Ahmet Mithat Efendi’nin ilk romanlarında Mısır ve Mısırlılar

Abstract

Ahmet Mithat Efendi, Şemsettin Sami’den sonra ikinci telif romanı yazan Türk romancısıdır. Osmanlı Devleti açısından 18. Yüzyıldan itibaren başlayan Mısır sorunu, 19. Yüzyılda özellikle Kavalalı Mehmet Ali Paşa döneminde en karmaşık halini alır. 1517’de fethedilen; ancak 1882’de Osmanlı Devleti’nin elinden çıkan Mısır bu ilk romancılarımızın ilgisini çekmiş ve Tanzimat dönemi romanlarında bu ülkeye ait kimi konular işlenmiştir. Tanzimat romanında Mısır coğrafyası mekân olarak kullanılmış, roman yazarları ise romanlarının kimi bölümlerini Mısır, Mısırlılar veyahut Mısır’daki meselelere ayırmıştır. Ahmet Mithat Efendi de bir Tanzimat romancısı olarak Mısır konusuna bîgâne kalmamıştır. Onun romanlarını Osmanlı ülkesinin yaşayan halklarının siyasi, ekonomik, coğrafi, sosyal, psikolojik ve kültürel tarihi olarak değerlendirdiğimizden makalemizde, Ahmet Mithat Efendi’nin romanlarında Mısır coğrafyası ve Mısırlılar ele alınmıştır

Ahmet Mithat Efendi is the second novelist that writes novel after Şemsettin Sami. In Ottoman Empire, Egypt affair which starts from 18. Century forms its most complicated situation especially in 19. Century. Conquered in 1517, but lost in 1882 from the authority of Ottoman Empire, Egypt attracted this first novelist of us and in the novels of Tanzimat age, same issued were discussed about this country. In the Tanzimat novels, Egypt territory was used as a place, novelists put aside some episodes of their novels for Egypt or Egyptians. As a Tanzimat novelist, Ahmet Mithat Efendi didn’t remain uninteresting in the issues of Egypt as well. Since we assess his novels as social, cultural, geographic, psychological and economic history of the people that lived in Ottoman Empire, in our treatise, in the novels of Ahmet Mithat Efendi, Egypt, Egypt affairs and Egyptians were taken in hand as a place factor.