Yazar "Karakaya, Hakan" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 20 / 43
  • Küçük Resim
    Öğe
    Adıyaman ilinde yatay düzleme gelen global güneş ışınım değerlerinin ampirik modeller ile geliştirilmesi
    (Fırat Üniversitesi, 2017-01-30) Kallioğlu, Mehmet Ali; Ercan, Umut; Avcı, Ali Serkan; Karakaya, Hakan; Durmuş, Ayla
    Güneş enerjisi potansiyelini tahmin etmek ve etkili kullanımı için farklı iklim coğrafyalarında çeşitli modeller türetilmiştir. Ancak bu modellerin mutlak ve kararlı sonuçlar vermesi bakımından bölgesel formda oluşturulmalıdır. Bu çalışmanın amacında Türkiye’nin Güneydoğusunda yer alan Adıyaman ilinin global güneş ışınımı incelenmiştir. Mevcut literatürde kabul görmüş beş ayrı coğrafi konuma ait modeller bölge için denetlenmiş ve uygunluğu istatiksel olarak araştırılmıştır. Bölgenin salt ışınım sonuçlarına sahip olması için Elektrik İşleri Etüt İdaresi’nin (EİE 1985-2015) sayfasından alınan değerlerle bölgeye özgün beş farklı (lineer, polinom, logaritmik, üssel ve üstel) model geliştirilmiştir. Geliştirilen model sonuçlarıyla Adıyaman şehrinin ortalama güneş ışınımını tahmin edilerek ampirik a, b ve c katsayıları hesaplanmıştır. Modellerden bulunan bu sonuçların, mevcut eldeki meteorolojik değerlerle korelasyonlarının uyumlu olduğu görülmüştür. Sonuçları istatistiksel mukayese yöntemleri bağıl hata yüzdesi (e), belirlilik katsayısı (R²), ortalama yüzde hata (MPE), ortalama mutlak hata yüzdesi (MAPE), bağıl hata karesi (SSRE), bağıl standart hata (RSE), ortalama sapma hatası (MBE), karekök hatası (RMSE) ve t-istatistik (t-sat) ile olmak üzere dokuz farklı istatistik yöntemi ile karşılaştırılmıştır. İstatistiksel hata sonuçlarına göre H/Ho=-1,1463(S/So)^2+2,0327(S/So)-0,3164 polinom bağıntısı elde edilmiş ve bu bağıntıdan R2 (% 99.31), MBE ( 21,48), RMSE (155,78), t-stat (0,4618) değerleri ile Adıyaman için yatay düzleme gelen global güneş ışınımın tahmininde kararlı ve makul yaklaşım elde edilmiştir.
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Akım ortamına kanatçıkları yerleştirilen havalı kollektrölerde verim ve ekserji analizi
    (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2013) Karakaya, Hakan; Fevzi, Gülçimen; Durmuş, Ayla; Avcı, Ali Serkan
  • Küçük Resim
    Öğe
    Analysis of sunshine hours and global solar radiation for Mardin of Turkey
    (ISITES, 2015) Karakaya, Hakan; Kallioğlu, Mehmet Ali; Avcı, Ali Serkan
    Having a strategic area, the energy industry has a critical importance in development policy of a country. Demands of renewable energy have increased in recent years due to energy price, global warming and climatic change. Therefore, the concerns about solar energy, one of the most important clean energy sources, have risen in the last decades. In this study, the empirical solar correlations developed in Turkey and some other countries were investigated for the province of Mardin, Turkey. The compatibility of solar radiation models inspected in terms of statistics was tested by determining the nearest model according to measured data. In addition to climate data which is specific to this region, prediction of Angstroms model was developed to estimate global