Batman Üniversitesi Kurumsal Akademik Arşivi
DSpace@Batman, Batman Üniversitesi tarafından doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanan; kitap, makale, tez, bildiri, rapor, araştırma verisi gibi tüm akademik kaynakları uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar, Üniversitenin akademik performansını izlemeye aracılık eder, kaynakları uzun süreli saklar ve yayınların etkisini artırmak için telif haklarına uygun olarak Açık Erişime sunar.
Güncel Gönderiler
Diyarbakır, Şanlıurfa ve Gaziantep geleneksel Osmanlı Dönemi çarşı örnekleri ışığında Osmanlı Dönemi ticaret anlayışı
(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2025-01-27) Gündem, Emine; Kozbe, Gülriz
Han, Kervansaray, Arasta, Bedesten ve Çarşı yapıları Osmanlıların tarihi ticaret mekânlarındandır. Osmanlılar ticareti ilk dönemlerde çok önemsemeseler de Sultan II. Bayezid'in Akdeniz Bölgesi'nde ticaret için önemli limanların olduğu Antalya ve Alanya'yı ele geçirmesiyle beraber bu durum değişim göstermiş ve Osmanlılar artık ticari alanda varlık göstermeye başlardı. 16. yüzyıla gelindiğinde ticaret yolları üzerinde kurulmuş olması ve önemli noktaları ele geçirmesiyle beraber ticaretteki üstünlükleri gözle görülür bir seviyede artış göstermiştir. Şehre gelen tüccarların ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri, mallarını güvenle saklayıp istirahat edebilecekleri ve hayvanların dinlenebilmeleri için menzil noktalarına hanlar ve kervansaraylar inşa edilmiştir. Kervansaraylar ilk yapıldığı zamanlar da savaşlar için kullanılırdı ama zamanla ticaret için kullanılmaya da başlanılmıştı. Osmanlı hükümdarları fethettikleri bölgelere yaptıkları ilk icraatları camiler yapmak ve esnaf-ahi (Ahilik) teşkilatlarının temeli olan Lonca Teşkilatlarını kurarak halkını yerleştirip kendi kültürlerini ve dinlerini yayabilmek olmuştur. Bu durum Osmanlıların hoşgörü politikası olarak bilinir ve farklı dinlere mensup insanlarla sorunsuz bir arada yaşamalarının sebebi olarak gösterilebilir. Bu tez çalışmasında Diyarbakır, Şanlıurfa ve Gaziantep kentlerinde bulunan Diyarbakır Kuyumcular Çarşısı, Gaziantep Bakırcılar Çarşısı, Şanlıurfa Bakırcılar Çarşısı ve Şanlıurfa Ayakkabıcılar Çarşısı örnekleri incelenmiştir. Çalışmanın amacı bu çarşıların mimari özelliklerini sunmak ve bu örnekler üzerinden Osmanlı Devleti'nin ticaret anlayışını aktarmaktır.
Örgütsel dedikodunun; duygusal bağlılık ve örgütsel yabancılaşma üzerine etkisi: Batman Üniversitesi örneği
(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-12-24) Taş, Serhat; Elitok, Yavuz
Örgütsel dedikodu, örgütlerde sıkça rastlanan ve iş yaşamında önemli bir iletişim biçimi olarak kabul edilen bir olgudur. Ayrıca çalışanların duygusal bağlılıklarını etkilerken, örgütsel yabancılaşma düzeylerini artırabilmektedir. Özellikle çalışanların işe yönelik tutumlarında, örgütsel aidiyet hissinde ve işten ayrılma niyetlerinde belirleyici bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda, örgütsel dedikodu, hem bireysel hem de örgütsel düzeyde önemli sonuçlar doğuran bir iletişim olgusudur. Araştırmanın evrenini, Batman Üniversitesi'nde görev yapan idari personel oluşturmaktadır. Veriler, örgütsel dedikodu, duygusal bağlılık ve örgütsel yabancılaşma ölçeklerini içeren anketler aracılığıyla toplanmıştır. Örneklem büyüklüğü, evrenin temsilini sağlayacak şekilde belirlenmiştir. Verilerin analizinde SPSS 16 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, örgütsel dedikodu çalışanların örgütsel yabancılaşma düzeylerini artırdığı ancak duygusal bağlılık üzerinde anlamlı bir etki yaratmadığı gözlemlenmiştir. Dedikodu, yabancılaşmanın güçsüzlük, anlamsızlık ve öz-yabancılaşma alt boyutlarında etkilediği görülmüş, özellikle anlamsızlık ve öz-yabancılaşma boyutlarında pozitif bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Dedikodunun içeriği, çalışanların örgütsel anlam bulma süreçlerini etkileyerek yabancılaşmayı artırıcı bir rol oynayabilmektedir.
