Baran, Sedat2018-04-302018-04-302017Baran, S. (2017). Molla Sadra’da bilginin mahiyeti. Batman Üniversitesi İslami İlimler Hakemli Dergisi, 1 (2), ss. 129-135.2548-00732619-9114http://dergipark.gov.tr/download/article-file/411717https://hdl.handle.net/20.500.12402/1623Molla Sadra bilgiyi varlık kavramı gibi bedihi bilmekte ve bunun tanımlanamayacağına inanmaktadır. Ona göre bilginin hakikati bilgi kavramı gibi bedihi olmayıp yalındır. Yani hangi açıdan bakılırsa bakılsın maddeden soyuttur. Tabi bu bizim bilgi hakkında lafzi bir tanım yapamayacağımız anlamında değildir. Nitekim Molla Sadra’nın kendisi bu işi yapmış ve bilgiyi “yalın, saf ve bilfiil varlık” diye tanımlamıştır. Bu tanıma göre mahiyet, bilkuvve varlık ve cisim bilginin mısdakı olamazlar. Zira madde ve gereksinimlerinden ari yani maddeden soyut olan nesnel varlıkların formları ancak bilginin mutaallıkı olabilirler. Molla Sadra buna ilave olarak bilginin varlık gibi farklı yoğunluk dereceleri olduğuna da inanmaktadır.ملاصدرا علم‌ را همچون‌ مفهوم وجود بديهي‌ و غيرقابل‌ تعريف‌ مي‌داند. بر اساس دیدگاه وی ‌حقيقت‌ علم‌ مانند مفهوم‌ علم‌ بديهي‌ نيست‌‌، امري‌ است‌ بسيط. یعنی به‌ هر نحو كه‌ فرض‌ شود مجرد از ماده‌ است‌. این هم بدان‌ معنا نيست‌ كه‌ ما نتوانيم‌ از مفهوم‌ علم‌ يك‌ تعريف‌ لفظي‌ ارائه‌ دهيم‌. ‌ چرا که ملاصدرا خود اين‌ كاررا انجام‌ داده‌ و علم‌ را به‌ «وجود بالفعل‌ خالص‌ و محض‌» تعريف‌ كرده‌است. بر اساس‌ اين‌ تعريف‌ ماهيت، وجود بالقوه و‌‌ جسم نمي‌تواند مصداق‌ علم‌ قرار گيرد، لذا آنچه‌ كه‌ متعلق‌ علم‌ واقع‌ مي‌شود صورت‌ اشياي‌ خارجي‌ است‌ كه‌ عاري‌ از ماده‌ و لوازم‌ آن‌ است‌ یعنی مجرد از ماده است. علاوه‌ بر این ملا صدرا علم‌ را مانند وجود مشكك‌ نيز می داند‌.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessİlimVarlıkMücerretTeşkikMolla Sadraİslam Felsefesiفلسفه اسلامیملاصدراتشکیکمجردعلموجودMolla Sadra’da bilginin mahiyetiماهیت‌ علم‌ از دیدگاه ملاصدراArticle12129135