Alpaslan, NurayTekin, Abdulselam2019-12-042019-12-042019-06-282019-06-28Tekin, A. (2019). Ankara–İzmir hızlı tren Afyonkarahisar–Banaz kesimi T4 tünelinin mühendislik jeolojisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Batman.https://hdl.handle.net/20.500.12402/2341İnceleme alanı, Afyonkarahisar ili sınırları içerisinde bulunan Köprülü mevkiindeki ‘Afyon-İzmir Hızlı Tren Projesi Afyonkarahisar-Uşak (Banaz) kesimi Km: 209+615 – 210+875 arasında yapımı devam eden T-4 Tünelindeki mühendislik jeolojisi ve jeoteknik çalışmaları kapsamaktadır. Kaya kalite göstegesi (RQD), RMR ve Q kaya kütle sınıflandırma sistemlerine göre yapılan zemin sınıflandırmasında tünel güzergahındaki formasyonların C2 özel ve C3 özel klasında olacağı öngörülmüştür. Çalışma alanındaki tünelde yapılan kazı aşamalarında destek olarak sırasıyla çelik hasır (Q 221/221), iksa (NPI 200), shotcreate (C20 püskürtme beton), SN bulon (kaya bulonu ve ibo bulon enjeksiyon), boru süren (1,5 inç) gibi destek sistemleri kullanılmıştır.The examination area involves the engineering geology and geotechnical studies in T-4 Tunnel whose construction continues in Afyon-İzmir High-Speed Train Project Afyonkarahisar-Uşak (Banaz) region between Km: 209+615 – 210+875 in Köprülü region located within the borders of Afyonkarahisar province. In the soil classification according to rock quality index (RQD), RMR and Q rock mass classification systems, it is predicted that the formations in the tunnel route will be in C2 special and C3 special class. During the boring stages of the tunnel in the study area, support systems such as steel mesh (Q 221/221), bracing (NPI 200), shotcrete (C20 sprayed concrete), SN bolt (rock bolt and ibo bolt injection), pipe lasting (1,5 inches) were respectively utilized as support.İÇİNDEKİLER ÖZET iv ABSTRACT v ÖNSÖZ vi İÇİNDEKİLER vii SİMGELER VE KISALTMALAR x 1. GİRİŞ 1 1.1. İnceleme Alanının Yeri 1 1.2. İnceleme Alanının Jeomorfolojisi 2 1.3. Tez Hakkında 3 2. KAYNAK ARAŞTIRMASI 4 3. MATERYAL VE YÖNTEM 5 3.1. Tünelciliğin Genel Tanımı ve Tünelcilikte Kullanılan Genel Terimler 5 3.2. Tünel Çeşitleri 6 3.3. Tünel Açma İşlemleri 7 3.4. Tünel Güzergâhı Seçiminde Gözönünde Bulundurulacak Jeolojik Kriterler ve Jeolojik Yapıların Tünel Açılmasındaki Etkileri 7 3.4.1. Tabaka doğrultularının etkisi 7 3.4.2. Fayların etkisi 7 3.4.3. Gerilme (Stress) etkisi 9 3.4.3.1. Kemerlenme 11 3.4.4. Tünellerde su sorunu 11 3.4.4.1. Gözeneklilik (Porozite) ve Geçirgenlik (Permeabilite) 12 3.5. Farklı Ortam Koşullarında Tünel Kazıları 13 3.5.1. Yumuşak ve zayıf kayaçlarda tünel açma 13 3.5.2. Sert kayaçlarda tünel açma 13 3.6. Tünel Açma Yöntemleri 14 3.6.1. Yeni Avusturya tünel açma yöntemi (NATM) 16 3.6.2. Yeni Avusturya tünel açma yönteminde kaya ve destek