solar radiation in Mardin. These models, since the mathematical models with the highest compatibility represent the measured data statistically well, it is understood that it can easily be used for daily global solar radiation on horizontal surfaces. The data of the model were obtained from Solar Energy Potential Atlas (GEPA) of Electrical Power Resources Survey Administration (EIE). Angstrom-type model parameters were developed to forecast sunshine average and to compute empirical coefficients for Mardin. Monthly predicted global solar radiation mean values were compared with observed values using statistical parameter coefficient of regression analysis (R²), mean bias error (MBE), root mean square error (RMSE), mean percentage error (MPE), mean absolute percentage error (MAPE), t-statistic (tsat) and the percent error (e) method developed in order to test the compliance of the models. The best developing ideal model was found to be quadric H/H0=-1,3049 (S/S0 ) 2 +2,2791(S/S0)-0,4143 and R 2 0,9492 determined in terms of utilizing the solar radiation potential in Mardin, Turkey
  • Küçük Resim
    Öğe
    Baret üretiminde kullanılan cam fiber malzemede istifleme açısının darbe dayanımına etkisinin iş sağlığı ve güvenliği açısından incelenmesi
    (Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2025-02-05) Karakaya, Hakan; Çelik, Yahya Hışman
    İş Sağlığı ve Güvenliği alanında sağlık ve güvenlik riskine karşı kişisel koruyucu donanımlar kullanılmaktadır. Koruyucu başlıklar, eldiven, maske, kulaklık, gözlük vb. aletler bunlardan bazılarıdır. İnsanların başını, yüksekten düşen cisimlere veya oluşabilecek kazalarda meydana gelebilecek darbelere karşı koruyan baret ve kask gibi ekipmanlar, en yaygın kullanılan kişisel koruyucu donanımlar arasındadır. Baret ve kasklar genellikle PE, ABS, YYPE veya sertleştirilmiş fiberglas malzemeden yapılmaktadır. Bu çalışmada ise cam fiber malzeme kullanılarak farklı istifleme açılarında ve diziliminde üretilen malzemenin darbe dayanımı direnci ve baret olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Farklı ölçülerde üretilen numuneler için ağırlık düşürme testi ve Charpy darbe deneyi uygulanmıştır. 20 J ve 40 J için yapılan ağırlık düşürme testlerinde maksimum kuvvet, emilen enerji ve maksimum yer değiştirme değerleri belirlenerek, zamana bağlı grafikler çizilmiş ve detaylı analizler sunulmuştur. Ayrıca darbe düşürme deneyi sonrasında numunelerin ön ve arka yüzündeki alanlar hesaplanarak deformasyon dirençleri belirlenmiştir. Bunlara ilaveten Charpy darbe deneyi ile numunelerin yatay ve dikey olması durumunda darbe sönümleme kapasiteleri belirlenmiştir. Sonuç olarak istifleme açıları ve dizilimlerinin, malzemenin elastik ve plastik deformasyon bölgeleri, tepe kuvvetleri ve kırılma davranışları ile enerji tutma kapasiteleri üzerinde etkin olduğu saptanmıştır.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Batman ili enerji profilinin araştırılması
    (Batman Üniversitesi, 2017) Durmuş, Ayla; Ercan, Umut; Avcı, Ali Serkan; Kallioğlu, Mehmet Ali; Karakaya, Hakan
