Arama Sonuçları

Listeleniyor 1 - 4 / 4
  • Öğe
    88 numaralı Adana şer’iyye sicili (h.1286-1287/m.1869-1871) transkripsiyon ve değerlendirme
    (Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022-09-28) Oçak, Ahmet; Karlangıç, Osman
    Yapılan çalışmada; H.1286-1287 M.1869-1871 yıllarını içine alan 88 Numaralı Adana Şer’iyye Sicili’nin transkripsiyonu ve değerlendirmesi yapılmıştır. Defter 95 sayfa olup toplam 169 belge bulunmaktadır. Araştırmaya konu olan sicile göre 1869-1871 yılları arasındaki Adana şehrinin idari, sosyal ve ekonomik yapısına değinilmiştir. Sicilin transkripsiyonu yapılarak belirtilen tarihlerde Osmanlı Devleti’nin ve Adana şehrinin içinde bulunduğu idari, sosyal ve ekonomik durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Söz konusu sicilde bulunan belge kayıtları: unvan-lakap ve meslek grupları, Müslüman kadın-erkek isimleri ve gayrimüslim kadın-erkek isimleri, mahalle-köy, aşiret isimlerini belirtmektedir. Ancak, alacak-verecek, borç, icra-iflas, rehin, icare, ortaklık, tarımsal ürün, hayvan ve hayvansal ürün satışları, mülk satışları, nakliyecilik gibi kayıtlar önemli oranda yer tutmaktadır. Bu durum ticari hayatın canlılığını ortaya koymaktadır. Adı geçen sicilden dönemin tarımsal ve hayvansal ürünleri, bahsi geçen ürünlerin fiyatları ile alakalı bilgiler tespit edilebilmektedir. Adana’nın farklı şehirlerle ticari ilişkilerine dair veriler de tespit edilebilmektedir. Adana’da gerçekleşen ticari ilişkilerde kara yolu ve deniz taşımacılığı öne çıkmaktadır. Deniz taşımacılığında Karataş İskelesinin kullanıldığı görülmektedir. Ticari amaçlarla Adana’ya çok farklı bölgelerden insanlar gelmekte ve Adana’da ikamet edenlere de rastlanmaktadır.
  • Öğe
    8 numaralı Adana şer’iyye sicili (H.1245-1249 / M.1830-1834-s.1-50)
    (Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-01-29) Okay, Muhteber; Karlangıç, Osman
    Şer’iyye sicilleri tarihimize ışık tutması açısından önemli kaynaklardan biridir. Sicillerdeki belgeler, Osmanlı Devleti’nin idari, sosyal, iktisadi hayatına dair önemli bilgiler içermektedir. Kayıtlar, mahkeme görevlileri tarafından tutulduğundan birinci elden kaynak olarak önem arz etmektedir. “8 Numaralı Adana Şer’iyye Sicili” içerik yönünden zengin bilgilere sahiptir. Adana’ nın idari, sosyal, etnik, dini ve ekonomik yapısı hakkında önemli verilere ulaşılmasını sağlamıştır. Adana Eyaletinin ilgili dönemlerinde; tereke kayıtlarına dayalı veraset davaları, alacak-verecek konuları, darp ve gasp olayları, şark ve Kıbrıs Adasına asker gönderme ile ilgili konular yer almaktadır. Ayrıca vergilerden, ihraç edilen mallardan ve görevini yerine getirmeyen naib/vali gibi görevlilerin başka yerlere sürgünlerinden de bahsedilmektedir. 8 Numaralı Adana Şer’iyye Sicili’nin çevirisi yapılan kısmında 52 mahalle, 5 sancak, 5 kaza, 5 köy-mezra, 1 kasaba, 1 nahiye ismi tespit edilmiştir. Ayrıca 4 aşiret ve 5 cema’at ismi de sicilde geçmektedir. Adana’ya çevre illerden gelip yerleşenlerin olduğu, şehrin çeşitli eyalet ve sancaklardan göç aldığı belgelere yansımıştır. Farklı etnik ve din topluluklardan oluşan mahallelerin olduğu görülmektedir. Ayrıca sicilde din değiştirme olaylarına da rastlanılmıştır. Adana halkının çoğunluğu Türkmenlerden oluşmaktadır. Bunların dışında Arap, Kürt ve Ermeni gibi topluluklar da yaşamaktadır.
