Okul sporlarında antrenör olarak yer alan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin liderlik algıları ile liderlik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
| dc.contributor.advisor | Şahbudak, Murat | |
| dc.contributor.author | Ayten, İkram | |
| dc.date.accessioned | 2019-07-26T05:51:53Z | |
| dc.date.available | 2019-07-26T05:51:53Z | |
| dc.date.issued | 2019-07-02 | en_US |
| dc.date.submitted | 2019-07-02 | |
| dc.department | Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Rekreasyon Yönetimi Anabilim Dalı | en_US |
| dc.description.abstract | Bu çalışmanın amacı, okul sporlarında antrenör olarak yer alan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin liderlik algıları ile liderlik stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini Batman ilinde okul sporlarında antrenör olarak yer alan 159’u erkek ve 21’i kadın olmak üzere toplam 180 beden eğitimi ve spor öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan bireyler tesadüfi yöntem ile seçilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak Üstün (2014) tarafından geliştirilen "Liderlik Algı Ölçeği" ile Bass ve Avolio (1997) tarafından geliştirilen, Cemaloğlu (2007) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği-Multifactor Leadership Questionnaire 5-X Short (MLQ)" kullanılmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde SPSS 22 IBM istatistik paket program kullanılmıştır. Verilerin analizinde güvenilirlik testlerinin ve betimsel istatistik tekniklerinin yanı sıra, non-parametrik testlerden Kruskall Wallis-H ve Mann Whitney-U testleri ile Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; öğretmenlerin genel liderlik algı düzeylerinin ortalamanın üstünde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, öğretmenlerin dönüşümcü liderlik ve liderlik davranış sonuçları boyutunda liderlik algılarının ortalamanın üstünde olduğu, işlemci liderlik boyutunda ise liderlik algılarının ortalamaya yakın olduğu görülmüştür (p<0.05). Araştırmanın diğer bulgularına göre, öğretmenlerin genel liderlik algıları ile dönüşümcü liderlik stili ve işlemci liderlik stili arasında negatif yönde zayıf düzeyde bir ilişki bulunmuştur (p<0.05). Diğer yandan, öğretmenlerin genel liderlik algıları ile işlemci liderlik stili arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0.05). Son olarak, öğretmenlerin genel liderlik algılarının, dönüşümcü ve işlemci liderlik stilleri ile liderlik davranış sonuçlarının, cinsiyet, medeni durum, görev yaptıkları eğitim-öğretim kademesi, mesleki kıdem ve eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaşmazken (p>0.05), sadece yaş değişkeninde genel liderlik algılarının, dönüşümcü liderlik stilleri ile liderlik davranış sonuçlarının anlamlı olarak değiştiği (p<0.05) bulunmuştur . Sonuç olarak bu araştırma, okul sporlarında antrenör olarak yer alan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin liderlik algıları ile liderlik özellikleri arasında genel olarak negatif bir ilişkinin olduğunu ortaya koymuştur. Bu nedenle, okul sporlarında antrenör olarak yer alan beden eğitimi öğretmenlerine farklı liderlik ölçekleri de kullanılarak daha kapsamlı ve geniş katımlı araştırmalar yapılabilir. | en_US |
| dc.description.abstract | The aim of this study is to investigate the relationship between leadership perceptions and leadership styles of physical education and sports teachers involved in school sports as coaches. The sample of the study consists of 180 physical education and sports teachers (159 male and 21 female) working as coaches in school ports in the province of Batman.The Leadership Perception Scale developed by Üstün (2014) and The Multifactor Leadership Questionnaire 5-X Short (MLQ) developed by Bass and Avolio (1997) and adapted to Turkish by Cemaloğlu (2007) were used as data collection tools in the study. The SPSS 22 IBM statistical package program was used in the evaluation of the obtained data. In addition to the reliability tests and