Açık bilim ve akademisyenlerin açık bilime karşı tutumları: Batman Üniversitesi örneği

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0000-0002-2311-1913
dc.contributor.advisorAlat, Bilal
dc.contributor.authorGök, Suat
dc.date.accessioned2024-05-07T06:08:24Z
dc.date.available2024-05-07T06:08:24Z
dc.date.issued2023-02-03
dc.departmentBatman Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı
dc.description.abstractİnsanlık, evren var olduğundan beri bilgiye erişmeye ihtiyaç duymuştur. Her şeyden önce, bilimsel bilgi üreten, akademik yayın yapan ve bilimsel bilgiye erişme ihtiyacı duyan herkes için bilimsel bilgiye ulaşılabilirlik önemlidir. Bu bağlamda, yükseköğretimin temelini oluşturan üniversite kütüphaneleri ve Türkiye'deki üniversitelerin bilimsel denetimi için oluşturulan Yükseköğretim Kurulu (YÖK) bilimsel bilgiye erişimde önemli rol oynamaktadır. Ülkemizde ise bilimsel yayınların ulaşılabilirliği ve akademik bilginin yaygınlaştırılması konusunda sorunlar yaşanmaktadır. YÖK'ün bu sorunların çözümünde yaptığı çalışmaların amacı, her üniversitenin kendi bünyesinde bir açık erişim arşivi oluşturması ve açık erişim politikası ile açık erişim arşivlerini desteklemeye çalışmasıdır. Aynı zamanda üniversitelerde bilimsel bilgiye erişimin belli bir sistematiğe uygun olarak gerçekleştirilmesi için ücretsiz erişim arşivleri oluşturulmaya başlanmıştır. Bu süreçte YÖK, üniversite uygulamalarına dayalı olarak üniversite açık erişim arşivleri ve politikaları hakkında düzenli olarak bilgi toplamaya başlamıştır. Açık erişim yayıncılık, geleneksel/ticari yayıncılığa alternatif bir model olarak ortaya çıkmış ve bilimsel iletişimin karşılaştığı bazı sorunları ortadan kaldırmak için geliştirilmiştir. Açık erişim olgusundan önce, basılı dergi ve yayınlar fiyatları çok yüksekti ve abonelik sayıları sürekli düşüyordu. Birçok kütüphane bu süreçten olumsuz etkilenmiş ve birçok dergi aboneliğinden vazgeçmek zorunda kalmıştır. Bu durum, kullanıcılarına güncel bilgiler sunmada önemli bir rolü olan kütüphanelerin gerekli bilgileri sunabilmelerini zorlaştırmakta ve onları yeni araştırmalar yapmaya teşvik etmektedir. Bu sorunları ortadan kaldırmak için "Altın Yol" ve "Yeşil Yol" olarak adlandırılan yayıncılık modeller geliştirilmiştir. Bilimsel iletişim için oldukça faydalı olan Açık Bilim ile Açık Erişim olgularının ve faydalarının araştırmacıların büyük çoğunluğunun tam olarak farkında olmadığı düşünülmektedir. Bu nedenle, araştırmacıları/öğretim elemanlarını geliştirmek ve/veya duyarlı hale getirmek gereklidir. Bu çalışmada açık erişim, açık bilim ve açık veriyi geliştirme, türleri ve işlevleri, avantajları, açık erişim, açık bilim ve açık veri rehberleri, telif hakları, açık erişim ve açık bilim politikaları ve mevzuatı, Türkiye’de açık erişim arşivlerinin özellikleri, kütüphanelerin açık erişimdeki yeri ve Batman Üniversitesi kurumsal açık arşiv (KAA) çalışmaları ve öğretim elemanlarının bu konu hakkındaki bilgi düzeyleri araştırılacaktır. Araştırmanın temel amacı, dünyada ve Türkiye'de açık erişim arşivlerin gelişimini araştırmak, öğretim elemanlarının KAA'nın etkin kullanımına ilişkin farkındalıklarını belirlemek ve öğretim elemanlarının tutum ve görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Bu araştırma ile Batman Üniversitesindeki KAA'nın gelişimini kolaylaştıracak altyapı hakkında veri elde edilmesi amaçlanmaktadır. Öğretim elemanlarını bilinçlendirmek ve kaliteli açık erişimli yayınlardan yararlanmalarını ve yayınlarını açık erişimli olarak yapmaları için farkındalık kazandırmak çalışmanın dolaylı amaçlarından biridir. Aynı zamanda, kamuoyunu bilinçlendirmek için açıklanacak araştırma sonuçlarının, diğer üniversitelerin KAA yöneticilerine yol göstereceği düşünülmektedir. Öğretim elemanlarının Açık Erişim ve Açık Bilim konularındaki farkındalık düzeylerini belirlemek için anket teknikleri kullanılmıştır. Farklı katılımcı türlerinden toplanan veriler, SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan bu çalışmayla Batman Üniversitesi öğretim elemanlarının arasında Açık Bilim ve Açık Erişim bilgi düzeylerinin düşük olduğu ve Açık Bilim ile Açık Erişim hakkında bilgiye sahip olduklarını düşünmelerine rağmen konu hakkında detaylı bilgilere sahip olmadıkları tespit edilmiştir. Açık Bilim ve Açık Erişim olgusu için kurumsal farkındalığı artırmak amacıyla, öğretim elemanlarına ve araştırmacılara "seminerler", "brifingler ", "konferanslar", "Hizmet içi eğitimler", "konu odaklı araştırma" ve "oryantasyon çalışmaları" sunulmalıdır. Öğretim elemanlarının Açık Bilim ve Açık Erişim olguları hakkında detaylı bilgiye sahip olmasalar da Açık Bilim ve Açık Erişim olgularına karşı ön yargıları olmadığı belirlenmiştir.
