Balsak, HabipVelioğlu, Mehmet Veysi2024-10-082024-10-082024-09-16Velioğlu, M. V. (2024). Öğretmenlerde işe bağlılık ve tükenmişlik arası ilişkide iş sağlığı okuryazarlığının aracı rolü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman.https://hdl.handle.net/20.500.12402/4774Giriş: Öğretmenlik mesleği, bireylerin akademik ve kişisel gelişiminde kritik bir rol oynamaktadır. Ancak, öğretmenlerin aşırı iş yükü, stres, çalışma ortamlarındaki koşulların yetersizliği gibi etkenler, tükenmişlik sendromunun yaygınlaşmasına; dolayısıyla bu durum da öğrencilerin akademik başarıları üzerinde olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin işe bağlılık ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi inceleyerek iş sağlığı okuryazarlığının bu ilişki üzerindeki aracı rolünü belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Çalışma, kesitsel tanımlayıcı türde bir araştırmadır. Çalışmanın evrenini, Batman ilinde Milli eğitim Müdürlüğün’e bağlı okullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. 9 Şubat 2024 tarihi itibariyle il milli eğitim müdürlüğünden alınan verilere göre Batman’da eğitim öğretim hizmeti veren toplam öğretmen sayısı 9.144’tü. Çalışmaya başlamadan önce Epi İnfo Paket Programı (Version7) kullanılarak en az 384 kişiye ulaşılması hedeflenmiştir. Katılımcılara, 17 sorudan oluşan sosyo demografik sorularla İşe Tutulma Ölçeği Kısa Formu (UWES-6), Tükenmişlik Ölçeği Kısa Formu (TÖKF) ve İş Sağlığı Okuryazarlığı Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın verileri 425 katılımcının ölçeklere verdikleri yanıtlardan elde edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 36,56±7.90, iş sağlığı okuryazarlığı indeksi puan ortalaması 87,15±13,96, tükenmişlik ölçeği toplam puan indeksi ortalaması 33,25±12,69, işe bağlılık ölçeği toplam puan ortalaması ise 26,15±6,48 olarak tespit edilmiştir. İşe bağlı tükenmişlik, iş sağlığı okuryazarlığı ve işe bağlılığın anlamlı yordayıcısı iken aynı zamanda iş sağlığı okuryazarlığı da işe bağlılığın anlamlı yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Öğretmenlerde işe bağlı tükenmişliğin iş sağlığı okuryazarlığını anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür (β= -0.18, p < .001). İşe bağlı tükenmişlik puanı, iş sağlığı okuryazarlığı puan varyansının % 3’ünü açıklamaktadır (R2: 0.032; P<0.01). Çıktı değişken olarak işe bağlılık; iş sağlığı okuryazarlığı (β= 0.34, p< .001) ve işe bağlı tükenmişlik (β= -0.38, p < .001) tarafından anlamlı düzeyde yordanmaktadır. Öğretmenlerde iş sağlığı okuryazarlığı ve işe bağlı tükenmişlikle birlikte işe bağlılık puanındaki varyansın % 31’ini açıklamaktadır (R2: 0.307; P<0.01). Sonuç: Elde edilen verilere göre çalışanlarda İSO’nın arttırılması, çalışanların tükenmişliğinin azaltılması ve işe bağlılıklarının arttırılmasının etkili bir yolu olduğunu göstermektedir.Introduction: The teaching profession plays a critical role in the academic and personal development of individuals. However, factors such as teachers' excessive workload, stress, and inadequate working conditions may lead to the spread of burnout syndrome, which in turn may have negative effects on students' academic achievement. The purpose of this study is to examine the relationship between teachers' work engagement and burnout levels and to determine the mediating role of occupational health literacy on this relationship. Materials and Method: The study is a cross-sectional descriptive study. The population of the study consists of teachers working in schools affiliated to the Directorate of National Education in Batman. As of February 9, 2024, according to the data obtained from the provincial directorate of national education, the total number of teachers providing education in Batman was 9,144. Before starting the study, it was aimed to reach at least 384 people by using Epi Info Package Program (Version7). The participants were administered the Job Retention Scale Short Form (UWES-6), Burnout Scale Short Form (BOSF) and Occupational Health Literacy Scale (OHSL) with socio-demographic questions consisting of 17 questions. The data of the study were obtained from the responses of 425 participants to the scales. Results: The mean age of the participants was 36.56±7.90, the mean score of the occupational health literacy index was 87.15±13.96, the mean total score index of the burnout scale was 33.25±12.69, and the mean total score of the work engagement scale was 26.15±6.48. While work-related burnout was a significant predictor of occupational health literacy and work engagement, occupational health literacy was also found to be a significant predictor of work engagement (p<0.05). It was observed that job-related burnout significantly predicted occupational health literacy in teachers (β= -0.18, p < .001). Work-related burnout score explained 3% of the variance of occupational health literacy score (R2: 0.032; P<0.01). Work engagement as an outcome variable was significantly predicted by occupational health literacy (β= 0.34, p< .001) and work-related burnout (β= -0.38, p< .001). Together, occupational health literacy and work-related burnout explain 31% of the variance in teachers' work engagement score (R2: 0.307; P<0.01). Conclusion: According to the data obtained, increasing ISO in employees is an effective way to reduce employee burnout and increase their commitment to work.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessİşe BağlılıkTükenmişlikİş SağlığıOkuryazarlıkÖğretmenWork EngagementBurnoutOccupational HealthLiteracyTeacherMaster Thesis