Yakın dönem tarihimizde Türk kadınının kıyafetle sınavı
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2018-02-15
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İksad Publications House
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States
Özet
Tarih boyunca dünyaya kıyafet konusunda rol model olmuş Türk milleti, kadınına birçok
konuda pozitif ayrımcılık yapmıştır. Fakat 18. yüzyıldan itibaren Türk kadınının kıyafetlerine
dair bir takım tartışmalar yapılmaya başlandı. İlk olarak İstanbul’da yaşayan kadınlara dair
1726’da yayınlanmış bir fermanla kılık kıyafet düzenlemesi yapıldı. Bu şekilde başlayan
süreç yaklaşık olarak 200 yılı aşarak devam etmiştir. Sultan II. Mahmut ve Tanzimat
dönemlerinde de kadın giysilerine yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Kadın kıyafetlerinde
görülen değişiklikler erkeklere nazaran daha yavaş olmuştur. Bu değişim kırsalda daha az
gözlemlenmiştir. Meşrutiyet Dönemi, kadın kıyafetleri açısından önemli gelişmelere tanıklık
etmiştir. Dini konulardaki hassasiyetleriyle bilinen Sultan II. Abdülhamit zamanında 2 Nisan
1892’de yapılmış bir düzenlemeyle güvenlik gerekçesiyle çarşaf yasaklanmıştır. Benzer
uygulama 1930 seçimlerinin ardından Cumhuriyet Halk Fırkası ve Serbest Cumhuriyet
Fırkası’nın istekleri üzerine de hayata geçirilmiştir. Çağdaşlaşma sürecinde kadın
kıyafetlerine dair atılan adımlar gerek Osmanlı gerekse Cumhuriyet dönemlerinde
benzerlikler arz etmektedir. I. Dünya Savaşı ve Milli Mücadele yıllarında bazı gelişmeler
yaşansa da kadın kıyafeti konusundaki girişimler geri plana itilmiştir. Türk Rönesansını
gerçekleştiren Atatürk, kadın kılık kıyafeti ile ilgili cesur adımlar atılmasına öncülük etmiştir.
Cumhuriyet Dönemi’nde kadının kamusal alanda nasıl giyinmesi gerektiği meselesi sık sık
tartışma konusu yapılmıştır. İlk olarak 1924’te Maarif Vekâleti kadın öğretmenlerin yüzleri
açık bir biçimde derslere girmesine dair talimatname yayınlamıştır. 1924-1935 yılları arasında
peçe ve çarşaf başta olmak üzere kadın giysileri ile ilgili önemli girişimler gerçekleştirilmiştir.
Bu girişimlere yerel yöneticiler kadar din görevlileri, basın mensupları, aydınlar ve tüccarlar
gibi toplumun diğer katmanları da müdahil olmuştur. Kadın giysileri ile ilgili tartışmalarda
israfa kaçılmaması gerektiği, Avrupalı kadınlara duyulan özentinin dışa yansıması,
toplumdaki ahlaki yapının olumsuz etkilenmesi ve çağdaşlaşma hareketlerinin hız kazanması
merkeze konumlanmış konular olarak dikkat çekmiştir. Yakın dönem Türkiye tarihinde kadın
kıyafetlerinin yerli unsurlar tarafından üretilmesinin milli ekonomiye olan katkısı da ön plana
çıkmış konulardan biri olmuştur. Türk kadınının kıyafeti üzerinden gerçekleştirilmiş
tartışmalar 21. yüzyılın başına denk uzanmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Sultan II. Abdülhamit, Peçe, Atatürk, Maarif Vekâleti, Türk Rönesansı
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Özteke, F. (2018). Yakın dönem tarihimizde Türk kadınının kıyafetle sınavı. 2. Uluslararası El Ruha Sosyal Bilimler Kongresi, 09-11 Şubat 2018, Şanlıurfa