Güneş enerjisi santrallerinin finansal analizi: Konya ili örneklemi
(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2025-03-28) Yıldız, Mehmet Furkan; Üney, Mehmet Şefik
Bu tez, Konya ilindeki bir sanayi tesisinin çatısına kurulan güneş enerjisi santralinin teknik, ekonomik ve finansal analizini detaylı bir şekilde ele almaktadır. Araştırma, yenilenebilir enerji kaynaklarının Türkiye'deki potansiyeline dikkat çekmekte ve güneş enerjisinin ekonomik uygulanabilirliğine dair önemli veriler sunmaktadır. Çalışmada, 2023 ve 2024 yıllarına ait kurulum maliyetleri, amortisman süreleri ve yatırım geri dönüşleri karşılaştırılmıştır. Ayrıca, güneş enerjisi sistemlerinin maliyet etkinliği ve ekonomik sürdürülebilirliği farklı senaryolar altında değerlendirilmiştir.
Araştırma kapsamında, güneş enerjisi santralleri hakkında genel bilgiler verilmiş, çatı tipi güneş enerjisi santrallerinin avantajları, dezavantajları ve kurulum süreçleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. PVsyst simülasyon programı kullanılarak, doğu ve batı yönlerine bakan güneş panellerinin enerji üretim tahminleri yapılmış ve bu tahminler, gerçek üretim verileriyle karşılaştırılarak analiz edilmiştir. PVsyst programının doğruluğu ve güvenilirliği değerlendirilmiş, simülasyon sonuçlarının gerçek koşullarla ne derece örtüştüğü ortaya konulmuştur.
Çalışmada, santralin kurulum süreci; yer seçimi, malzeme tedariki, sistem tasarımı ve işletmeye alma aşamalarıyla detaylandırılmıştır. Ek olarak, farklı ekonomik senaryolar ele alınmış ve güneş enerjisi santralinde üretilen enerjinin tamamının tesis içinde kullanıldığı ve bir kısmının şebekeye satıldığı durumlar analiz edilmiştir. Bu senaryolar çerçevesinde, santralin finansal geri dönüş süreleri, elektrik fiyatlarındaki değişim ve döviz kurlarının etkisi gibi önemli ekonomik faktörler değerlendirilmiştir.
Araştırmanın sonuçları, güneş enerjisi santrallerinin yalnızca çevresel faydaları değil, aynı zamanda ekonomik avantajlarını da vurgulamaktadır. Çalışmada, enerji üretim kapasiteleri, amortisman süreleri ve yatırım maliyetleri arasındaki ilişki detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Bu analizler, güneş enerjisi santrallerinin yatırımcılar için ne kadar kârlı ve sürdürülebilir bir seçenek olduğunu göstermektedir.
Sonuç olarak, bu tez, güneş enerjisi santralleri hakkında teorik ve uygulamalı bilgi sunarak yatırımcılar, mühendisler ve politika yapıcılar için değerli bir kaynak niteliği taşımaktadır. Türkiye'nin güneş enerjisi potansiyelini daha verimli kullanmasına yönelik somut öneriler ve rehberlik sağlayan bu çalışma, yenilenebilir enerji sektörüne önemli katkılar sunmaktadır.
Türk bilim kurgu sinemasında milliyetçi ideoloji
(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2025-03-11) Serkan, Saylık; Işık, Mehmet
“Türk Bilim Kurgu Sinemasında Milliyetçi İdeoloji” adlı tez çalışması, Türk bilim kurgu sinemasında milliyetçiliğin yerini ele almaktadır. Türk sinemasında bilim kurgu türünün ortaya çıkışı, ilerleyişi, içerdiği ideolojik ögeler ve günümüz durumu irdelenmiştir. Türk sinemasındaki bilim kurgu filmleri incelenmiş ve bu kapsamında içerdiği milliyetçilik unsurları ele alınıp tartışılmıştır.
