2 sonuçlar
Arama Sonuçları
Listeleniyor 1 - 2 / 2
Öğe Cumhuriyet döneminde Siirt'te nüfus mühendisliği (1927-1950)(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023-06-23) Arpacık, Osman; Yaşar, SelmanGeçmişi M.Ö. 3000'li yıllara kadar uzanan Siirt şehri Mezopotamya ile Anadolu uygarlıklarının kesiştiği bölgede kurulmuştur. Siirt şehri Osmanlı Devleti'ne katıldığı ilk dönemlerde Diyarbakır vilayetine bağlanmış, daha sonra Bitlis vilayetine bağlanan Siirt şehri, Cumhuriyetin kurulmasından hemen sonra da il statüsüne kavuşturulmuştur. Bu dönemlerde de önemli demografik değişimlere uğramıştır. Cumhuriyet Döneminde Siirt'te Nüfus Mühendisliği (1927- 1950)" adlı tez çalışmasının amacı Siirt ilinin, demografik yapısı ve tarihsel gelişimine dair veriler tespit edilerek ortaya koymaktır. Dört bölüm halinde hazırlanan ve eldeki veriler kapsamında, 1927-1950 Yılları arasında Siirt ilinin nüfus yapısındaki değişim, gelişim ve potansiyeli ayrıntılı bir şekilde incelemeye çalışılmıştır. Giriş kısmında nüfus kavramı, nüfus kavramının tarihsel gelişimi ve geçmişten günümüze dünyada yapılan nüfus sayımları ele alınmıştır. Birinci bölümde Siirt ilinin ilk çağlardan Osmanlı Devleti ve Milli Mücadele Dönemi'ne kadar olan tarihsel geçmişi hakkında ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Ayrıca Osmanlı Devleti döneminde yapılan nüfus sayımlarından ve Siirt nüfusundan da bahsedilmiştir. İkinci bölümde Siirt ilinde Cumhuriyet'in kuruluşundan 1950'li yıllara kadar meydana gelen sosyal, siyasal ve iktisadi gelişmeler ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise tezin asıl konusunu oluşturan ve 1927-1950 yılları arasında Siirt ilinin nüfus yapısı ve özelliği hakkında mevcut veriler ile tablolar oluşturularak aktarılmaya çalışılmıştır. Son olarak da tezin dördüncü bölümünde Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin uyguladığı nüfus politikalarına kısaca değinilmiştir.Öğe 6640 numaralı Karînâbâd Kazası müslim nüfûs defteri’nin transkripsiyon ve değerlendirmesi(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2025-06-03) Gül, Sümeyye; Alaca, HanifeHer siyasi otorite yönettiği ülkenin iktisadi, idari ve askeri yapısını düzenlemek veya var olan düzeni daha iyi bir şekilde yürütmek amacıyla halkın nüfus miktarını ve nüfusun özelliklerini belirlemek isteyebilir. Bu nedenle nüfus sayımları yapabilir. Osmanlı yöneticileri de klasik dönemden itibaren tebaasının mevcut durumunu görmek, devletin iktisadi ve askeri ihtiyaçlarını karşılamak, halkın ekonomik düzeyini ve askerlik çağındaki kişilerin miktarını belirlemek için nüfus ve mal sayımı yapmıştır. Klasik dönemde tahrirler şeklinde yapılan nüfus sayımları ilerleyen zamanlarda dünyadaki ve Osmanlı’daki askeri ve ekonomik gelişmelerin bir sonucu olarak değişmeye başlayıp, 19. Yüzyılda yeni bir hal almaya başlamıştır. Osmanlı Devleti’nde, kuruluştan itibaren modern olarak nitelendirilen ilk nüfus sayımı 1830-1831 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Nüfus sayımlarının bir sonucu olarak ortaya çıkan nüfus defterleri Osmanlı Devleti’nin tarihini daha iyi anlamak, sosyal, ekonomik ve kültürel yapısını belirlemek için önemli kaynaklardır. Nüfus defterleri ilgili olduğu dönemin demografik, ekonomik ve kültürel yapısı hakkında zengin bilgiler sunar. Ayrıca sözü edilen defterler sayesinde bölgenin idari yapısı, yerleşim yerlerinin isimleri, şahısların isim, lakap, yaş ve meslek bilgileri ile ayırt edici fiziksel özellikleri, doğum ve ölüm tarihleri, erkek nüfusun sayısı ve askerlik durumu, vergi mükellefleri, nüfus hareketleri gibi birçok konuda bilgiler sunmaktadır. Bu bilgilerin yer aldığı 6640 numaralı Karînâbâd Kazası’nda Müslim nüfus defteri 1840 yılındaki istatistikleri içerir. Bu defterde yer alan Müslim nüfusla ilgili kayıtların transkripsiyonu yapılarak daha iyi anlaşılmasını sağlamak amacıyla içerikler düzenlenerek bölge tarihine ışık tutması ve nüfus defterleri üzerinde yapılacak çalışmalar için kaynak özelliği taşıması amaçlanmıştır.