sınıfları 18 3.6.2.1. A- Stabil-Hafif aşırı sökülen kaya sınıfı 21 3.6.2.2. A1- Destek sınıfı 21 3.6.2.3. A2- Destek sınıfı 21 3.6.2.4. B- Gevrek kaya sınıfı 22 3.6.2.5. B1- Destek sınıfı 22 3.6.2.6. B2- Destek sınıfı 22 3.6.2.7. B3- Destek sınıfı 23 3.6.2.8. C- Baskılı kaya sınıfı 23 3.6.2.9. C1- Destek sınıfı 24 3.6.2.10. C2- Destek sınıfı 24 3.6.2.11. C3- Destek sınıfı 25 3.6.2.12. C4- Destek sınıfı 25 3.6.2.13. C5- Destek sınıfı 25 3.7. Sığ Derinlikte Tünel Açımı 26 3.8. Jeoteknik Parametreler 26 3.8.1. Kaya kütlesi sınıflamaları 26 3.8.1.1. Kaya kalitesi göstergesi (RQD) 27 3.8.1.2. RMR (Rock Mass Rating) kaya kütlesi sınıflama sistemi 28 3.8.1.3. Q Sınıflama sistemi 33 4. TARTIŞMA VE BULGULAR 36 4.1. İnceleme Alanının Jeolojisi 36 4.1.1. Eşme formasyonu (Pzşe) 40 4.1.2. Kızılcasöğüt formasyonu (Jk) 40 4.1.3. Vezirler melanjı (Kvm) 41 4.1.4. Yeniköy formasyonu (Thy) 41 4.1.5. Dumlupınar formasyonu (Mid) 42 4.1.6. Kozören volkanitleri (Mkv) 42 4.1.7. Afyon volkanitleri (Mav) 42 4.1.8. Yamanlar formasyonu (Tmy) 42 4.1.9. Vişneli formasyonu (Tmv) 43 4.1.10. Balmahmut formasyonu (Neb) 43 4.1.11. Ahmetler formasyonu (Tia) 43 4.1.12. Beydağı volkanitleri 44 4.1.13. Ulubey formasyonu (Tiu) 44 4.1.14. Asartepe formasyonu (Qat) 44 4.1.15. Kolüvyon (Qc) 45 4.1.16. Alüvyon (Qa) 45 4.2. İnceleme Alanı Mühendislik Jeolojisi 45 4.2.1. Jeoteknik amaçlı sondajlar 47 4.2.2. İnceleme alanında yapılan laboratuvar analizleri 48 4.2.2.1. Fiziksel özellikler 48 4.2.2.2. Mekanik (mukavemet) deneyleri 54 4.2.3. Jeoteknik ve jeomekanik parametrelerin değerlendirilmesi 55 4.2.4. Tünel alanında izlenen deformasyonların değerlendirilmesi 57 4.2.4.1. Konglomera biriminin kaya özelliklerinin değerlendirilmesi 60 4.2.4.2. Kiltaşı biriminin kaya özelliklerinin değerlendirilmesi 62 4.2.4.3. Kumtaşı biriminin kaya özelliklerinin değerlendirilmesi 66 4.2.4.4. Marn biriminin kaya özelliklerinin değerlendirilmesi 69 4.2.5. 210+875 ile 210+819 km arası jeoteknik değerlendirme 77 4.2.6. 210+803,0 ile 210+782,20 km arası jeoteknik değerlendirme 78 4.3. Tünel Kazı ve Tahkimat İşleri 81 4.3.1. Kazı İşleri 81 4.3.1.1. Makine ile kazı işlemi 82 4.3.2. Tünel destekleme elemanları 83 4.3.2.1. Çelik hasır 83 4.3.2.2. İksa montajı 84 4.3.2.3. Kaya bulonu 85 4.3.2.4. Boru süren uygulaması 87 4.3.2.5. Ayna ve zemin çivileri 88 4.3.2.6. Püskürtme beton 90 4.3.2.7. Kendinden delen (İbo Bulon) 94 4.3.2.8. Aşırı sökülme (Overbreak) 97 5. SONUÇLAR 99 6. KATKI BELİRTME 103 7. KAYNAKLAR 104 EKLER 109 ÖZGEÇMİŞ 119trinfo:eu-repo/semantics/openAccessAttribution-ShareAlike 3.0 United StatesAfyon-İzmir Hızlı Tren ProjesiBoru SürenÇelik HasırÇelik İksaİbo BulonKaya SınıflandırmaNATMAfyon-İzmir High-Speed Train ProjectPipe LastingRock ClassificationSteel BracingSteel MeshMaster Thesis