Kendine has anlatımıyla yeni bir alt kültür oluşturan Türk bilim kurgu filmleri düşük ve yüksek bütçeli olarak ele alınmış ve örneklerle sunulmuştur. Tezin içeriğinde ele alınan bu filmlerin öyküsel anlatımlarının yanı sıra içinde barındırdığı milliyetçi ideoloji de anlatılmıştır.
Klasik ve modern tefsirlerde mucize algısının karşılaştırılması: İsrâ ve Mi’raç örneği
(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2025-03-16) Özer Öğrü, Zehra; Aktaş, Mehmet Nurullah
İslam dininin temel kaynağı olan ve biz müslümanlar için bir hayat kitabı sayılan Kur’an; 23 yıllık bir süre zarfında yaşanan olaylar ile bağlantılı olarak Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’e inmiş ve O’nun tarafından peyderpey ashabına aktarılmıştır. Kur’an, Resulullah’a iniş tarzı ve üslup yapısı itibari ile çok çeşitli ve kapsamlı bir içeriğe sahiptir. Kur’an’da geçmiş millet ve ümmetlerin halleri ve akıbetleri yer aldığı gibi, Resulullah’ın peygamberliği döneminde şahit olunan kimi olayların izlerine ve örneklerine de rastlamak mümkündür. Bu olaylar kimi zaman gündelik yaşantıda karşılaşılan bazı durumlar iken kimi zaman ise Resulullah’a bahşedilen bazı harikulade olay ve mucizeler de Kur’an’ın içeriğine konu olmuştur. Tefsir ilmi ise Resulullah’ın vefatından çok sonra ortaya çıkan bir ilim olarak Kur’an’da bahsedilen mevzubahis mucizeleri de ele alır ve değerlendirir. Tefsir eserlerinin yazarlarının ve ortaya çıktığı zaman diliminin farklı oluşu, bu ilim dalında yazılan eserlerin Kur’an’daki olaylara bakış açısının ve değerlendirmelerinin farklı oluşuna zemin hazırlamıştır. Bahsi geçen mucizevi olaylardan biri de Hz. Muhammed’in, davetin Mekke döneminde yaşadığı ve İslam tarihindeki en büyük mucizelerden biri olarak kabul edilen İsrâ ve Miraç olayıdır. “Sery” kökünden türeyen İsrâ kelimesi, geceleyin yürüme, gece yolculuğu yapma anlamlarına gelir. Bu terim Kuran ve sünnette Peygamber efendimizin bir gecede Mescid-i Haram’dan Mescid-i Aksa’ya yaptığı yürüyüşü ifade etmek için kullanılır. Mi’raç kelimesi ise sözlükte “yukarı çıkmak, yükselmek” anlamlarına gelen “uruc” kelimesinden türemiştir ve sünnet ve Kur’an’da Resulullah’ın Mescid-i Aksa’dan arşa yükselişini tabir etmek için kullanılan bir terimdir.
Kur’an’da mucize kavramı ve bu kavramın tefsir eserlerinde ele alınışı hakkında birçok çalışma olsa da mevcut konuyu klasik ve modern tefsirler üzerinde karşılaştırmalı olarak ele alan bir çalışmanın eksikliği dikkatleri çekmektedir. Bu çalışmada, bahsi geçen mucize özelinde genel olarak tefsirlerdeki mucize algısı üzerine yoğunlaşılacak ve İsra ve Miraç mucizesinin tefsiri ile genelde diğer mucizelerin modern ve klasik metinlerde ele alınış biçimleri arasındaki farklar ekseninde kimi değerlendirilmeler ve tespitler yapılacaktır. Çalışmadaki amaç; mezkûr mucize ve konu olduğu sure üzerinde lugavi ve mana eksenli kimim değerlendirmelerden sonra; genelde mucize konusunun özelde ise İsra ve Miraç mucizesinin incelenmesi, bahsi geçen mucize algısının tefsir kitaplarındaki yansımasının araştırılması, bu yansımanın klasik ve modern tefsir metinlerindeki farkları ve bu farkların sosyolojik ve siyasi sebeplerinin açıklanması sureti ile konuyu birçok farklı yönden ele almaktır.
