Ayaz Tilkat, EmineBatıbay, Hayri2020-03-032020-03-032020-01-032020-01-03Batıbay, H. (2020). İn vitro ve in vivo şartlarda yetiştirilen bıttım (pistacia khinjuk stocks.) türünün etanol ekstrelerinin sitotoksik ve antihipertansif etkilerinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Batman.https://hdl.handle.net/20.500.12402/2380Bu tez kapsamında, tıbbi ve ekonomik öneme sahip değerli sekonder metabolitleri içeren Pistacia khinjuk Stocks. (Bıttım) bitkisinin in vivo erkek ve dişi genotipleri ile in vitro sürgün kültürlerinden elde edilen kök, gövde ve yaprak kısımlarından hazırlanan ekstrelerin karşılaştırmalı olarak sitotoksik, antihipertansif aktiviteleri ile kolinesteraz, üreaz, tirozinaz ve elastaz gibi enzim inhibisyonu aktiviteleri çalışılmıştır. Bu bağlamda öncelikle in vitro sürgün kültürleri, bıttım ağacına ait olgun tohumların herhangi bir bitki büyüme düzenleyicisi içermeyen MS besi ortamında çimlendirilmesi ile başlatılmış ve elde edilen jüvenil sürgünler 1 mg/L 6-Benzylaminopürin (BAP) destekli MS besi ortamında prolifere edilerek stok kültürler elde edilmiştir. İn vitro sürgünler ile in vivo erkek ve dişi genotiplere ait kök, gövde ve yapraklar oda sıcaklığında kurutularak biyolojik aktivite çalışmalarında kullanılmıştır. Sitotoksik aktivite bakımından çalışılan tüm örneklerin MCF-7 ve HT-29 hücre serilerine karşı sitotoksik etki gösterdikleri tespit edilmiştir. Bütirilkolinesteraz enzim inhibisyonuna örneklerin aktif, ancak asetilkolinesteraz enzim inhibisyonu göstermedikleri belirlenmiştir. İn vitro örneklere ait hiç bir ekstrede antiüreaz aktivitesinin gözlenmediği ayrıca in vivo örneklerin in vitro örneklere nazaran daha yüksek üreaz ve tirozinaz enzim inhibisyon aktivitesine sahip oldukları, antielastaz aktivite bakımından ise sadece in vitro yaprak ekstreleri dışındaki tüm ekstrelerin aktif sonuçlar verdiği gözlenmiştir. Yine in vivo örneklerin daha yüksek antihipertansif aktivite gösterdikleri tespit edilmiştir. Genel anlamda in vivo dişi ve erkek genotiplerin in vitro ekstrelere oranla daha yüksek biyolojik aktivite gösteririken, kök kısımlarından elde edilen ekstrelerin ise gövde ve yaprak kısımlarına oranla daha yüksek biyolojik aktiviteye sahip oldukları tespit edilmiştir.Within the scope of this thesis, cytotoxic, antihypertensive and enzyme inhibition activities such as cholinesterase, urease, tyrosinase and elastase were studied comparatively on the root, stem and leaf parts of male and female genotypes and in vitro shoot cultures of the Pistacia khinjuk Stocks (Bıttım) which has medical and economic importance containing valuable secondary metabolites. In this context, in vitro shoot cultures were started by germinating mature seeds of bıttım tree in MS medium without any plant growth regulator and juvenile shoots were proliferated for stock culture in 1 mg/L 6-Benzylaminopurine (BAP) supplemented MS medium. The root, stem and leaf part of male and female genotypes of in vivo and in vitro shoots were dried at room temperature and used in biological activity studies. In terms of cytotoxic activity, all samples were found to have cytotoxic effect against MCF-7 and HT-29 cell lines. It was determined that no extracts were responsive to butyrylcholinesterase enzyme inhibition, including galantamine, which was active but standardized to acetylcholinesterase enzyme inhibition. It was observed that in vivo samples had no urease activity but higher urease and tyrosinase enzyme inhibition activity compared to in vitro samples, whereas in terms of antielastase activity, all extracts, except oleanolic acid used as standard, yielded active results only in vitro leaf extracts. No antiurease activity was observed in any extract of in vitro samples, and in vivo samples had higher urease and tyrosinase enzyme inhibition activity than in vitro samples; in terms of antielastase activity, it was observed that all extracts including oleanolic acid used as standard, gave active results except in vitro leaves extracts. It was also found that in vivo samples showed higher antihypertensive activity. In general, it was found that in vivo female and male genotypes show higher biological activity than in vitro extracts, while extracts obtained from root parts have higher biological activity than stem and leaf parts.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessAttribution-ShareAlike 3.0 United StatesAntihipertansif AktiviteEnzim İnhibisyonuİn VitroPistacia Khinjuk StocksSitotoksik AktiviteAntihypertensive ActivityEnzyme InhibitionCytotoxic ActivityMaster Thesis