Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü, Bildiri Metinleri Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

https://hdl.handle.net/20.500.12402/1087

Listeleniyor 1 - 6 / 6

Batman ili güneş enerjisi potansiyelinin belirlenmesine yönelik deneysel bir çalışma
(Batman Üniversitesi, 2018) Kayri, İsmail; Gençoğlu, Muhsin Tunay; Kayri, Murat
Bir bölgenin güneş enerjisi potansiyelini ağırlıklı olarak ilgili bölgenin yerküre üzerindeki konumu belirlemektedir. Ancak tek ölçüt bu değildir. Bunun yanında küresel iklim değişikliklerinin bir sonucu olarak bölgelerin yağış ve rüzgâr rejimlerindeki değişiklikler, tarım amaçlı kurulan baraj gölleri ve sulama kanallarının sebep olduğu sıcaklık ve bağıl nem oranındaki değişimler ve bu değişimlerin atmosferdeki toz miktarı üzerindeki etkisi gibi faktörler de bölgelerin güneş enerjisi potansiyeli üzerinde kayda değer öneme sahiptir. Uluslararası ve ulusal meteoroloji istasyonlarınca yapılan hesaplamalar ve sınırlı ölçümler ışığında yerküre üzerindeki neredeyse tüm bölgelerin güneş enerjisi potansiyelini gösteren atlaslar sunulmaktadır. Ancak bu atlaslarda verilen değerler, daha fazla yerküre ve güneş arasındaki açıların yıllık değişimine göre hesaplanmaktadır. Bir bölgenin güneş enerjisi potansiyelinin doğru hesaplanabilmesi için deneysel çalışmaların yapılması ve bu çalışmaların her yıl tekrarlanıp potansiyel atlaslarının bu sonuçlara göre güncellenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada bu amaca hizmet edebilmek için Batman iline ait ışınım miktarı bir yıl boyunca ölçülmüştür. Elde edilen veriler aylık olarak incelenmiş ve güneş enerjisi potansiyel atlasında sunulan değerlerle kıyaslanmıştır. Ayrıca mono-kristalin silikon bir fotovoltaik panelden elde edilen güç değeri de bir yıl boyunca ölçülmüştür. Ölçülen ışınım miktarı ile fotovoltaik panelden elde edilen güç değerleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu sayede güneş santrallerinde yoğun şekilde kullanılan mono-kristalin silikon panellerin uzun vadede enerji dönüştürme oranları hakkında bir kanıya ulaşmak hedeflenmiştir.
Fotovoltaik sistemlerde hücre sıcaklığının panel verimi üzerindeki etkisinin deneysel olarak araştırılması
(Batman Üniversitesi, 2022-01-03) Kayri, İsmail; Ayyıldız, Sinem
Fotovoltaik sistemlerin güç çıktısı; panel alanı, panel konfigürasyonu, panellerin yatay yüzeye yerleştirilme açıları, panel yüzeyine gelen ışınım şiddeti, panel karakteristikleri, hücre/ortam sıcaklığı ve rüzgâr hızı gibi birçok faktöre bağlıdır. Fotovoltaik sistemleri etkileyen en önemli faktörlerden biri sıcaklıktır. Güneşten gelen ışınımın önemli bir kısmı fotovoltaik hücre üzerinde soğurulmakta ve hücre sıcaklığı artmaktadır. Sıcaklık fotovoltaik hücre verimini olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada, fotovoltaik panel verimini artırmak için hücre sıcaklığını su ile düşürmek ve panel üzerinde soğurulan ısı enerjisini bir avantaja dönüştürmek üzere hibrit bir sistem tasarlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen sistem üzerinde yapılan bir günlük ölçümler ve hesaplamalara göre, soğutma sıvısı kullanılarak soğutulan fotovoltaik panele ait elektriksel enerji üretim değerinin, eş zamanlı enerji üreten normal fotovoltaik panele göre yaklaşık % 6 oranında daha yüksek olduğu görülmüştür. Soğutma sıvısı olarak kullanılan suya panel yüzeyinden aktarılan ısı enerjisi miktarının, bu sistemin toplam enerji kazancını oldukça yükselttiği saptanmıştır. Elde edilen verilerle yapılan hesaplamalar, grafikler ve tablolar halinde sunulmuştur.
Programlanabilir lojik denetleyici kullanarak elektrikli liftlerin işletme emniyetinin sağlanması
