Batman ilinde kirletici emisyonlardan kaynaklanan hava kirliliğinin küresel ısınmaya etkisi

Abstract

Sera gazları olarak bilinen ; SO2 (Kükürtdioksit), NOX (Azotoksitler), CO (Karbonmonoksit), CO2 (Karbondioksit), PM10 (partiküler madde), CFCs (Kloroflorokarbonlar) vd. gibi gazların dünya yüzeyinden yansıyan ultraviyole ışınları tutarak, bu ışınların atmosferden uzaklaşmalarına engel olup ısınmaya neden oldukları bilinen bir gerçektir. Kış aylarında fosil yakıt tüketimi arttığından, bu gazların kış aylarında havadaki oranlarında artış gözükür. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan Batman, hava kirliliği ve aşırı sıcaklıklar ile dikkat çeken bir ilimizdir. Bu bağlamda bu çalışmada, Batman’ın hava kirliliği batmanın sıcaklık değerlerini tetikliyor mu? sorusuna cevap bulmaya çalıştık. Batman’ da yukarıda sayılan gazlardan SO2 ve PM10 gazları 2005 yılından itibaren ölçülmektedir. Yapılan istatistiki veri araştırması sonucunda , SO2 ölçüm değerleri normal sınırlar dahilinde olduğu görülmüştür. PM10 değerlerinin ise genel olarak hep sınır değerlerin üzerinde ölçüldüğü ve hatta bazı dönemler ölçüm sonuçlarından Batman’ın en kirli il olduğu tespit edilmiştir. Burada, Batman’ın kış ayları, kış sezonu, Ekim ve Mart ayları aylık sıcaklık değerlerinin ortalaması ile kış ayları, kış sezonu, Ekim ve Mart ayları PM10 ve SO2 değerlerinin ortalaması karşılaştırılmış ve değerlendirilmiştir. Bulunan sonuçlar gösterdi ki, kış aylarından Şubat ayı PM10 ortalamaları ile Şubat ayı aylık ortalama sıcaklık değerleri arasında 0,865 gibi yüksek bir ilişki vardır. Özellikle, Batman’ın Ekim ayı PM10 değerlerinde aşırı artış göstermesi dikkat çekmiştir. Bu karşılaştırmalar tablo halinde gösterilip incelenmiştir.

SO2(Sulphurdioxide), NOx(Nitrogenoxides), CO(Carbonmonoxide), CO2(Carbondioxide), PM10(Particulate matter), CFCs(Clorofluorinecarbones) etc. are known as greenhouse gases. This gases hold ultraviolet rays reflected from earth’s surface and so earth’s surface heats. In winter months, It increase the rate of this gases in weather. Because, It is used very more fossil fuel in winter months. Batman city is in southeast region in Turkey. This city is known with air pollution and extreme temperatures. In this study, is air pollution of Batman city increasing the temperature values? We will find a answer to this guestion. From this greenhouse gases, SO2 and PM10 are measuremented since 2005. We understand with statistical datas that, SO2 values are in normal border. PM10 values are above of normal values. It was understand that, PM10 values of Batman is highest values of Turkey. Herein, average monthly PM10 and SO2 values the winter months, the winter season, the months of October and March with average monthly temperature values the winter months, the winter season, the months of October and March were compared and were evaluated. It was seen that, There is a high correlation between PM10 values with average monthly temperature values in February. Especially, it was seen an important increase in PM10 values in October. This values were showed in a table and were examined