    Günümüzde enerji ihtiyacının, giderek artan nüfus, sanayileşme, kentleşme ve gelişen teknolojilere bağlı olarak hızlı bir şekilde artması ve bu ihtiyacın üretiminde ve tüketiminde yaşanan sıkıntılar, enerji kaynaklarının verimli ve doğru kullanımının önemini bir kez daha göstermiştir. Bu nedenle Ülkemizde bulunan enerji kaynakları potansiyelinin bilinmesi ve etkin kullanılabilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu çalışma ile Türkiye’nin en önemli enerji potansiyeline sahip bölgelerinden biri olan Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Batman ili enerji profili araştırılmıştır. Batman ili denilince yenilebilir enerji kaynaklarından güneş, rüzgâr, biyokütle, jeotermal enerji kaynakları ile yenilenemez enerji kaynakları fosil enerji kaynakları ve doğalgaz aklımıza gelmektedir
  • Küçük Resim
    Öğe
    Batman ili fotovoltaik güneş enerjisi potansiyelinin analiz ve değerlendirmesi
    (INESEC, 2017) Karakaya, Hakan; Fidan, Şehmus; Şen, İzzetin Enes; Gündoğdu, Ahmet
    Dünya nüfusunun giderek artması ve teknolojik gelişmelerin etkisiyle bugün enerji ihtiyacımız geçmiş yıllara göre ciddi bir şekilde artış göstermektedir. Çevre kirletici etkileriyle bilinen ve yenilenebilir enerji kaynakları arasında yer almayan kömür, petrol ve doğal gaz gibi kaynaklar yerine artık yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş, rüzgâr, jeotermal, hidrolik, biokütle ve nükleer enerji kullanılmaktadır. Çevreye duyarlı, sürdürülebilir ve sınırsız kaynaklar arasında yer alan güneş enerjisi bugün birçok alanda kullanılmaktadır. Kol saatleri, hesap makineleri, uydular, trafik lambaları, ceptelefonu, şarj cihazları, bahçe aydınlatmaları, sıcak su üretim tarımsal sulama ve en önemlisi kırsal kesimlerde elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak için kullanılmaktadır. Güneş enerjisini doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren fotovoltaik sistemler, fotoelektrik etki prensibine göre çalışır ve üzerine düşen fotonların yardımı ile gerilim üretirler. Yapısındaki yarıiletken malzemelerin sayısına, dizilimine göre küçükten büyüğe doğru hücre, modül, panel ve dizi şeklinde adlandırılır. Ülkemiz birçok avrupa ülkesine göre coğrafi konum itibarı ile yüksek güneşlenme ve güneş enerjisi üretim potansiyeline sahip olmasına rağmen güneş ışınım değeri bize göre daha az olan Almanya kadar kurulu güç kapasitesine sahip değildir. FotoVoltaik Güneş Enerjisi Santrali (FVGES) kurulumu noktasında devlet teşviki olmasına rağmen yeterli farkındalık olmaması ve kurulum maliyetlerinin yüksek olması gibi nedenlerden dolayı bu konu da ülkemiz henüz gelişim aşamasındadır. Tam bu nokta da bu çalışmada, Türkiye'nin değişik coğrafi bölgelerinin güneş ışınım değerlerinin incelenmesi, bunların karşılaştırılması ve yüksek güneşlenme süresine sahip olan Batman ilinin güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretebilme potansiyeli araştırılmıştır. Elde edilen verilerden hareketle Batman ilinin bulunduğu coğrafi konum itibarı ile avantajlı bir durumda olduğu, yüksek güneşlenme kapasitesine sahip olduğu, güneş enerjisi santral yatırımcıları için yatırım yapılabilir bir kent olduğu ayrıca fotovoltaik üretim sistemlerinin bölgede yaygınlaşması durumunda kaçak elektrik kullanımının ciddi oranda azaltılabileceği detaylı olarak açıklanmıştır.
