Şeyh Mahmud Zokaydî’nin “Şerh Alâ Diyâi Basîreti Kalbi’l-arûf Fi’t-tecvîd Ve’r-resm ve Farşi’l- Hurûf” adlı eseri bağlamında tecvide dair görüşleri
| dc.authorid | 0009-0007-7250-0193 | |
| dc.contributor.advisor | Bayraktutan, Osman | |
| dc.contributor.author | Bilgin Eşit, Zeynep | |
| dc.date.accessioned | 2025-02-20T06:11:13Z | |
| dc.date.available | 2025-02-20T06:11:13Z | |
| dc.date.issued | 2025-01-27 | |
| dc.department | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı | |
| dc.description.abstract | Şeyh Mahmud Zokaydî 1877 yılında Siird’in Halenze köyünde dünyaya gelmiş Zokayd medresisinde yetişmiş önemli simalardandır. Zokayd ilim ve irfan merkezi olarak Türkiye’nin dini yaşamına ciddi katkıları olan bir yerdir. Zokayd tekke ve medresesinde tedrisat, telifat ve irşadıyla Şeyh Mahmud Zokaydî’nin de şüphesiz katkısı bulunmaktadır. Zokayd’ın civar ilim merkezlerinden ayırıcı vasfı olarak tecvid gösterilebilir. Bu merkezde tecvid sadece uygulamalı bir ilim değil aynı zamanda telifatlara konu olmuştur. Dede Molla Halil es-Si‘irdî ile başlayan telifât daha sonraki nesiller tarafından devam ettirilmiştir. Bu noktada Şeyh Mahmud Zokaydî de dedesi Si‘irdî’nin tecvide dair telifatlarını hem tedris faaliyetine konu etmiş, hemde onun şerhini gözden geçirerek sadeleştirdiği iki risale kaleme almıştır. Çalışmamıza konu olan risalede Zokaydî, dedesi Si‘irdî gibi tecvitte İmam olarak Hafs’ı kabul etmekte, konuları onun kraatine göre işlemektedir. Tecvidin tanımı, hükmü, harflerin mahreç, sıfat, terkîk ve tefhim durumları, idğâm, tenvîn ve sakin nûnun halleri, ğunne, imâle, medler, zamir hâ’nın hükmü, vakıf ve ibtidâ risalede ele alınan konulardır. | |
| dc.description.abstract | Sheikh Mahmud Zokaydî was born in 1877 in the village of Halenze in Siird and important figures who educated in the Zokayd madrasah. Zokayd is a center of knowledge and wisdom that has made significant contributions to Turkey's religious life. The education, authorship, and guidance activities in the Zokayd lodge and madrasa have undoubtedly been influenced by Sheikh Mahmud Zokaydi. One of Zokayd's distinguishing features compared to other neighboring centers of learning is its focus on tajweed. At this center, tajweed is not only taught as a practical science but also addressed in written works. The tradition of writing on this subject began with grand father Molla Halil al-Si‘irdî and was carried on by subsequent generations. In this regard, Sheikh Mahmud Zokaydi both incorporated his grandfather Si‘irdî’s works on tajweed into his teaching activities and authored two treatises in which he revised and simplified his grandfather's commentary. In the treatise that is the subject of our study, Zokaydi, like his grandfather Si‘irdî, accepts Hafs as the authoritative imam in tajweed and bases his discussions on this perspective. The topics covered in the treatise include the definition and ruling of tajweed, the articulation points and characteristics of letters, the states of tarqiq (softening) and tafkheem (emphasis), idgham (assimilation), the conditions of tanween and the silent nun, ghunnah (nasal sound), imala (inclination), elongations (mad), the ruling of the pronoun ha’, and the principles of pausing (waqf) and starting (ibtida). | |
| dc.identifier.citation | Bilgin Eşit, Z. (2025). Şeyh Mahmud Zokaydî’nin “Şerh Alâ Diyâi Basîreti Kalbi’l-arûf Fi’t-tecvîd Ve’r-resm ve Farşi’l- Hurûf” adlı eseri bağlamında tecvide dair görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12402/4883 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Kıraat | |
| dc.subject | Kur’ân | |
| dc.subject | Tecvid | |
| dc.subject | Zokayd | |
| dc.subject | Şeyh Mahmud | |
| dc.subject | Qiraat | |
| dc.subject | Qur'an | |
| dc.subject | Tajweed | |
| dc.subject | Sheikh Mahmud | |
| dc.title | Şeyh Mahmud Zokaydî’nin “Şerh Alâ Diyâi Basîreti Kalbi’l-arûf Fi’t-tecvîd Ve’r-resm ve Farşi’l- Hurûf” adlı eseri bağlamında tecvide dair görüşleri | |
| dc.title.alternative | Mahmud Zokaydî’s views on tajwīd in the context of his work titled ‘Şerh Alā Diyâi Basîreti Kalbi’l-arûf Fi’t-tajwīd Wa’r-resm Wa Farşi’ıl- hurûf’ | |
| dc.type | Master Thesis |