(Batman Üniversitesi, 2018) Kayri, İsmail; Kayri, Murat
Özellikle otomotiv sektöründe profesyonel hizmet sunan birçok fabrika, imalathane ve tamir servislerinin atölyelerinde, otomobillere servis sunmak üzere yükseklik kazandırma işleminde genellikle lift sistemlerinden faydalanılmaktadır. Lift sistemlerinin kullanıldığı ilgili sektörlerde, bu makinanın kontrol yöntemi, yapılan işin niteliğini ve makinayı kullananların sağlığını etkileyebilmektedir. Liftlerin aynı zamanda mesleki ve teknik eğitim veren orta ve yükseköğretim kurumlarının atölyelerinde de sıklıkla kullanılıyor olması, “iş sağlığı ve işçi güvenliği” konusunu daha da önemli kılmakta ve gerekli önlemlerin alınmasını zorunlu hâle getirmektedir. Bu çalışmada, hâlâ yaygın kullanım alanı bulan geleneksel kumanda yöntemi ile kontrol edilen elektrikli liftlerin işletme emniyetlerinin sağlanmasında ve kontrol alanlarının genişletilmesinde, Programlanabilir Lojik Denetleyicilerin (PLD) kullanılabileceği irdelenmiştir. Ayrıca, mesleki eğitim veren bir kurumun otomotiv atölyesinde bulunan bir liftin PLD ile güvenli bir şekilde kontrolüne ilişkin bir sistem tasarlanmıştır.
Rüzgârın yenilenebilir enerji kaynağı olarak kullanılması: Batman ili örneği
(Batman Üniversitesi, 2022-09-06) Adin, Mehmet Şükrü; Alpaslan, Nuray; Kayri, İsmail
Günümüzde, üretilen enerjinin büyük çoğunluğu petrol, doğalgaz ve kömür gibi fosil kökenli kaynaklardan temin edinilmektedir. Ancak, fosil kökenli yakıtların yakın gelecekte tükeneceklerinin bilinmesi ve çevreye oldukça zarar vermeleri nedeniyle yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgi her geçen gün artmaktadır. İlgi çeken bu yenilenebilir enerji kaynaklarından biri de rüzgâr enerjisidir. Yenilenebilir enerji kaynağı olarak rüzgârın kullanılması ülkemizin enerji ihtiyacının karşılanması için potansiyeli yüksek bir alternatiftir. Bu yüzden bu çalışmada yenilenebilir enerji kaynağı olarak rüzgâr enerjisinin Batman ilindeki potansiyeli araştırılmıştır. Batman ilinin rüzgâr hızı ile ilgili olarak yapılan araştırmaların verilerine bakıldığında, uygun teknolojik gelişmelerden faydalanılarak Kıra dağında RES kurulumu için gereken potansiyelin mevcut olduğu görülmektedir. Ayrıca, %20 gibi oldukça yüksek oranda hafiflik sağlayan hibrit dişlilerin kullanılması sayesinde ise düşük rüzgâr hızı olan bölgelerde kurulacak olan rüzgâr türbinlerinin performansında iyileştirmeler sağlanabileceği düşünülmektedir. Üstelik, Kıra dağına yapılacak olan RES ile hem enerji çeşitliliği sağlanmış olunacak hem de ekonomik gelişmeye katkı sağlanarak yeni istihdam alanlarının açılmasına öncülük edilmiş olunacaktır.
Sabit eğimli ve tek eksen izleyicili fotovoltaik panellerin enerji verimliliği açısından karşılaştırılması
(Harran Üniversitesi, 2018-11-16) Kayri, İsmail; Gençoğlu, Muhsin Tunay
Yenilenebilir kaynaklarla enerji üretimi faaliyetlerinde en yaygın ve temiz yöntemlerin başında fotovoltaik teknolojisi gelmektedir. Fotovoltaik uygulamalarda kullanılan güneş panellerinin hücre verimliliğini arttırmak üzere laboratuvar düzeyinde yapılan araştırmalar önemli olmakla beraber, fotovoltaik panellerin gerçek şartlardaki karakteristiklerinin incelenmesi, verimliliklerinin artırılması ve incelenmesine yönelik çalışmalar da özellikle enerji sektöründeki yatırımcılar ve nihai tüketiciler için son derece önemlidir. Fotovoltaik panellerden elde edilen elektrik enerjisinin değeri, üzerlerine düşen ışınım miktarına doğrudan ve etkili bir şekilde bağlı olduğundan, aynı ölçekteki bir sistemden daha büyük miktarda enerji elde edebilmek