Dağ, BeşirAslan, Elif2025-09-172025-09-172025-07-02Aslan, E. (2025). İğde (Elaeagnus Angustifolia L.) bitkisinin gümüş nanopartiküllerinin sentezi ve antimikrobiyal uygulamaları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman.https://hdl.handle.net/20.500.12402/5058Bu çalışmada, Elaeagnus angustifolia L. bitkisinin (Türkçe adıyla iğde) yapraklarından hazırlanan bitki özütü kullanılarak ekolojik açıdan sürdürülebilir yeşil sentez protokolü uygulanmış ve bu sayede gümüş esaslı nanopartiküller (AgNP) başarıyla üretilmiştir. Sentezlenen nanopartiküllerin fiziksel ve kimyasal özelliklerini belirlemek amacıyla çeşitli ileri düzey karakterizasyon teknikleri kullanılmıştır. Ultraviyole-görünür bölge (UV-Vis) spektroskopik ölçümlerinde, gümüş nanopartiküllerin yüzey plazmon rezonansı özelliğine bağlı karakteristik emilim bandı yaklaşık 441 nanometrede belirlenmiş, bu durum nanopartiküllerin oluşumunu doğrulamıştır. Yüzey morfolojisi ve parçacık boyut dağılımı hakkında ayrıntılı bilgi sağlamak amacıyla Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM) ve Transmisyon Elektron Mikroskobu (TEM) analizleri yapılmış, bunun yanı sıra Atomik Kuvvet Mikroskobu (AFM) ile topografik yapı değerlendirilmiştir. Elde edilen görüntüler, nanopartiküllerin homojen bir dağılıma sahip, genel olarak küresel şekilli ve düzgün yüzey özelliklerinde olduğunu göstermiştir. Kristal yapı özellikleri X-ışını difraksiyon (XRD) tekniği ile incelenmiş, elde edilen difraktogramlardan nanopartiküllerin merkez yüzlü kübik (face-centered cubic, FCC) kristal sisteminde düzenlendiği anlaşılmıştır. Debye-Scherrer denklemi kullanılarak ortalama kristalit boyutu yaklaşık 11,84 nanometre olarak hesaplanmıştır; bu değer, nanometrik ölçekte başarılı bir sentezin göstergesi olarak yorumlanabilir. Ayrıca, biyosentezlenen bu AgNP’lerin antimikrobiyal etkilerinin belirlenmesi amacıyla çeşitli gıda kaynaklı ve insan sağlığı açısından önemli patojen mikroorganizmalar üzerinde testler gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda Bacillus subtilis, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus ATCC 29213, Escherichia coli ATCC 25922 ve Candida albicans türlerine karşı Minimum İnhibitör Konsantrasyon (MİK) yöntemiyle duyarlılık testleri yapılmış, AgNP’lerin güçlü inhibitör etkiler sergilediği gözlemlenmiştir. Bulgular, yeşil sentez yoluyla elde edilen gümüş nanopartiküllerin biyouyumlu ve çevre dostu antimikrobiyal ajanlar geliştirilmesi konusunda umut vaat ettiğini ortaya koymaktadır.In this study, an ecologically sustainable green synthesis protocol was applied using a plant extract prepared from the leaves of Elaeagnus angustifolia L. (commonly known as oleaster), and silver-based nanoparticles (AgNPs) were successfully synthesized. Various advanced characterization techniques were employed to determine the physical and chemical properties of the synthesized nanoparticles. Ultraviolet-visible (UV-Vis) spectroscopic measurements revealed a characteristic absorption band at approximately 441 nanometers, attributed to the surface plasmon resonance property of silver nanoparticles, thereby confirming their formation.To obtain detailed information about surface morphology and particle size distribution, Scanning Electron Microscopy (SEM) and Transmission Electron Microscopy (TEM) analyses were conducted, along with Atomic Force Microscopy (AFM) for topographic evaluation. The obtained images showed that the nanoparticles were generally spherical in shape, had a uniform distribution, and smooth surface characteristics.The crystalline structure was examined using X-ray Diffraction (XRD) analysis, and the resulting diffractograms indicated that the nanoparticles were arranged in a face-centered cubic (FCC) crystal system. The average crystallite size was calculated to be approximately 11.84 nanometers using the Debye-Scherrer equation, which can be interpreted as an indication of successful nanoscale synthesis.In addition, to evaluate the antimicrobial activity of the biosynthesized AgNPs, susceptibility tests were performed against several foodborne and clinically important pathogenic microorganisms using the Minimum Inhibitory Concentration (MIC) method. These microorganisms included Bacillus subtilis, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus ATCC 29213, Escherichia coli ATCC 25922, and Candida albicans. The AgNPs exhibited strong inhibitory effects against these pathogens.The findings demonstrate that silver nanoparticles obtained through green synthesis show great promise as biocompatible and environmentally friendly antimicrobial agents.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessAgNP’lerElaeagnus AngustifoliaAntimikrobiyalNanopartikülleAgNP’sAntimicrobialNanoparticlesMaster Thesis