Deniz, Mehmet Ata2021-09-242021-09-242018-12-30Deniz, M. A. (2018). الاجتهاد المطلق في القرن الرابع الهجري: الإمام الخطابي نموذجا. Batman Üniversitesi İslami İlimler Hakemli Dergisi, 2 (2), 127-151.2548-00732619-9114https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/628103https://hdl.handle.net/20.500.12402/3505تناولت هذه الدراسة تعريف الاجتهاد وأنه من الواجبات الكفائية، ثم بينت أنواعه ومراتبه بدءًا بالاجتهاد المطلق وانتهاءً بالفقيه الحافظ للمذهب، وتطرقت إلى دعوى غلق باب الاجتهاد مبينة سبب نشوئها. وأكدت الدراسة على حقيقة استمرار باب الاجتهاد المطلق وعدم إغلاقه، وذلك من خلال وجود قامات علمية رفيعة وصلت إلى مرتبة الاجتهاد المطلق، وأثبتت ذلك من خلال أنموذج من الاجتهاد المطلق متمثلة في الخطابي 388ه. وقد أظهرت الدراسة أن الإمام الخطابي إمام مجتهد مستقل في أصوله وفروعه، وأن دعوى انتسابه للمذهب الشافعي دعوى غير صحيحة، وقد بينت هذه الحقيقة من خلال أمرين، الأول: كلام الإمام الخطابي نفسه في كتبه، فليس فيها ما يدل على انتسابه واتباعه للمذهب الشافعي، بل فيها ما يدل على استقلاله عنهم وعن غيرهم، كما أنه ذم تقليد الفقهاء وأنكر عليهم. الثاني: اجتهاداته في الفروع الفقهية التي خالف فيها الإمام الشافعي خصوصًا والشافعيةَ عمومًا، حيث لم يعدّه الشافعية من أصحاب الوجوه في المذهب، بل كان في آرائه مجتهدًا مستقلًا،Bu çalışmada ictihadın tanımı, kifâî farz oluşu, çeşitleri ve mutlak müctehitten mezhep fakihine kadar ictihadın mertebeleri konu edilmektedir. Çalışmada; mutlak ictihat derecesine ulaşan bireylerin varlığı da kanıt gösterilerek ictihat kapısının kapanmadığı ve ictihadın devam eden bir olgu olduğu gerçeği kanıtlanmış ve bunun en bariz örneği olarak hicrî dördüncü asırda yaşayan İmam Hattâbî örnek gösterilmiştir. Ayrıca iki gerekçeye dayanılarak, Hattabî’nin hem usûlde hem de furu’da mustakil müctehit olduğu gerçeği ve Şâfiî mezhebine müntesip olduğu iddiasının doğru olmadığı tespit edilmiştir. Birincisi: Hattâbî’nin kendi kaynaklarındaki ifadelerinde Şâfiî mezhebine mensup olduğunu ifade eden herhangi bir kayıt yoktur. İkincisi: Fıkhın ferî konularında özelde İmam Şâfii’ye genelde de Şâfiîlere muhalefet etmiş ve Şâfiîler tarafından ehl-i vucûhtan da sayılmamıştır. Bu durum, imam Hattâbî’nin Şâfiî mezhebine müntesip müçtehit olmadığı; bilakis müstakil müçtehit olduğunu desteklemektedir. Son olarak da Hattâbî ile ilgili bu tespitimizi destekler ferî meselelere yer verilmiştir.This study handles the subject of Independent Reasoning “Ijtihad’’, and it assures the fact that the Ultimate Independent Reasoning is continuous and unclosed. I have approved that depending on al-Imam Abu Suleiman al-Khattabi’s the Ultimate Independent Reasoning samples, who passed away in 388 H. I have shown that al-Khattabi is an independent and indisputable ‘’Mujtahid” Imam in his origins and branches and the claim that he joined Shafi'ischool is false. I have approved that by two things: First, al-Imam al-Khattabi’s talk in his books shows that he is independent. Second, his jurisprudence in the doctrinal branches where he was against al-Imam al-Shafi’i in particular and Shafi’I school in general. I concluded my study with samples from those doctrinal branches that assure his judgmental independence.arinfo:eu-repo/semantics/openAccessAttribution-ShareAlike 3.0 United Statesأبو سليمانالقرن الرابع الهجري،الخطابيالاجتهاد المطلقel-HattâbîMutlak İçtihadHicri Dördüncü AsırEbû SuleymanReasoningal-Imam al-KhattabiAbu SuleimanIjtihad in the 4th Century HArticle22127151