Kozbe, GülrizErdal, Yılmaz Selim2021-08-232021-08-232016-11Kozbe, G., Erdal, Y.S.(2016). Diyarbakır-Kavuşan Höyük’ten sıradışı bir gömünün etnoarkeolojik açıdan analizi-kaplumbağanın binlerce yıldır süregelen sembolik rolü. Uluslararası Diyarbakır Sempozyumu 02-05 Kasım 2016, Diyarbakırhttps://docplayer.biz.tr/27154979-Bildiri-ozet-kitapcigi-abstracts-pre-proceeding-booklet.htmlhttps://hdl.handle.net/20.500.12402/3177Mezarlar, arkeolojinin en önemli buluntu gruplarından birini oluştururlar ve eski insan toplumlarının ölü gömme gelenekleri, inanç sistemleri ve gömü ritüelleri hakkında detaylı bilgi edinmemizi sağlarlar. Mezarlar, yalnızca ölüme dayalı algılayışı değil aynı zamanda toplumların kültürel ve sosyoekonomik yapıları ile yaşam biçimleri hakkında da bilgi sağlayan önemli veri kaynaklarından birini oluşturmaktadırlar. Bu çalışmada Diyarbakır İli, Bismil İlçesi sınırları içerisinde yer alan Kavuşan Höyük’te Ilısu Barajı çalışmaları çerçevesinde 2001-2009 yılları arasında sürdürülmüş olan kurtarma kazılarında ortaya çıkarılan ve bölgenin Post Assur Dönemi’ne (MÖ 6.yy) tarihlenen iki insan iskeleti ve 21 adet kaplumbağadan oluşan bir gömü, etnoarkeolojik açıdan incelenmektedir. Silonun dip seviyesinde, neredeyse cidara yapışık halde, 45-55 yaşlarında oldukça narin yapılı bir kadın yarı hoker biçimde gömülmüşken; hemen üzerinde, yüzü koyun biçimde yatırılmış, 6-7 yaşlarında bir çocuk iskeleti mevcuttur. Silo tabanına dağılmış kaplumbağa kemikleri ve karapasları üzerinde yapılan incelemeler sonrasında, gömü içinde 4 adeti kara kaplumbağası, 17 adeti Fırat yumuşak kabuklu kaplumbağası olmak üzere toplam minimum 21 adet kaplumbağa olduğu belirlenmiştir. Kaplumbağaların gerek sayıca fazla oluşları, gerekse iskeletlerin etrafındaki duruşları, bunların çukur içine tesadüfen düşmekten çok bir ölü gömme geleneği ya da bir kültle ilişkili olabileceklerini gösteren türdendir. Nitekim uzun süre yaşaması, kendi evini sırtında taşıması, küçük ama kuvvetli çene yapısı nedeniyle çok güçlü oluşu gibi özellikleriyle sıra dışı anlamların yüklendiği; efsanelerde sonsuz yaşamın, gücün ve aklın simgesi olan kaplumbağaların,günümüzde de süs eşyalarımızda veya takılarımızda izleri devam eden sembolik anlamları dikkate alındığında, Kavuşan Höyük’teki bu silo içi kaplumbağalı gömü, MÖ 10.000’lerden itibaren binlerce yıldır süregelen kaplumbağaya dayalı geleneklerin farklı bir yansıması olarak değerlendirilmelidir.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessAttribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United StatesConference Object