Ahmet Mithat Efendi’nin romanlarında Üsküdar
Citation
Korkmaz, F. (2012). Ahmet Mithat Efendi’nin romanlarında Üsküdar. Uluslararası Üsküdar Sempozyumu VII, 01-02 Kasım 2012, İstanbulAbstract
Ahmet Mithat Efendi, otuzu aşkın romanıyla Türk toplumuna roman okumayı ve yazmayı
öğreten edebiyatçımızdır. Romanlarını yazdığı ve ikbalinin en parıltılı günlerini yaşadığı
1874-1908 yılları -1876’ya kadar Rodos’ta sürgün olsa da- arasındaki otuz dört yıl, Osmanlı ülkesi ve payitahtının siyasi, ekonomik ve düşünsel bakımlardan çok hareketli bir
dönemidir. Onun romanlarında medeni dünyanın ve İmparatorluk ailesinin bütün fertleri
ve mekânları yer alır. Yazın hayatı boyunca neredeyse her yıl bir roman telif eden Ahmet
Mithat Efendi, uzak coğrafyalara ilgi duyduğu kadar yaşadığı dönemin İstanbul’unu büyük bir ustalıkla eserlerine yansıtmıştır. Her şeyden önce Ahmet Mithat Efendi bir İstanbul âşığıdır. Beykoz’u ikamet yeri olarak seçen ve İstanbul’un Avrupa yakasındaki matbaasında çalışan Ahmet Mithat Efendi’nin Akbaba’dan bindiği Şirket-i Hayriyye Vapuru
Üsküdar’dan geçer. Romanına otobiyografik hususiyetleri taşımaktan hoşlanan bu büyük
romancının eserlerinde 1880’den 1912’ye kadar neredeyse her gün gördüğü Üsküdar’ın
daima önemli bir yeri olmuştur. Romanlarına yaşadığı kenti bir fon olarak ve genellikle
realist bir anlayışla yansıtan Ahmet Mithat Efendi’nin birçok romanında Üsküdar, bütün
canlı tasvirleriyle yerini alır. Kimi romanlarının büyük bölümü Üsküdar’da geçer. Bu
vesileyle Üsküdar, şaşaalı yaşamının son günlerini yaşayan büyük bir İmparatorluktan
bütün güzelliğiyle günümüze ışır. Çalışmamızda Ahmet Mithat Efendi’nin romanlarında
Üsküdar ele alınacak, seçilen mekânın roman unsurları üzerindeki tesirleri incelenecektir