Toplumsal cinsiyet kavramı bağlamında Cengiz Aytmatov’un eserleri
Yükleniyor...
Tarih
2024-08-07
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türk dünyasının ünlü yazarlarından Cengiz Törökuloğlu Aytmatov’un aşk, dostluk, savaş ve kahramanlık temalarını işlediği çok sayıda eseri mevcuttur. Eserlerinde destan, masal, efsane, hikâye ve türkülere yer vererek bir milletin değerli hazinesinin milli ve kültürel birikimler olduğunu ortaya koyar. Yazar, oluşturduğu karakterler üzerinden milletinin tarih boyunca karşılaştığı zorlukları, yaşadığı coğrafyanın çetin koşullarını ve acılarını anlatır. Aytmatov, bu temaları işlerken mücadeleci ve vatansever karakterlerin tam karşısına yozlaşmış, milli değerlerden ve kültürden yoksun karakterleri yerleştirir. Cinsiyet faktörü bağlamında değerlendirildiğinde söz konusu karakterler, sahip olduğu özellikler bakımından iki kutuplu bir görünüm sergiler.
Çalışmada, Cengiz Aytmatov’un roman ve hikâyelerinde yer alan kadın-erkek karakterler Toplumsal cinsiyet kavramı altında ele alınmış, sahip oldukları özelliklere göre tasnif edilmiştir. Bu karakterleri incelerken cinsiyetleri başta olmak üzere yaşamları, milliyetleri, sosyal sınıfları, dinleri ve yaşadıkları dönem gibi birçok faktör göz önünde bulundurulmuştur. Toplumsal cinsiyet başlığı altındaki çalışmaların çoğu yalnızca kadınlar üzerine yoğunlaşır. Bu çalışmada ise kadın ve erkek karakterler, ayrı alt başlıklar hâlinde bir incelemeye tabi tutulmuştur. Her iki cins de aile içinde, ekonomik yaşamda, eğitim, din, siyaset vb. toplumsal ve sosyal alanlarda karşılaştıkları cinsiyetçi meseleler bakımından ele alınmıştır. Son olarak çalışmada, Aytmatov için tipik özellikteki cinsiyet ve ideal kadın-erkek profilleri ortaya konmaya çalışılmıştır.
Cengiz Aytmatov’un eserlerinde yer alan kadın ve erkek karakterler, savaşın ve yoğun siyasi faaliyetlerin olduğu dönemde yaşam sürer. Bulundukları dönemin koşulları gereği her iki cins de güçlünün güçsüzü ezdiği ve itibarsızlaştırdığı bir döngünün içinde yer alır. Tüm bu faktörler göz önünde bulundurulduğunda her iki cins için cinsiyetçi tutum ve söylemlerle ötekileştirilen, geleneklerine ve kültürüne son derece bağlı, toplumsal norm ve baskılara maruz kalan kişiler olduğu söylenebilir. Geleneksel ataerkil aile yapısının hâkim olduğu bu eserlerde kadın ve erkek karakterler, toplumun uygun gördüğü şekilde yaşamlarını şekillendirir. Yazarın eserleri yaşadığı dönemde var olan cinsiyetçi meseleleri, toplumun kadına ve erkeğe olan bakış açısını ve onlardan beklentilerini anlamamız yönünde oldukça kapsamlıdır. Bu hususta Aytmatov’un eserleri toplumsal cinsiyet eşitsizliği bağlamında incelenmeye değerdir.
One of the famous writers of the Turkic world, Cengiz Törökuloğlu Aytmatov, has many works in which he deals with the themes of love, friendship, war and heroism. He shows that the valuable treasure of a nation is its national and cultural heritage by including epics, tales, legends, stories and folk songs in his works. The author tells the difficulties his nation has faced throughout history, the harsh conditions and suffering of the geography he lives in through the characters he creates. While dealing with these themes, Aytmatov places corrupt characters who are devoid of national values and culture right in front of combative and patriotic characters. When evaluated in the context of the gender factor, the characters in question exhibit a bipolar appearance in terms of the characteristics they possess. In the study, the male and female characters in Cengiz Aytmatov's novels and stories were examined under the concept of gender and classified according to their characteristics. While examining these characters, many factors such as their lives, nationalities, social classes, religions and the period they lived in were taken into consideration, especially their gender. Most of the studies under the title of gender focus only on women. In this study, the female and male characters were examined under separate subheadings. Both genders were examined in terms of the sexist issues they encountered in the family, economic life, education, religion, politics, etc. social and social areas. Finally, the study tried to reveal the typical gender and ideal female and male profiles for Aytmatov. The male and female characters in Cengiz Aytmatov’s works live in a period of war and intense political activity. Due to the conditions of the period they are in, both genders are in a cycle where the strong oppress and discredit the weak. When all these factors are taken into consideration, it can be said that both genders are marginalized by sexist attitudes and discourses, are extremely loyal to their traditions and culture, and are subject to social norms and pressures. In these works, where the traditional patriarchal family structure is dominant, the female and male characters shape their lives as society deems appropriate. The author’s works are quite comprehensive in terms of understanding the sexist issues that existed during his time, the society’s perspective on women and men, and the expectations from them. In this regard, Aytmatov’s works are worth examining in the context of gender inequality.
One of the famous writers of the Turkic world, Cengiz Törökuloğlu Aytmatov, has many works in which he deals with the themes of love, friendship, war and heroism. He shows that the valuable treasure of a nation is its national and cultural heritage by including epics, tales, legends, stories and folk songs in his works. The author tells the difficulties his nation has faced throughout history, the harsh conditions and suffering of the geography he lives in through the characters he creates. While dealing with these themes, Aytmatov places corrupt characters who are devoid of national values and culture right in front of combative and patriotic characters. When evaluated in the context of the gender factor, the characters in question exhibit a bipolar appearance in terms of the characteristics they possess. In the study, the male and female characters in Cengiz Aytmatov's novels and stories were examined under the concept of gender and classified according to their characteristics. While examining these characters, many factors such as their lives, nationalities, social classes, religions and the period they lived in were taken into consideration, especially their gender. Most of the studies under the title of gender focus only on women. In this study, the female and male characters were examined under separate subheadings. Both genders were examined in terms of the sexist issues they encountered in the family, economic life, education, religion, politics, etc. social and social areas. Finally, the study tried to reveal the typical gender and ideal female and male profiles for Aytmatov. The male and female characters in Cengiz Aytmatov’s works live in a period of war and intense political activity. Due to the conditions of the period they are in, both genders are in a cycle where the strong oppress and discredit the weak. When all these factors are taken into consideration, it can be said that both genders are marginalized by sexist attitudes and discourses, are extremely loyal to their traditions and culture, and are subject to social norms and pressures. In these works, where the traditional patriarchal family structure is dominant, the female and male characters shape their lives as society deems appropriate. The author’s works are quite comprehensive in terms of understanding the sexist issues that existed during his time, the society’s perspective on women and men, and the expectations from them. In this regard, Aytmatov’s works are worth examining in the context of gender inequality.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Cengiz Aytmatov, Hikâye, Kadın-Erkek, Roman, Toplumsal Cinsiyet, Novel, Social Gender, Story, Women-Men
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Yalçın, Y. (2024). Toplumsal cinsiyet kavramı bağlamında Cengiz Aytmatov’un eserleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman.