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Batman ilinin enerji kaynaklı karbon ayak izinin hesaplanması
    (İksad Publications, 2019) Karakaya, Hakan
    Fosil yakıtların (petrol, doğalgaz, kömür vb.) yaygın olarak kullanılması kentlerde çevre ve hava kirliliği sorunlarını doğurmuştur. Kent yönetimlerinin hızlı kentleşme ve nüfus artışı ile birlikte küresel ısınmaya bağlı iklim değişiklikleri vb. çevre sorunlarını azaltmak için karbon salınımı ve çevre bilinci ile ilgili acil önlemler alması gerekmektedir. Karbon ayak izi, bir birey, kuruluş ya da sanayi tarafından üretilen sera gazı miktarını ifade eden bir terimdir. Bir işletmenin karbon ayak izini ölçmek için kullanılan sera gazı miktarı tipik olarak metrik ton karbondioksit olarak sunulur. Karbon ayak izinin iki farklı türü vardır: birincil ayak izi ve ikincil ayak izi. Birincil karbon ayak izi, fosil yakıtları yakanlarda yaptığımız etkinlikleri doğrudan yansıtmaktadır. İkincil karbon aya izi ise kullandığımız ürünlerin tüm faaliyetlerini içerir. Bu ürünleri sektörlere taşıma ve üretme süreci karbon ayak izini belirlemektedir. Bu çalışma ile Batman ilinde enerji tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan sera gazı emisyonlarının enerji kaynaklı karbon ayak izi belirlenerek küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliği ve çevre duyarlılığı konularına dikkat çekmek istenmiştir. Yapılan çalışmada birincil karbon ayak izi IPPCC Metodolojisi ve Tier 1 yaklaşımıyla 2017 yılı için 17.864.468,11 ton CO2 olarak hesaplanmıştır. Şehrin karbon ayak izi parametreleri olarak elektrik enerjisi, doğalgaz, akaryakıt değerleri incelenmiştir. Elektrik enerjisine bağlı karbon ayak izi 367.893,03 ton CO2 olarak belirlenmiştir. Bu değerin %31’ini sanayi kuruluşları, %29’unu Resmi Bina ve Ticarethaneler ve %34’ünü Meskenler oluşturmaktadır. Doğalgaz enerjisi ise 14.954.209 ton CO2 değeri ile karbon ayak izinin büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu değeri % 34 ile taşıma ve %50 ile konutlar belirlemektedir. Akaryakıt tüketimi ise 37.178 ton CO2 değeri ile karbon ayak izine etki etmektedir.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Bir yüzeyi açık kübik boşlukta engellerin doğal taşınımın üzerindeki etkisi
    (e-Journal of New World Sciences Academy, 2010-01) Karakaya, Hakan; Durmuş, Aydın
    Bu çalışmada başlangıçta kapalı kübik hacim olan ön yüzeyinin ortama açılmasıyla kübik boşluk haline gelen hacimde, arka yüzeyinden soğutma sınır şartında giriş yüzeyine engellerin konulması ve giriş yüzeyinin tamamen açık olması halinde, laminer durumda doğal taşınım teorik olarak incelenmiştir. Sayısal sonuçlar Fluent 6.3 paket program kullanılarak çözülmüş ve birbiriyle kıyaslanmıştır. Çalışmada akım fonksiyonu, sıcaklık değişimi ve hız vektörleri grafikleri elde edilmiştir. Ayrıca Nusselt sayısının zamana bağlı değişimi elde edilmiştir.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Bir yüzeyinden soğutulan kübik boşlukta doğal taşınım
    (e-Journal of New World Sciences Academy, 2010-01) Karakaya, Hakan; Durmuş, Aydın
    Bu çalışmada başlangıçta kapalı kübik hacim olan ön yüzeyinin ortama açılmasıyla kübik boşluk haline gelen hacimde, arka yüzeyinden soğutma sınır şartında, laminer durumda doğal taşınım deneysel ve teorik olarak incelenmiştir. Sayısal sonuçlar Fluent 6.3 paket program kullanılarak çözülmüş ve deneysel sonuçlarla kıyaslanmıştır. Deneysel çalışmada doğal taşınım şartlarını sağlayabilmek için 2x2x1,8m boyutlarında şartlandırma odası kullanılmış deney düzeneğinin giriş ağzı bu şartlandırma odasına açılmıştır. Çalışmada akım fonksiyonu, sıcaklık değişimi ve hız vektörleri grafikleri elde edilmiştir. Ayrıca teorik ve deneysel çalışmalar sonucunda Nusselt sayısının zamana bağlı değişimi bulunmuştur.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Bir yüzeyinden ısıtılan kübik boşlukta doğal taşınımın incelenmesi
    (e-Journal of New World Sciences Academy, 2010-01) Karakaya, Hakan; Durmuş, Aydın
    Bu çalışmada başlangıçta kapalı kübik hacim olan ön yüzeyinin ortama açılmasıyla kübik boşluk haline gelen hacimde, arka yüzeyinden ısıtma sınır şartında doğal taşınım laminer durumda deneysel ve teorik olarak incelenmiştir. Sayısal sonuçlar Fluent 6.3 paket program kullanılarak çözülmüş ve deneysel sonuçlarla kıyaslanmıştır. Deneysel çalışmada doğal taşınım şartlarını sağlayabilmek için 2x2x1,8 m boyutlarında şartlandırma odası kullanılmış deney düzeneğinin giriş ağzı bu şartlandırma odasına açılmıştır. Çalışmada akım fonksiyonu, sıcaklık değişimi ve hız vektörleri grafikleri elde edilmiştir. Ayrıca teorik ve deneysel çalışmalar sonucunda Nusselt sayısının zamana bağlı değişimi elde edilmiştir.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Calculating energy-induced carbon footprint: Batman University case
    (European Journal of Technique (EJT), 2019-06-30) Karakaya, Hakan; Avcı, Ali Serkan
