Batman ilinde kirletici emisyonlardan kaynaklanan hava kirliliğinin küresel ısınmaya etkisi
Citation
Batan, M. (2013). Batman ilinde kirletici emisyonlardan kaynaklanan hava kirliliğinin küresel ısınmaya etkisi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 3 (2), ss. 90-104.Abstract
Sera gazları olarak bilinen ; SO2 (Kükürtdioksit), NOX (Azotoksitler), CO
(Karbonmonoksit), CO2 (Karbondioksit), PM10 (partiküler madde), CFCs
(Kloroflorokarbonlar) vd. gibi gazların dünya yüzeyinden yansıyan ultraviyole ışınları
tutarak, bu ışınların atmosferden uzaklaşmalarına engel olup ısınmaya neden oldukları
bilinen bir gerçektir. Kış aylarında fosil yakıt tüketimi arttığından, bu gazların kış
aylarında havadaki oranlarında artış gözükür. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan
Batman, hava kirliliği ve aşırı sıcaklıklar ile dikkat çeken bir ilimizdir. Bu bağlamda bu
çalışmada, Batman’ın hava kirliliği batmanın sıcaklık değerlerini tetikliyor mu?
sorusuna cevap bulmaya çalıştık. Batman’ da yukarıda sayılan gazlardan SO2 ve PM10
gazları 2005 yılından itibaren ölçülmektedir. Yapılan istatistiki veri araştırması
sonucunda , SO2 ölçüm değerleri normal sınırlar dahilinde olduğu görülmüştür. PM10
değerlerinin ise genel olarak hep sınır değerlerin üzerinde ölçüldüğü ve hatta bazı
dönemler ölçüm sonuçlarından Batman’ın en kirli il olduğu tespit edilmiştir. Burada,
Batman’ın kış ayları, kış sezonu, Ekim ve Mart ayları aylık sıcaklık değerlerinin
ortalaması ile kış ayları, kış sezonu, Ekim ve Mart ayları PM10 ve SO2 değerlerinin
ortalaması karşılaştırılmış ve değerlendirilmiştir. Bulunan sonuçlar gösterdi ki, kış
aylarından Şubat ayı PM10 ortalamaları ile Şubat ayı aylık ortalama sıcaklık değerleri
arasında 0,865 gibi yüksek bir ilişki vardır. Özellikle, Batman’ın Ekim ayı PM10 değerlerinde aşırı artış göstermesi dikkat çekmiştir. Bu karşılaştırmalar tablo halinde
gösterilip incelenmiştir. SO2(Sulphurdioxide), NOx(Nitrogenoxides), CO(Carbonmonoxide),
CO2(Carbondioxide), PM10(Particulate matter), CFCs(Clorofluorinecarbones) etc. are
known as greenhouse gases. This gases hold ultraviolet rays reflected from earth’s
surface and so earth’s surface heats. In winter months, It increase the rate of this gases
in weather. Because, It is used very more fossil fuel in winter months. Batman city is in
southeast region in Turkey. This city is known with air pollution and extreme
temperatures. In this study, is air pollution of Batman city increasing the temperature
values? We will find a answer to this guestion. From this greenhouse gases, SO2 and
PM10 are measuremented since 2005. We understand with statistical datas that, SO2
values are in normal border. PM10 values are above of normal values. It was
understand that, PM10 values of Batman is highest values of Turkey. Herein, average
monthly PM10 and SO2 values the winter months, the winter season, the months of
October and March with average monthly temperature values the winter months, the
winter season, the months of October and March were compared and were evaluated. It
was seen that, There is a high correlation between PM10 values with average monthly
temperature values in February. Especially, it was seen an important increase in PM10
values in October. This values were showed in a table and were examined