dc.description.abstractHumanity has needed access to information since the universe existed. First of all, accessibility of scientific information is important for everyone who produces scientific information, publishes academic publications and needs access to scientific information. In this context, university libraries, which form the basis of higher education, and the Council of Higher Education (YÖK), established for the scientific supervision of universities in Turkey, play an important role in accessing scientific information. In our country, there are problems in the accessibility of scientific publications and the dissemination of academic knowledge. The purpose of YÖK's efforts to solve these problems is that each university creates an open access archive within its own body and tries to support open access archives with an open access policy. At the same time, free access archives have begun to be created in universities in order to enable access to scientific information in accordance with a certain systematic. In this process, YÖK started to regularly collect information about university open access archives and policies based on university practices. Open access publishing has emerged as an alternative model to traditional/commercial publishing and has been developed to eliminate some of the problems faced by scientific communication. Prior to the open access phenomenon, print journals and publications were priced very high and subscription numbers were constantly falling. Many libraries were negatively affected by this process and had to give up many magazine subscriptions. This situation makes it difficult for libraries, which have an important role in providing up-to-date information to their users, to provide the necessary information and encourages them to conduct new research. In order to eliminate these problems, publishing models called "Golden Path" and "Green Path" have been developed. It is thought that the vast majority of researchers are not fully aware of the facts and benefits of Open Science and Open Access, which are very useful for scientific communication. Therefore, it is necessary to develop and/or sensitize researchers/teachers. In this study, open access, open science and open data development, types and functions, advantages, open access, open science and open data guides, copyrights, open access and open science policies and legislation, characteristics of open access archives in Turkey, open access libraries in Turkey In this study, its place in access, Batman University institutional open archive (KAA) studies and the knowledge level of the instructors on this subject will be investigated. The main purpose of the research is to investigate the development of open access archives in the world and in Turkey, to determine the awareness of the instructors about the effective use of WAA, and to reveal the attitudes and views of the instructors. With this research, it is aimed to obtain data about the infrastructure that will facilitate the development of WAA in Batman University. One of the indirect aims of the study is to raise awareness of the instructors and to make use of quality open access publications and to make their publications open access. At the same time, it is thought that the results of the research to be announced in order to raise public awareness will guide the CAA administrators of other universities. Questionnaire techniques were used to determine the awareness levels of faculty members on Open Access and Open Science. Data collected from different types of participants were analyzed using SPSS (Statistical Package for the Social Sciences). With this study, it has been determined that the level of Open Science and Open Access knowledge among the faculty members of Batman University is low and they do not have detailed information about the subject, although they think that they have knowledge about Open Science and Open Access. In order to increase institutional awareness for Open Science and Open Access phenomenon, "seminars", "briefings", "conferences", "in-service trainings", "subject-oriented research" and "orientation studies" should be offered to lecturers and researchers. It has been determined that although the lecturers do not have detailed information about Open Science and Open Access phenomena, they do not have prejudices against Open Science and Open Access phenomena.
dc.identifier.citationGök, S. (2023). Açık bilim ve akademisyenlerin açık bilime karşı tutumları: Batman Üniversitesi örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12402/4536
dc.institutionauthorGök, Suat
dc.institutionauthorid0000-0002-2311-1913
dc.language.isotr
dc.publisherFırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectAçık Bilim
dc.subjectAçık Erişim
dc.subjectAçık Veri Farkındalığı
dc.subjectBatman Üniversitesi
dc.subjectOpen Science
dc.subjectOpen Access
dc.subjectOpen Data Awareness
dc.subjectBatman University
dc.titleAçık bilim ve akademisyenlerin açık bilime karşı tutumları: Batman Üniversitesi örneği
dc.title.alternativeOpen science and academics' attitudes to open science: The case of Batman University
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.18 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı, Tez Koleksiyonu