için fotovoltaik paneller güneş izleme sistemleri ile beraber kullanılmaktadır. Güneş izleyici sistemlerle beraber kullanılan fotovoltaik panellerin sabit eğimli panellere göre; kullanılan izleyicinin tek eksenli veya iki eksenli izleme yapması başta olmak üzere, uygulamanın yapıldığı bölgenin coğrafi konumu ve uygulamada kullanılan panellerin hücre teknolojisine bağlı olarak %15 ile %40 arasında daha büyük enerji verimliliğine sahip olduğu bilinmektedir. Belirli bir bölgeye ait kesin bir verimlilik oranından söz edebilmek, ilgili bölgede deneysel çalışmaların yapılmasını gerektirmektedir. Bu çalışmada, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) illeri arasında yer alan Batman ilinde gerçekleştirilen uzun vadeli deneysel bir çalışmadan elde edilen veriler analiz edilerek, sabit eğimli ve tek eksen izleyicili fotovoltaik panellerin göreceli verimlilikleri araştırılmıştır. Ticari uygulamalarda genellikle %15-%20 gibi yüksek enerji dönüştürme oranına sahip tek kristalli silikon paneller kullanılmaktadır. Bununla beraber, yine ticari uygulamalarda izleyici bir sistem kullanımının tercih edilmesi durumunda, mekanik zorluklar ve yüksek maliyetlerine karşın sağladıkları verimlilik oranları tartışma konusu olan polar-azimut iki eksenli izleyiciler yerine, görece basit mekanik yapıları ve maliyetleri dolayısıyla polar tek eksenli izleyici sistemler tercih edilmektedir. Bu amaçla, deney kapsamında ticari uygulamalarda yaygın olarak kullanılan tek kristalli silikon paneller ve güneşi doğu-batı yönünde takip edebilen polar eksenli izleyici kullanılmıştır.
Toz faktörünün fotovoltaik panellerin verimi üzerindeki etkisinin araştırılması: Batman örneği
(Batman Üniversitesi, 2022-01-03) Kayri, İsmail; Tan Bayar, Merve
Fotovoltaik hücreler, güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren sistemlerin en temel bileşenleridir. Bu hücrelerin bir araya getirilmesiyle oluşturulan fotovoltaik panellerin enerji dönüştürme miktarını en çok etkileyen parametre, panel yüzeylerinin maruz kaldığı ışınım değeridir. Fotovoltaik sistemler, güneşten yeryüzüne gelen ışınımdan azami derecede faydalanmak üzere, genellikle güneşlenme süresi ve ışınım miktarı bakımından yeterli olarak bilinen güneş bandı bölgelerinde tesis edilirler. Açık hava şartlarında çalışan bu sistemler her türlü çevresel olumsuzlukla karşı karşıyadır. Fotovoltaik sistemlerin verimi üzerindeki en önemli faktörlerden biri de, panel yüzeyinde oluşan tozlanmadır. Çeşitli etkenlerle havada bulunan tozların zamanla panel yüzeyini kaplaması, hücrelere ulaşan ışınım miktarını azaltmaktadır. Işınımın azalmasıyla meydana gelen enerji dönüşüm oranındaki kayıplar önemli değerlere ulaşabilmektedir. Tozlanma eğilimi, bu sistemlerin kurulduğu bölgenin hava sıcaklığı, nem miktarı, rüzgâr rejimi, toprak yapısı ve bitki örtüsüne göre değişmektedir. Bu çalışmada, Batman ilinde tozlanmanın panel verimi üzerindeki etkisini araştırmak üzere deneysel bir çalışma yapılmıştır. Deneysel çalışmada, temiz bir fotovoltaik panel ile yüzeyinde 5 günlük, 1 aylık ve 6 aylık toz biriken bir fotovoltaik panelin ürettiği enerji değerleri ölçülmüştür. Elde edilen verilere göre, temiz panele kıyasla 5 günlük tozlanmaya maruz kalan panel %5,26; 1 aylık tozlanmaya maruz kalan panel %28,49 ve 6 aylık tozlanmaya maruz kalan panel %78,38 daha az enerji üretmiştir. Elde edilen verilerle yapılan hesaplamalar, grafikler ve tablolar halinde sunulmuştur.

Yazar "Kayri, İsmail" Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü, Bildiri Metinleri Koleksiyonu seçeneğine göre listele

Sayfa Başına Sonuç

Sıralama seçenekleri