    This study determined the energy-induced carbon footprint arising from energy consumption in Batman University. It is important for universities to do acts toward control the greenhouse gas emission based on energy consumption while performing activities. Therefore, there is need to know the components of carbon footprint. Electric energy, natural gas energy, and various oils as the energy consumption components in these institutions were scrutinized. Petrol, diesel fuel, and fuel oil were utilized as types of oil. It is seen that the component which considerably specifies the carbon footprint is 3.161.238 ton CO2 value and electric energy. Natural gas and fuel oil use contribute to carbon footprint at high ratios in winter months especially arising from heating. 361 ton CO2 based on natural gas use and 1.256.445 ton CO2 based on fuel oil use are other components which specify the carbon footprint. As a result, the primary carbon footprint for Batman University was determined by IPCC Methodology and Tier 1 approach; it is 3.162.855,445 ton CO2 for 2017
  • Küçük Resim
    Öğe
    Creating the optimum panel inclination angles of the southern aegean region
    (International Journal of Advances in Science Engineering and Technology, 2018-01) Karakaya, Hakan; Ercan, Umut; Kallioğlu, Mehmet Ali; Avcı, Ali Serkan; Genç, Ömer
    Values that are used in solar energy applications are usually calculated by data for radiation reaching a horizontal plane. In order to achieve maximum efficiency in solar energy, panels must be at a suitable angle and position. This study determined monthly optimum panel angles for the Southern Aegean Region (Muğla) in Turkey and created three different correlations. In an annual course (January-December), panel angles varied in the order of 590 , 490 , 380 , 200 , 50 , 00 , 00 , 150 , 320 , 490 , 590 and 610 . The average annual panel inclination angle was 32.250 , and in the case of changing the angles monthly, the annual efficiency increased by 17.03% in comparison to horizontal position and reached the average annual radiation value of 5949 W/m2 -year. The best estimation model developed for the region was in the form of β ୓୔୘. = 0,0002(δ) ଷ − 0,0092(δ) ଶ − 1,4379(δ) + 34,72. The statistical analysis values were R2 (0.9973), MBE (0.0031), RMSE (1.22) and t-sat (0.0085), while they successfully corresponded to the panel inclination values.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Drying of sweet basil with solar air collectors
    (Elsevier, 2016-08) Karakaya, Hakan; Durmuş, Aydın; Fevzi, Gülçimen
    In this study, sweet basil was dried and its drying parameters were investigated experimentally and theoretically by using newly developed solar air collectors. Proper temperatures were chosen to dry sweet basil and experiments were carried out at different flow rates. At the end of drying experiments, it was determined that total mass of sweet basil decreased from 0.250 kg to 0.029 kg. In drying sweet basil, dimensionless moisture ratios were decreased rapidly to 300 min for 0.012 kg/s, 360 min for 0.026 kg/s, and 450 min for 0.033 kg/s. It was observed that the efficiency of collector was increased at the same rate with air flow changed between 29 and 63%. Among the models in the literature, Page Model was found to suit best for drying sweet basil. Furthermore, a novel mathematical model rendering more valid results for sweet basil and leafy products was developed.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Effect of climate change on some meteorological data: Batman example
    (ISITES, 2015) Karakaya, Hakan; Kallioğlu, Mehmet Ali; Yılmaz, Adem
    Increasing Energy need in the global economy and tendency to utilization of poor quality fossil fuels have led to significant changes in world climate in recent years. Nowadays, global climate change has started taking part in the upper parts of the agenda. Human health, ecosystems even climate change evaluated as a problem to cause threat in terms of maintaining the human race have come forefront as basic ıssue of scientists and governments especially in recent years. In this study, an evaluation has been carried out about meteorological data of Batman Province, which has been developing rapidly in recent years and is located in the Southeastern Anatolian Region where climate change is felt severely. Within this context, meteorological data belonging to the years between 1993 and 2013 were provided by State Meteorology Affairs General Directorate. At twentyyear time, monthly average alterations of data in solar radiations, in wind power and in the amount of precipitation and temperature relations among them have been investigated by means of statistical analyses. As a result of the study, some significant changes in meteorological data of the region searched have been found and suggestions on solutions have been proposed.
