Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı
Bu bölüm için kalıcı URI
Yazar "Kutluay, İhsan" Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe İbn Bâbeşâz ve Şerhu’l-Mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eseri(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-12-17) Kutluay, İhsan; Maral, CüneytBu çalışmada İbn Bâbeşâz el-Cevheri’nin hayatı ve Şerhu’l-mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eseri incelenmiştir. Çoğunluğu nahiv alanında olmak üzere birçok eseri bulunan müellifin bu başarısında, kişisel gayreti ve yaşamış olduğu dönemdeki siyasi istikrarın neticesi olan ilmi atmosferin etkili olduğunu söylemek mümkündür. İbn Bâbeşâz, Mısır’da Fâtımîler döneminde yetişen nahiv âlimlerinden biridir. Yetiştirdiği öğrenciler ve kaleme aldığı eserler ile Arap Dili tarihinde önemli bir yer edinen İbn Bâbeşâz’ın en değerli eserlerinden birisi de Şerhu’l-mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eseridir. Nahiv ilmine dair yazılmış olan bu eser, İbn Bâbeşâz’ın mukaddime adlı eserinin şerhidir. İbn Bâbeşâz, Şerhu’l-mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eserinde geleneksel şerh yöntemini kullanmıştır. İzlediği metod, genel itibari ile şerhlerde uygulanan metottur. İbn Bâbeşâz, bu eserini “mezc” metodu ile kaleme almıştır. Bu metod sayesinde şerh ile metini birbirine karıştırmamıştır. İbn Bâbeşâz, on ana başlık altında incelediği bu eserinde Kur’ân-ı Kerim, Hadîs-i Şerîf ve şiir ile istişhâdta bulunmuştur. Bununla beraber herkes tarafından anlaşılabilen kolay örnekler de vermiştir. Müellif nahiv kurallarını temellendirmek için birincil ve ikincil derecede illetler kullanmış, fenkale üslubuna oldukça sık başvurmuştur. Bu çalışmada öncelikle İbn Bâbeşâz‘ın tanıtılması ve Şerhu’l-mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eserinin incelenmesi hedeflenmiştir. Eserinde kullandığı yöntem, üslup ve kendine özgü veya tercihe dayalı görüşleri ele alınarak onun Arap gramerindeki konumunun ortaya konması amaçlanmıştır. Çalışmanın neticesinde müellifin, genel çerçevede Basra dil ekolünün özel çerçevede ise Sîbeveyh’in görüşlerini tercih ettiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte İbn Bâbeşâz’ın, Şerhu’l-mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eserinde çoğunlukla Basra dil ekolü ıstılahlarını tercih ettiği saptanmıştır. Müellifin az sayıda Küfe dil ekolü ıstılahı ve kendine özgü bazı ıstılahlar kullandığı görülmüştür.
