Akan, Mehmet Sait2023-01-242023-01-242023-01-01Akan, M. S. (2023). Semîn el-Halebî’nin ‘Umdetü’l-Hüffâz fî Tefsîri Eşrefi’l-Elfâz adlı eserinin Ulûmü’l-Kur’ân açısından değerlendirilmesi. Batman Akademi Dergisi, 6 (2), ss. 184-207.2619-9114https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2747586https://hdl.handle.net/20.500.12402/4379Bu çalışma, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde hazırlamakta olduğumuz “Semîn elHalebî’nin ‘Umdetü’l-Huffâz fî Tefsîri Eşrefi’l-Elfâz Adlı Eseri ve Metodu” başlıklı doktora tezimiz esas alınarak üretilmiştir.Kur’ân-ı Kerîm, Allah (cc) tarafından insanlığa gönderilmiş olması hasebiyle kutsal bir kitaptır. Tarih boyunca Müslümanlar, Kur’ân’ın anlaşılması için büyük çaba sarf etmiş ve hidâyetiyle yol bulmaya çalışmışlardır. Kur’ân’ın anlaşılmasına katkı sağlayan ilimlerin başında ulûmü’l-Kur’ân gelmektedir. Zerkeşî’nin el-Burhân fî ulûmi’l-Kur’ân’ı, Süyûtî’nin el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’ân’ı, Zürkânî’nin Menâhilü’l-irfân fî ulûmi’l-Kur’ân’ı gibi eserlerde neredeyse Kur’ân ilimlerinin tüm konuları işlenirken; bazı eserlerde ise yalnızca esbâb-ı nüzûl, Kur’ân’da nesh, garîbu’l-Kur’ân, i’câzü’lKur’ân, müşkilü’l-Kurân gibi ulûmü’l-Kur’ân’ın belirli bir konusu işlenmektedir. Tefsirlerde ise Kur’ân ilimlerinin, birtakım âyetler bağlamında ele alındığı görülmektedir. Yazmış olduğu tefsirlerde bu konuları ele alanlardan birisi de VIII/XIV. yüz yılda yaşamış olan nahvî, mukrî ve müfessir lakaplarıyla anılan Semîn el-Halebî’dir. Kur’ân sözlüğü olarak kaleme aldığı ‘Umdetü’l-huffâz fî tefsir’i eşrefi’l-elfâz adlı eseri, isimlendirilmesinden de anlaşıldığı gibi tefsir niteliğinde bir kitaptır. O, bu eserinde ulûmü’lKur’ân’ın birçok konusunu Kur’ân’ın kelimeleri bağlamında işlemekte ve tahlillerde bulunmaktadır. Semîn el’Halebî’nin ‘Umdetü’l-huffâz adlı eseri hakkında gerek ülkemizde gerek Arap dünyasında tez ve makale bazında birçok çalışma yapılmıştır. Ancak yapılan çalışmaların daha çok dilsel yönüne yönelik olduğu gözlemlenmiştir. Dolayısıyla yaptığımız bu çalışmada eserin ‘ulûmü’l-Kur’ân yönü ele alınmış ve konularına yaklaşımı incelenmiştir. Ayrıca Halebî’nin ilgili eserinde en çok değindiği başlıklar zikredilmekte ve bunlar örneklendirerek değerlendirilmeye çalışılmaktadır.The Qur’ân is a holy book because it was sent to humanity by Allah (swt). Throughout the history, Muslims have made great efforts to understand it and have tried to find a way with its guidance. One of the biggest factors contributing to its understanding is the subject of ulûm al-Qur’ân. While almost all the subjects of the Qur’ânic sciences are covered in works such as Zarkaşî's al-Burhân fî ulûm al-Qur’ân, Süyûtî's al-Itkan fî ulûm al-Qur’ân, Zürkânî's Manâhil al-irfân fî ulûm al-Qur’ân, in some works, the certain parts of the ulûm al-Qur’ân are covered such asa asbâb annüzûl, abrogation in the Qur’ân, garîb al-Qur’ân, i’câz al-Qur’ân, müskil al-Quran. In order to study a subject of ulûm alQur'ân, it has been handled in the context of the verses in the tafsir as well as by copying a separate work. One of those who dealt with these issues in his tafsir is Samîn al-Halabî who wrote more than ten books and lived in VIII/XIV centuries, and known by the nicknames of nahvi, mukrî and mufassir. His work called as 'Umdah al-huffâz fî tafsir aşraf al-alfâz,’ which he wrote in the field of Qur’ânic dictionary, has the quality of tafsir, as it is understood from its name. In this work, he deals with and articulates many subjects of ulûm al-Qur'ân in the context of the words of the Qur'ân. Many studies have been carried out on the basis of theses and articles, both in our country and in the Arab world, about Samin al'Halabî's work called 'Umdah al-hûffâz'. However, it has been observed that the studies are more focused on the linguistic aspect. Therefore, in this study, the aspect of the work's 'ulûm alQur’ân and its approach was discussed and examined. In addition, the subjects that Halebî studied the most in his work are mentioned and they are tried to be evaluated by exemplifying.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessTefsîrUlûmü’l-Kur’ânSemîn‘Umdetü’l-huffâzMüfredâtTafsîr‘Ulûm al-Qur'ânSamînal-Halabî 'Umdah al-hûffâzal-MufradatArticle62184207