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    The effects and causes of air pollution in Batman
    (Bitlis Eren Üniversitesi, 2017) Karakaya, Hakan; Kallioğlu, Mehmet Ali; Avcı, Ali Serkan; Ercan, Umut; Kıstak, Celal
    In our metropolitan areas, air pollution may occur especially in winter due to dense and irregular urbanization, increasing motor vehicles usage, irregular industrialization, low-quality fuel use, topographical and meteorological conditions etc. This study was carried out to determine the quality of air at the city center of Batman, Europe's dirtiest 2nd City, according to the World Health Organization (WHO) air pollution report and to investigate the causes of air pollution. SO2 and PM10 concentrations were taken as air quality parameters from Batman Governorship Provincial Directorate of Environment and Urbanization to examine the air quality. The data obtained were compared with other countries’ standards and a solution to improve air quality was identified. The average annual temperature is 16 °C and the amount of precipitation is 750-1000 millimeters and Mediterranean climate characteristics are observed in Batman. There exists an Air Quality Measurement Device in Batman Province, which is located in the parking lot of Batman Governorship. During the day, every half an hour data is obtained and parameters of sulfur dioxide (SO2) and particulate matter (PM10) are measured by the air pollution monitoring station. The obtained data show that the average value of PM is 91,8μg/m3 which is exceeding EU and Turkey limit values based on yearly averages of 2015. The annual mean value of SO2 was found to be 7,08μg/m3 but in winter it increased to 23 μg/m3 with the start of the warm-up season in addition to refineries. Increases in PM10value to 131 μg/m3 in the winter season, causes to reach the potential that create risks on public health. In this city built on the low altitude plains of Batman, inadequate air circulation cannot disperse and dilute pollutant factors. It has been observed that PM10 value increases with asphalt plants, refineries, traffic and dust coming from the Syrian territory. In order for the city to have clean and healthy air, problems related to heating must be solved. The use of natural gas should be encouraged instead of coal. Amount of the green areas which are famous to produce oxygen should be increased in the city. And in new urban planning, meteorological factors especially wind speed and direction should be taken into account.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Effects of ethanol addition to biodiesel fuels derived from cottonseed oil and its cooking waste as fuel in a generator diesel engine
    (Taylor & Francis, 2020-03) Karakaya, Hakan
    Exploration of energy sources such as renewable and non-edible vegetable oils has been continued during the recent two decades of 2000s. Cottonseed oil is a non-edible, abundant oil and is generally used as cooking oil. In the present study, the usability of biodiesel derived from both cottonseed oil and its cooking wastes was investigated by blending them with ULSD or ethanol in 50 percentages. B50, WB50, B50E50 and WB50E50, biodiesel and ethanol-contained fuels and ULSD were prepared for experiments. Combustion, performance, and emissions tests were conducted on a diesel engine used for power-producing electrical generator. In the combustion tests, cylinder pressure, HRR, CHR, MGT, and MFB were analyzed while MFC, BSFC, exhaust manifold temperature, and thermal efficiency were obtained in the performance tests. In the emissions tests, CO, HC, and NOx emissions were measured and compared with the results of ULSD. Combustion and performance findings of ULSD contained biodiesel blends were found more similar to those of ULSD. The duration of combustion stage can clearly be seen to be narrowed for ethanol-contained blend because of the rabid combustion characteristics of ethanol. Besides, the peak of HRR was found 10% higher for B50E50 while it was found averagely 8% for WB50E50 blends. NOx emissions were found 48% lower averagely for ethanol contained biodiesel blends that it is the most important finding of ethanol using with biodiesel. Besides, HC emissions were also found about 75% for biodiesel contained diesel fuel blends.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Empirical calculation of the optimal tilt angle for solar collectors in northern hemisphere