descriptive statistical techniques, Mann Whitney-U and Kruskall Wallis-H tests and Spearman correlation analysis were used in the analysis of the data. According to the findings of the study; it is determined that the teachers' general leadership perception levels are above average. In addition, it is concluded that teachers' perceptions of leadership results are above average in terms of transformational leadership dimension and leadership behavior dimension, and leadership perceptions are closer to average in processor leadership dimension (p <0.05). According to the other findings of the study, it is found that there is a negatively weak relationship between teachers' general leadership perceptions and transformational leadership style, and processor leadership style (p <0.05). On the other hand, there was no significant relationship between teacher’s general leadership perceptions and processor leadership style. (p>0.05).Finally, while teachers' perceptions of general leadership, transformational and processor leadership styles, and leadership behavior results do not vary significantly according to the variables of gender, marital status, educational level, professional seniority and educational status (p> 0.05), general leadership perceptions, transformational leadership styles and leadership behavior results are only found to change significantly in the age variable (p <0.05). As a result, this study revealed that there is a negative relationship between the perceptions of leadership and leadership characteristics of physical education and sports teachers in school sports as coaches. For this reason, more comprehensive and broad research can be conducted by using different leadership scales to physical education teachers who are involved in school sports as a coach. | en_US |
| dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER TEZ KABUL VE ONAYI İ TEZ BİLDİRİMİ İİ ÖZET İİİ ABSTRACT V İÇİNDEKİLER Vİİ TABLOLAR LİSTESİ Xİİ KISALTMALAR LİSTESİ Xİİİ I. BÖLÜM 1 1. GİRİŞ 1 1.1. Problem Durumu 2 1.1.1. Alt Problemler 2 1.2. Araştırmanın Amacı 2 1.3. Araştırmanın sınırlılıkları 3 II. BÖLÜM 4 2. GENEL BİLGİLER 4 2.1. Genel Olarak Rekreasyon 4 2.1.1. Rekreasyonun Özellikleri 4 2.1.2. Amaçlarına Göre Rekreasyonun Sınıflandırılması 5 2.1.3. Çeşitli Faktörlere Göre Rekreasyonun Sınıflandırılması: 5 2.1.4. Fonksiyonel Açıdan Rekreasyonun Sınıflandırılması: 6 2.2. Okul Sporları ve Beden Eğitimi 6 2.3 Antrenörlük 9 2.3.1. Antrenörlük Kavramı 9 2.3.1.1. Antrenörlük ile İlgili Tanımları 9 2.3.1.2. Antrenörlüğün Yapısal Durumu 10 2.3.1.3. Antrenörlüğün Yapısal Özellikleri 11 2.3.1.3.1. Otoriter Antrenörlük 11 2.3.1.3.2. Uysal Antrenörlük 11 2.3.1.3.3. Gergin Antrenörlük 12 2.3.1.3.4. Demokratik Antrenörlük 12 2.3.1.3.5. Gevşek Antrenörlük 13 2.3.1.4. Antrenörlerin Görevleri 13 2.3.1.5. Antrenörde Bulunması Geren Temel Özellikler 14 2.3.1.5.1. Antrenörün Entelektüel Özellikleri 14 2.3.1.5.2. Antrenörlerin Psikolojik Özellikleri 15 2.4.1.5.3. Antrenörün Karakterine İlişkin Özellikler 15 2.3.1.6. Antrenörlüğün Etik İlkeleri 16 2.3.1.7. Antrenörlük ve Spor İlişkisi 17 2.3.1.8. Antrenörlerin Sporculara Karşı Davranışı 18 2.3.1.8.1. Kazanan Sporcu ve Takımlara Yönelik Antrenör Davranışı 18 2.3.1.8.2. Kaybeden Sporcu veya Takıma Yönelik Antrenör Davranışı 19 2.3.1.9. Antrenörlerde Liderlik 19 2.3.1.9.1. Liderlik ve Etkili Antrenörlük 20 2.4. Liderlik 21 2.4.1. Lider 21 2.4.2. Liderlerin Karakteristik Özellikleri 22 2.4.3. Liderliğin Önemi 23 2.4.4. Liderlik Kuramları 24 2.4.4.1. Özellikler Kuramı 25 2.4.4.2. Davranışsal Liderlik Kuramı 26 2.4.4.3. Michigan Üniversitesi Liderlik Çalışmaları 26 2.4.4.4. Ohio State Üniversitesi Liderlik Araştırmaları 27 2.4.4.5. Liderlik Teorileri 27 2.4.5. Liderliğin Etkileme Araçları 28 2.4.6. Liderlerin Rol Davranışında Beceriler 29 2.4.7. Liderlik ve Yönetici Arasındaki Fark 30 2.4.7.1. Teknisyen Olarak Antrenör 31 2.4.7.2. Yönetici Olarak Antrenör 31 2.4.7.3. Lider Olarak Antrenör 31 