu olsa da
yapılan araştırmalar tarihi belgeler üzerinde yoğunlaşmakta, cenaze ritüelleri ve
defin pratikleri gibi geleneklerle ilgili olarak oldukça sınırlı bilgiler içermektedir.
Bu çalışmada Batman’ın Beşiri ilçesinde Ezidîlerin yaşadığı köylerde 2013-2014
yılları arasında yapılan alan araştırmalarından yola çıkılarak Batman Ezidîlerinin
defin pratikleri ile ilgili bilgiler verilmiş ve Ezidî dinsel ve toplumsal yaşamının tüm
düzlemlerinde kendini gösteren, düzenli olarak kendini yenileyen kutsal yaşama olan
inancın bu pratiklerin temel unsurlarını nasıl biçimlendirdiği incelenmiştir. Ezidî
inancında var olan evrensel bir olgu olarak ölümden sonra yaşama dair tasavvurun
Asur ve Babil gibi kadim Mezopotamya kültürlerinden bugüne ulaşan kalıntılarla
beslendiği ortaya konulmuştur.