    (Taylor & Francis, 2020-03) Karakaya, Hakan; Kallioğlu, Mehmet Ali; Durmuş, Aydın; Yılmaz, Adem
    Panel tilt angles (0°–90°) need to be in a proper position and location to get maximum productivity from solar energy. Values used in solar energy applications are generally computed by (global, diffuse, and direct) variation on horizontal surfaces calculated using isotropic sky and a mean albedo method. Being parallel to the available literature concerning such applications, this study focuses on the optimum solar panel angle. In this study, optimum solar panel angle value by months was determined for three sample provinces (Antalya, Kayseri, and Trabzon) first and North Hemisphere then. Capacity calculation of sample provinces was performed based on monthly, seasonal, and annual angle values and horizontal situation. Monthly and annual optimum angle values for Northern Hemisphere by 1° increase for between the latitudes of 1° N and 65° N. While the panel angle is at the highest level in autumn and winter (November-December-January and February) in annual process, the lowest angle is observed in spring and summer (May-June-July-August). Several different mathematical models have been developed for the sample provinces and Northern Hemisphere. While the variable of 12 different models that were developed for provinces is the Declination (δ) coefficient, the variable of 7 different models that were developed Northern Hemisphere is the latitude (Ø). Regional values in literature with estimation results of models were analyzed based on NASA and PVGIS data color scale. There was created a possibility of comparison by aligning all the optimum solar panel angle values of related location via a scale whose values vary by 1 and 10. Moreover, all the models were verified by statistical analysis methods. R2 (determination coefficient) in 19 different estimation equations is pretty close or equal to 1. However, the best among them is Eq. 32 (0.9979) for sample provinces and Eq. (33) (1) for the Northern Hemisphere; developed models are less-than-stellar. Other statistical data of these equations are MBE (−0.0616), RMSE (1.1176), t-sat (0.1830), Bias (1). For Eq. (32); MBE (1.96), RMSE (2.75), t-sat (8.13), MPE % (3.98), MAPE (5.87), SSRE (0.27), and RSE (0.06) for Eq. (33). The statistical analyzes indicate that all regression models are applicable in Turkey and Northern Hemisphere. Developed all correlations are recommended for academic and industrial users.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Empirical modeling between degree days and optimum insulation thickness for external wall
    (Taylor & Francis, 2020-03) Karakaya, Hakan; Kallioğlu, Mehmet Ali; Ercan, Umut; Avcı, Ali Serkan; Fidan, Cihat
    Insulating is the most effective method that is used to save energy in buildings. Samples from cities from different climatic zones from TS 825 (Turkey) first. Optimum insulation thickness () analysis is based on two types of insulating and four different fuels (natural gas, coal, fuel oil and electric) of related cities. Cost accounts, payback period and CO2-SO2 emission calculations were performed based on these analyses. Second of all, the relationship between a number of degree day (NDD) and optimum insulation thickness () was developed by linear, quadratic and cubic correlations. Thirty different mathematical correlations based on different fuel types by using XPS and EPS insulating materials. Twenty-four of these models that were developed were generated peculiar to the fuel type; six of them were generated based on average insulation thickness. R2 values of related correlations are between 0.9989 most and 0.9952 at least as well as it is pretty close to (R ≤ 1) one value. The model among these models is the cubic mathematical model that gives the best average value. a = 0.0036, b = 5E-05, c = – 7E-09 and d = 6E-13 are the values for XPS material. Following values are for EPS material; a = 0.0028, b = 5E-13, c = – 7E-09 and d = 4E-05. R2 determination coefficient of both two equations is pretty close to 0.9989 and 1; the models obtained are less-than-stellar. Optimum insulation thickness of the area can be known based on the type of material via the number of degree day without the need for long analyses. According to the R2 values, the use of all models is recommended for academic and industrial users.