2.4.8. Liderlik Davranış Tipleri 32 2.4.8.1. Otokratik Liderlik Davranış Tipi 32 2.4.8.2. Demokratik Liderlik Davranış Tipi 32 2.4.8.3. Serbest Bırakıcı Liderlik Davranış Tipi 34 2.4.9. Başarılı Liderliğin Temel Özellikleri 35 2.4.9.1. İnandırıcılık 35 2.4.9.2. Sorumluluk alma 35 2.4.9.3. Etkileme 35 2.4.9.4. iletişim 35 2.4.9.5. Direnç 36 2.4.9.6. Vizyon Sahibi Olma 36 2.4.9.7. Enerji 36 2.4.9.8. Akıl / Bilgi 37 2.4.9.9. Sorumluluk Verme 37 2.4.9.10. Alçak Gönüllülük 37 2.4.10. Liderlik Yaklaşımları 37 2.4.10.1.Liderlikte Özellik Yaklaşımları 38 2.4.10.2. Liderlikte Davranışsal Yaklaşımlar 38 2.4.10.3. Durumsallık Yaklaşımlar 39 2.4.11. Sporda Liderlik 39 2.4.12. Sporda Liderliğin Çok Boyutlu Modeli 40 2.4.13. Liderlik ile İlgili Yapılan Çalışmalar 42 2.4.13.1. Yurt İçinde Liderlik ile İlgili Yapılan Çalışmalar 42 2.4.13.2. Yurt Dışında Liderlik ile İlgili Yapılan Çalışmalar 44 III. BÖLÜM 48 3. MATERYAL VE YÖNTEM 48 3.1. Araştırmanın Modeli 48 3.2. Araştırmanın Evren ve Örneklemi 48 3.3. Veri Toplama Araçları 49 3.3.1. Liderlik algı ölçeği 49 3.3.2. Çok faktörlü liderlik ölçeği 49 3.3.3. Kişisel bilgi formu 51 3.4. Verilerin Analizi 51 IV. BÖLÜM 53 4. ARAŞTIRMANIN BULGULARI 53 4.1. Katılımcılara Ait Demografik Bilgiler 53 4.2. Katılımcıların Genel Liderlik Algı Düzeylerine Ait Betimsel İstatistik Sonuçları 54 4.3. Katılımcıların Çok Faktörlü Liderlik Özelliklerine Ait Betimsel İstatistik Sonuçları 54 4.4. Katılımcıların Genel Liderlik Algıları ile Dönüşümcü Liderlik Stilleri Arasındaki İlişkinin Spearman Korelasyon Analizi Sonuçları 55 4.5. Katılımcıların Genel Liderlik Algıları ile İşlemci Liderlik Stilleri Arasındaki İlişkinin Spearman Korelasyon Analizi Sonuçları 56 4.6. Katılımcıların Genel Liderlik Algıları ile Liderlik Davranış Sonuçları Arasındaki İlişkinin Spearman Korelasyon Analizi Sonuçları 56 4.7. Katılımcıların Cinsiyet Değişkenine Göre Genel Liderlik Algıları ile Çok Faktörlü Liderlik Stillerinin Mann Whitney-U Testi Sonuçları 57 4.8. Katılımcıların Yaş Değişkenine Göre Genel Liderlik Algıları ile Çok Faktörlü Liderlik Stillerinin Kruskall Wallis-H Testi Sonuçları 57 4.9. Katılımcıların Medeni Durum Değişkenine Göre Genel Liderlik Algıları ile Çok Faktörlü Liderlik Stillerinin Mann Whitney-U Testi Sonuçları 58 4.10. Katılımcıların Görev Yaptıkları Öğretim Kademesi Değişkenine Göre Genel Liderlik Algıları ile Çok Faktörlü Liderlik Stillerinin Mann Whitney-U Testi Sonuçları 59 4.11. Katılımcıların Mesleki Kıdem Değişkenine Göre Genel Liderlik Algıları ile Çok Faktörlü Liderlik Stillerinin Kruskall Wallis-H Testi Sonuçları 60 4.12. Katılımcıların Eğitim Durum Değişkenine Göre Genel Liderlik Algıları ile Çok Faktörlü Liderlik Stillerinin Mann Whitney-U Testi Sonuçları 60 V.BÖLÜM…………………………………………………………………..……….62 5.TARTIŞMA, SONUÇ ve ÖNERİLER 62 KAYNAKLAR 69 EKLER 77 ÖZGEÇMİŞ 85 | en_US |
| dc.identifier.citation | Ayten, İ. (2019). Okul sporlarında antrenör olarak yer alan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin liderlik algıları ile liderlik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batman. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12402/2258 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.rights | Attribution-ShareAlike 3.0 United States | * |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/us/ | * |
| dc.subject | Antrenörlük | en_US |
| dc.subject | Liderlik | en_US |
| dc.subject | Liderlik Stili | en_US |
| dc.subject | Coaching | en_US |
| dc.subject | Leadership | en_US |
| dc.subject | Leadership Style | en_US |
| dc.title | Okul sporlarında antrenör olarak yer alan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin liderlik algıları ile liderlik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi | en_US |
| dc.title.alternative | The study of the relationship between leadership perceptions and leadership characteristics of physical education and sports teachers as coaches in school sports | en_US |
| dc.type | Master Thesis | en_US |
