Arama Sonuçları

Listeleniyor 1 - 3 / 3
  • Öğe
    167 numaralı Edirne Şer’iyye Sicili transkripsiyon ve değerlendirilmesi
    (Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019-11-22) Gevrek, Yakup; Türkmen, Mustafa Nuri
    Osmanlı devletinin sosyal ve ekonomik durumu hakkında yerel tarih açısından bilgi sahibi olmamıza yardımcı olan Şer’iyye Sicilleri defterleri araştırmacıların başvurduğu en önemli kaynaklardan birisidir. Tereke defterlerinden yola çıkarak halkın hangi mesleği icra ettiklerini ve geçimlerini sağlayabilmeleri için tarım, hayvancılık ve nakliye vesaire ile uğraşmışlardır. İnsanların eşyalarını temin etmeki bir yerden başka bir yere seyehat etmek veya yüklerini taşımada kolaylık sağlaması amacıyla binek hayvanlardan yararlanmışlardır. Bu nedenle binek hayvanlar sosyal ve ekonomik hayatta en önemli ulaşım araçları durumundadır. Ölen kişilerin menkul ve ğayrimenkullerinin malları kadılar aracılığıyla varislere teslim edilmeleri ve hangi coğrafi bölgelerde yaşadıklarını öğrenmemizde bir fikir sahibi olmamıza imkân sağlıyor. Çalışmamızın ana kaynağı Şer’iyye Sicilidir. 167 numaralı Şer’iyye Sicilleri defterleri Edirne’nin 1174-1175/ 1760-1761 yılları arasında meydana gelen gelişmeleri kapsamaktadır. Osmanlı devletinde kadı, naip, kassam, vakıf, miras, Osmanlı millet sistemi gibi konular hakkında bilgiler verilmiştir.
  • Öğe
    152 numaralı Edirne şer'iyye sicilinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
    (Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019-10-21) Kürküt, Mehmet Arif; Türkmen, Mustafa Nuri
    Osmanlı mahkeme kayıtları olan şer’iye sicilleri bölgesel ve şehir araştırmaları tarihinde son derece önemli bir yer tutmaktadır. Bu siciller kayıt altına alındığı yerin iktisâdi içtimâi siyâsi ve idâri yapısı hakkında önemli bilgiler ihtiva eden resmi kayıtlar olduğu gibi içerisinde yer alan tereke defterleri de resmi nitelik taşıyan devlet arşivleridir. Tereke defterleri ölen kişilerin toplumsal konumlarını, demografik yapılarını, medeni hallerini, aile yapılarını, sahip oldukları her türlü menkul, gayrİmenkul mallara ait önemli bilgiler sunmaktadır. Çalışma konumuz olan 152 numaralı Edirne Şer’iye sicili de Edirne’nin bölgesel, şehirsel, sosyal, ekonomik, kültürel yapısını bizlere ulaştıran önemli bir kaynaktır. Hicri 1166-1169, Miladi 1753-1756 yılları arası tarihleri kapsayan bu defter 96 sayfa 172 hükümden oluşmaktadır. Defter Edirne şehrinin mahallelerinin sosyal yapısını, ekonomik faaliyetlerini, bu dönemde kullanılan unvân ve lakapları, dini inanışları yine siyasi, idari, demografik yapı vb. birçok yapılarına ışık tutan bilgiler içermektedir. Dört bölümden oluşan tezin birinci bölümünde genel hatlarıyla kadılık kurumu Şer’iye sicili ve Şer’iye mahkemeleri hakkında bilgiler verilip özelliklerinden bahsedilmiştir. İkinci bölümde Edirne tarihi, Edirne’nin coğrafi, sosyal ve ekonomik durumu hakkında bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde değerlendirmenin yanı sıra millet sistemi, idari birimler ve sosyal hayat hakkında bilgiler verilip belgeler özetlenmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise defterdeki hükümlerin transkripsiyonu mevcuttur.
  • Öğe
    244 Numaralı Mardin Şer'iyye Sicili (Hicri 177 - 80 / Miladi 1860 - 63) transkripsiyon ve değerlendirilmesi
    (Batman Üniversitesi, 2014) Sağlam, Sevim; Ulutürk, Muammer
    Şer'iyye sicilleri bölgesel ve şehir tarihi araştırmalarında son derece önemli yer tutmaktadır. Tez konumuz olan 244 Numaralı Mardin Şer'iyye Sicili de Mardin'in bölgesel, şehir, kültürel, sosyal ve ekonomik yapısını ayrıntılı bir şekilde bizlere ulaştıran çok önemli bir kaynaktır. Mardin şehri sosyo-kültürel açıdan kozmopolit bir yapıya sahiptir. Bu özeliğiyle Osmanlı Devleti'nin toplumsal yapısının genel özelliklerini yansıtmaktadır. Mardin kırsalında Müslüman nüfusun yoğunluğu fazladır. Şehir merkezinde ise Gayri-müslim nüfusun yoğunluğunun daha fazla olduğu görülmektedir. Genel olarak Müslümanlar daha çok ziraat, tarım ve hayvancılık gibi ekonomik faaliyetlerle uğraşırlarken, Gayrimüslimler ise daha çok sanat ve ticaret gibi şehirlerde faaliyet gösteren mesleklerle ilgilenmişlerdir. Bu çalışmayla 1860-63 yılarında Mardin şehrinin mahallelerini, kazalarını ve köylerini, sosyal yapısını, ekonomik faaliyet alanlarını, bu dönemde yaygın olarak kullanılan kişi adlarını, şehir, kaza ve köylerde yaşayan dini grupları ve bunlar arasındaki sosyal ilişkileri yansıtmaya çalıştık.