  • Öğe
    91 numaralı Adana şer‘iyye sicili (H. 1286-1289/M. 1869-1873)
    (Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023-09-21) Sabaz, İdris; Karlangıç, Osman
    Şer‘iyye sicilleri Osmanlı Devleti’nin hüküm sürdüğü coğrafyalarda yaşayan halkın sosyal, kültürel ve iktisadi hayatı hakkında bize en net bilgiler veren kaynaklardır. Bu kayıtlarda, kadı veya ilgili görevliler tarafından mahallinde tutulan kaynaklar olduğundan dolayı, ilgili vilayet, kasaba veya köy gibi bölgelerin yöresel özellikleri ön plana çıkmaktadır. Aynı şekilde kaydedildiği bölge hakkında birinci elden gelen bilgiler barındırdığından günümüz tarihçileri açısından paha biçilemez belgeler konumundadırlar. Bu değer, sadece günümüz Türkiye’si için değil, Osmanlı sınırlarının ulaştığı tüm coğrafya için geçerlidir. Hicri 1286-1289 / Miladi 1869-1873 yıllarını kapsayan 91 Numaralı sicilde, Adana’nın idari, sosyal ve ekonomik yapısına değinilmiştir. Bu çalışmada belgelerin transkripsiyonu yapılmış; kayıtların özetleri hazırlanarak Adana vilayetinin belirtilen tarihlerde, içerisinde bulunduğu idarî, sosyal ve ekonomik durum gözler önüne serilmeye çalışılmıştır. İncelediğimiz sicilde genel itibari ile yer alan davalar şunlardır: Alacak-verecek meseleleri, tereke kayıtlarına dayalı veraset davaları, nikâh kıyma, boşanma, aile içi anlaşmazlıklar, taşınmaz malların satışı, icâreye verilmesi veya aile içi paylaşımlardan doğan anlaşmazlıklar, yaralanma, darp ve gasp gibi konuları ihtiva etmekle beraber büyük çoğunluğu alacak-verecek davaları. Şer‘iyye sicilleri, özellikle Osmanlı Devleti’nin idarî, sosyal, kültürel ve iktisadi hayatı hakkında araştırma yapmak isteyen yerli ve yabancı araştırmacıların vazgeçilmez ana kaynakları durumundadır. Transkripsiyonunu yapmış olduğumuz 91 Numaralı Adana Şer‘iyye sicili (Hicri 1286-1289 / Miladi 1869-1873) ile literatüre katkıda bulunulmaya çalışılmıştır.
  • Öğe
    8 numaralı Adana şer’iyye sicili (H.1245-1247 / M.1829-1831-s.51-100) transkripsiyon ve değerlendirme
    (Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-11-21) Aldanmaz, Ahmet Hüsrev; Karlangıç, Osman
    Tarihi yazmanın en önemli olaylarından biri belkide en önemlisi belgelerin ve kaynakların doğruluğudur. Dolayısıyla bu konudaki en önemli obje birinci elden kaynaklardır. Bu cümleden olarak Osmanlı Devleti’nin tutmuş olduğu “sicillat-ı şer’iyye defterleri” bu bahiste değerlendirilir. Osmanlı Devleti’nin hukuki, idari, ekonomik ve ictimai hayatıyla alakalı önemli verileri bu defterler aracılığıyla öğrendiğimizden çok kıymetlidir. Kadıların tutmuş oldukları bu defterler her bir idari bölge hakkında bilgiler sunmaktadır. “8 Numaralı Adana Şer’iyye Sicili” yukarıda belirtilen konularda özelde Adana hakkında bilgiler ihtiva etmektedir. Eyalet merkezi olması hasebiyle o dönemde payitahttan gelen Asakir-i Mansure-i Muhammediye neferatına ait sayıların kazalara göre dağılımları hakkında bilgiler mevcuttur. Tereke kayıtlarındaki mirasların dağılımları, camilere atanan din görevlilerinin alacakları ücretleri, esnaf çeşitliliği ve meslek isimler bahsi geçen sicile yansımıştır. Vali, mütesellim ve diğer atamaları ve bunlara ait harç-ı rah mikdarları ele alınan konular arasındadır. Ayrıca sicilde Adana eyaletine bağlı kaza, köy, mahalle, nahiye gibi idari yapıların isimleri ve sayıları hakkında bilgiler bulunmaktadır. Veraset davalarında ortaya ortaya çıkan miraslara göre o dönemde Adana’da kullanılan eşyalar hakkında bilgiler bu belgelerle ortaya çıkmaktadır. Yine kayıtlara göre Adana’nın o dönemde demografik yapısının nasıl olduğu hakkında bilgiler verilmektedir. Müslüman ahali haricinde Hristiyan, Yahudi topluluklarının varlığından da söz etmek mümkündür.