4 sonuçlar
Arama Sonuçları
Listeleniyor 1 - 4 / 4
Öğe Eğil ve çevresindeki (Eğil, Diyarbakır) alt miyosen yaşlı Fırat formasyonunun sedimantolojik ve jeokimyasal incelemesi(Batman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2017-05-18) Demir, Yusuf; Dinç, Salihİnceleme alanında çalışmanın konusunu oluşturan Alt Miyosen Fırat formasyonunun litolojisini genel olarak pembemsi, krem, grimsi, açık gri renkli, bol kırmızı algli, seyrek ince tabakalı, orta-kalın tabakalı, masif kireçtaşları oluşturmaktadır. Fırat formasyonu kireçtaşları petrografik olarak 4 mikrofasiyese ayrılmıştır. Bunlar çamurtaşı, vaketaşı, istiftaşı ve tanetaşı fasiyesleridir. Fırat formasyonu kireçtaşlarının CaCO3 oranı %99-100mol arasında, MgCO3 oranı %0-1mol arasında değişmektedir. SiO2 içeriği %0.06-0.84, Al2O3 içeriği %0-0.19 arasında, Sr içeriği 25.5-351.8ppm, Ba içeriği 2-10ppm arasında ve Rb içeriğide 0.1-1.0ppm arasında değişmektedir. Ba içeriği genel olarak <60ppm (Ortalama 6ppm) olduğundan buradaki karbonatların denizel kökenli olduğunu göstermektedir. Fırat formasyonu kireçtaşlarının, δ18O değerleri %o-6.61 ile %o-8.71 PDB (ort. %o-7.76 PDB) arasında, δ13C değerleri %o-3.70 ile %o-7.83 PDB (ort. %o-6.09 PDB) arasında değişmektedir. Fırat formasyonu kireçtaşlarının oluşum ortamı sıcaklığı 50oC - 63oC arasında olup, ortalama sıcaklık 57oC'dir Fırat formasyonu içerisinde tanımlanan Dendritina cf. rangid Orbigny, Peneroplis sp., Borelis Curdica (Reichel), Amphistegina sp., Operculina sp. ve Miliolidae türü fosiller kireçtaşlarının çok sığ-sığ denizel ortamda çökeldiğini göstermektedir. Bu fosil faunası Burdigaliyen yaş aralığını vermektedir.Öğe Hasankeyf ve çevresindeki (Batman) birimlerin petrografik özellikleri(Batman Üniversitesi, 2017) Dinç, Salih; Keskin, FarukHasankeyf civarındaki birimler tabanda yeşilimsi, grimsi yeşil, şeyl, marn ve kumtaşından oluşan Orta Maastrihtiyen-Üst Paleosen Germav Formasyonu ile başlar. Bu birimin üstünde uyumlu olarak kırmızımsı renkli çamurtaşı, kumtaşı ve kiltaşı ardalanmasından oluşan Alt Eosen Gercüş formasyonu yer almaktadır. Gercüş formasyonunun üzerine krem, bej, gri, beyaz renkli, orta-kalın-çok kalın tabakalı, kireçtaşı ve dolomitlerden oluşan Alt Eosen-Alt Oligosen Hoya formasyonu gelmektedir. Bu birimin üzerine de beyaz, bej, gri, kahvemsi, sarı renkli, yer yer dolomitli kireçtaşı, killi kireçtaşı ve jips ardalanmasından oluşan Oligosen Germik formasyonu gelir. Bu birimin üzerinde uyumsuz olarak çakıltaşı, kumtaşı, silttaşı ardalanmasından oluşan Üst Miyosen-Alt Pliyosen Şelmo Formasyonu yer alır. Hoya formasyonundaki kireçtaşları ince kesitlerde fosilli, intraklast taneli, sparitik ve mikritik bağlayıcılı şeklinde görülmektedir. Kireçtaşları içerisinde nummulites, milliolidae fosilleri görülmektedir. Kireçtaşları Dunham’a (1962) göre istiftaşı olarak adlandırılmıştır. Hoya formasyonundaki dolomitler özşekilli-yarı özşekilli, idiyotopik dokulu özellikler göstermektedir. Germik formasyonundaki dolomitler ince-orta boyutlu, özşekilsiz-yarıözşekilli ksenotopik dokuludur. Birim içerisindeki jipsler kısa-uzun prizmatik, iğnemsi görünümlü kristaller şeklindedirÖğe Hasankeyf ve yöresindeki kayaçlardaki ayrışma ve bu ayrışmanın yerleşim alanına olan etkisi(Batman Üniversitesi, 2012) Bilgin, Ali; Arslan, Sönmez; Şenay, Yeliz; Polat, SüleymanBu çalışmada Hasankeyf ve civarında yüzeyleme veren, tarihi binalarda yapı taşları olarak da kullanılan kireçtaşlarının ayrışmasına etki eden faktörler tartışılmaktadır. Kireçtaşları atmosferik şartlarda yavaşça küçük parçalara