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Enerji kaynaklı karbon ayak izinin hesaplanması: Batman Üniversitesi örneği
    (İksad Yayınevi, 2019) Karakaya, Hakan
    Günümüzde teknolojinin gelişmesi, nüfusun, kentleşmenin ve enerji tüketiminin artması ile birlikte sera gazı salınımı ve çevre sorunları ortaya çıkmıştır. Çevre sorunları ve sera gazı salınımlarının sonucu olarak Küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliği ülkemiz ve dünyamız için ciddi bir tehdit oluşturmuştur. Ülkemizde de sürdürülebilir kalkınma, yeşil eksenli büyüme ve çevreye duyarlı politikalar önem kazanmıştır. Bu bağlamda kurumların ve bireylerin karbon salınımlarının azaltılması ve çevre duyarlılığının artması beklenmektedir. Bu çalışmada bilim üreten kurumlar olan Üniversitelerden Batman Üniversitesinin karbon ayak izi hesaplanarak küresel iklim değişikliği ve çevre duyarlılığı konularına dikkat çekilmiştir. Karbon ayak izi, günlük aktiviteleriniz sonucunda üretilen karbondioksit ve diğer sera gazlarının miktarını gösterir. Karbon ayak izleri üzerindeki ana etkiler nüfus, ekonomik çıktı ve ekonominin enerji ile karbon yoğunluğunu içerir. Enerji tüketimindeki artışlar sadece sanayinin tüketimiyle değil, aynı zamanda kurumsal sektörlerin enerji tüketimiyle de büyük ölçüde bağlantılıdır. Enerji tüketen cihazların evlerde ve iş ortamında görülme sıklığı, enerji tüketimini önemli ölçüde artırmıştır. Binalarda daha iyi konfor bölgeleri sağlamak için alan ısıtma ve soğutma sistemlerinin kullanılması da aynı şekilde enerji tüketimini arttırmaktadır. Üniversitelerin faaliyetlerini gerçekleştirirken enerji tüketiminden kaynaklı sera gazı salınımını kontrol altına almaya yönelik eylemlerde bulunmaları önemlidir. Bu nedenle karbon ayak izlerini oluşturan bileşenleri bilinmesi gerekmektedir. Bu kurumlarda enerji tüketim bileşenleri olarak elektrik enerjisi, doğalgaz enerjisi ve çeşitli akaryakıtlar ele alınmıştır. Yakıt türleri olarak benzin, motorin ve fuel oil kullanılmıştır. Karbon ayak izini önemli ölçüde belirleyen bileşenin 3.161.238 ton CO2 değer ile elektrik enerjisi olduğu görülmüştür. Doğalgaz ve akaryakıt kullanımını ise özellikle ısınmadan kaynaklı olarak kış aylarında yüksek oranlarda karbon ayak izine katkıda bulunmaktadır. Doğalgaz kullanımına bağlı 361 ton CO2 ve akaryakıt tüketimden kaynaklı 1.256.445 ton CO2 karbon ayak izini belirleyen diğer bileşenlerendir. Sonuç olarak Batman Üniversitesi için birincil karbon ayak izi IPCC Metodolojisi ve Tier 1 yaklaşımıyla belirlenmiş ve 2017 yılı için 3.162.855,445 ton CO2 olarak hesaplanmıştır.
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Enerjiye farklı bir bakış açısı olarak biyomimikri kavramı
    (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2013) Karakaya, Hakan; Kallioğlu, Mehmet Ali; Durmuş, Aydın