ayrılmaktadır. Kireçtaşlarının hava, su ve organizmaların etkisi altında parçalanmasına ayrışma adı verilmektedir. Kayaçlar ısınınca genleşmekte, soğuyunca da büzülerek kimyasal olarak değişmeden fiziksel olarak parçalanarak ayrışmaktadır. Yağmur suları havanın CO2’ini alarak zayıf karbonik asidi oluşturur. Bu zayıf karbonik asit karbonatlı kayaçlarla etkileşerek kalsiyum bikarbonatı oluşturur. Bu şekilde Hasankeyf civarındaki kireçtaşlarının ve tarihi binalardaki yapıtaşlarının kötüleşerek ayrışmasına neden olur.Ayrıca bu çalışmanın konusu olan tarihi mağaralar da, Hasankeyf’in kültür zenginlikleri arasında önem taşımaktadır. Öte yandan, çevredeki litolojiler ve tarihi yapıtlar; tektonik olaylardan ve yağmur sularından olumsuz etkilenerek kaya düşmelerine ve ayrışmalara neden olmaktadır. Ayrışma konusunda neden ve gerekçelere dayalı olarak, bu çalışmada ayrıntılı açıklamalar verilmektedir. Hasankeyf’in bulunduğu yöre jeomorfolojik konumu itibariyle genç ve derin vadilerle bölünmüştür. Vadi yamaçları topoğrafik konumu itibariyle dike yakındır. Vadinin iki yakasını oluşturan masif görünümlü, kalın tabakalı kireçtaşları pekleşme açısından zayıf konumda olup, kaya düşmelerine karşı duraysızdır. İklim itibariyle, kışın ılık ve yağışlı, yazın ise sıcak ve kurak, Akdeniz iklimine yakın bir iklim Hasankeyf yöresinde etkinliğini sürdürmektedir. Sonuç olarak, bu çalışmada yöredeki kalıntıların korunması açısından, bu kalıntılara etki eden fiziksel ve kimyasal ayrışmanın mağaralarda ve diğer kalıntılar üzerindeki etkileri ayrıntılı tartışılarak, mağaraların ve tarihi kalıntıların korunması için alınması gereken önlemler üzerinde durulmaktadır.Öğe Eğil ve çevresindeki (Eğil, Diyarbakır) alt eosen-üst oligosen yaşlı Gaziantep formasyonunun sedimantolojik ve jeokimyasal incelemesi(Batman Üniversitesi, 2017) Keskin, Faruk; Dinç, Salihİnceleme alanındaki Alt Eosen-Üst Oligosen Gaziantep formasyonu krem, bej, gri, beyaz, kirli beyaz renkli, orta kalın-çok kalın tabakalı, yer yer som, yer yer iyi gözenekli, bol fosilli kireçtaşlarından oluşmaktadır. Gaziantep formasyonu karbonatlı kayaçları egemen olarak kireçtaşı olup, tabanda dolomitik özellik sunar. Gaziantep formasyonu petrografik olarak 3 mikrofasiyese ayrılmıştır. Bunlar tanetaşı, istiftaşı ve mikro boyutlu anhedral dolomit fasiyesleridir. Kireçtaşları içersinde bentik foraminiferlerden Heterostegina sp. Miogypsinoides complanatus (SCHLUMBERGER)., Miogypsina polymorpha (RUTTEN)., Miogypsina sp., Operculina sp., Globoigerinoides sp., Amphistegina sp., ve Lepidocyclina sp., fosilleri bulunmaktadır. Dolomitlerin CaCO3 oranı % 55-99 mol arasında, MgCO3 içeriği % 1-45 mol arasında değişmekte olup, ana oksit içerikleri; SiO2 içeriği % 0.07-1.27, Al2O3 içeriği %0-0.40, Fe2O3 içeriği %0.01-0.22, olarak değişmektedir. Dolomitler Ca'ca zengin (Ca55-56 Mg52-53) non-stoikometrik dolomit özelliği göstermektedir. Ba içeriği genel olarak <60 ppm (ort. 6 ppm) olduğundan buradaki karbonatların denizel kökenli olduğunu göstermektedir. Gaziantep formasyonundaki kireçtaşlarının, δ18O değerleri %o-7.83 ile %o-5.33 PDB (ort. %o-6.80 PDB) arasında, δ13C değerleri %o-0.17 ile %o-6.90 PDB (ort. %o-3.90) (PDB) arasında değişmektedir. Dolomitlerin, δ18O değerleri %o-7.74 ile %o-1.23 PDB (ort. %o-5.36 PDB) arasında, δ13C değerleri %o-6.79 ile %o-0.68 PDB (ort. %o-4.10 ) (PDB) arasında değişmektedir. Gaziantep formasyonu dolomitleri periferal ortamda oluşan kireçtaşlarının geç diyajenetik (karışım zonu) ve sığ gömülme ortamında dolomitleşmesiyle meydana gelmiştir.
