Radyasyondan korunma davranışları ve bilgi düzeyinin artırılmasında motivasyonel mesajların etkisi: Yoğun bakım hemşirelerinde deneysel bir çalışma
| dc.authorid | 0009-0009-6402-9607 | |
| dc.contributor.advisor | Balsak, Habip | |
| dc.contributor.author | Sarıtoy, Cengiz | |
| dc.date.accessioned | 2025-09-08T06:01:41Z | |
| dc.date.available | 2025-09-08T06:01:41Z | |
| dc.date.issued | 2025-07-25 | |
| dc.department | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İş Sağlığı ve Güvenliği Anabilim Dalı | |
| dc.description.abstract | Giriş ve Amaç: Yapay ve iyonize radyasyon kaynaklarının tamamına yakını medikal işlemlerden kaynaklanmaktadır. Bu durum sebebiyle hastanelerde iyonize radyasyonlu alanlarda çalışan sağlık çalışanları önemli risk altındadır. Çalışmada iyonize radyasyonlu alanda çalışan sağlık çalışanlarına yönelik uygulanan radyasyon güvenliği eğitimi ve alternatif olarak motivasyonel mesajların bu sağlık çalışanlarının iyonize radyasyon konusundaki bilgi düzeyinin geliştirilmesine etkisi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma yoğun bakım hemşireleri üzerinde iki çalışma grubu oluşturularak ön-test son-test ölçümleri yapılan yarı deneysel bir çalışma olarak tasarlanmış ve uygulanmıştır. Çevrimiçi çalışmaya davet edilen 120 YBÜ hemşiresi kayıt altına alınmış ve randomize edilerek iki gruba ayrılmıştır. Çalışma 54 motivasyonel mesaj 46 çevrim içi eğitim toplamda 100 YBÜ hemşiresi üzerinden tamamlanmıştır. YBÜ hemşirelerinin radyasyondan korunma bilgisi sağlık çalışanlarının radyasyondan korunma bilgisi ölçeği (SRKÖ) ile değerlendirilmiştir. Verilen SPSS 25.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Grup içi farklılıklar bağımlı örneklem t testi ve gruplar arasında ki değerlendirmede bağımsız örneklem t testi ve grup içi etki büyüklüğü ise Cohen‘s etki büyüklüğü katsaysıyla değerlendirilmiştir. Yapılan analizlerin hepsinde p değerinin 0,05 ‘altında olması anlamlı kabul edilmiştir Bulgular: Motivasyonel mesaj ve eğitim gruplarının yaş, deneyim yılı mezuniyet durumu , medeni durum özellikleri açısından yapılan değerlendirmede homojen olduğu tespit edilmiştir (p>0.05). Her iki çalışma grubunun ön test son test grup içi değerlendirmede SRKÖ toplam ve alt boyut puan ortalamalarında anlamlı artışlar tespit edildi eğitim grubundaki cohen’s etki 3.74 iken motivasyonel mesaj grubunda 2.17 dir. Son test gruplar arası SRKÖ toplam ve alt boyut puanların tamamında eğitim grubu lehine anlamlı farklılık elde edilmiştir (p<0,05) Sonuç: Radyasyon güvenliği eğitimleri ve motivasyonel mesajlar, YBÜ hemşirelerinde radyasyon güvenliğini artırmada etkili müdahaleler olarak öne çıkmaktadır. Son test analizleri ve grup içi etkisi büyüklüklerine bakıldığında, eğitim programlarının etkisinin, motivasyonel mesajlara kıyasla daha fazla olduğu açıktır. Ancak motivasyonel mesajlarında grup içinde anlamlı düzeyde bilgi artışı sağladığı unutulmamalıdır. Bununla birlikte, motivasyonel mesajların maliyet açısından etkin ve pratik bir müdahale yöntemi olması, standart İSG eğitimlerini destekleyici bir araç olarak kullanılabileceğini göstermektedir. | |
| dc.description.abstract | Introduction and Objective: The majority of artificial sources of ionizing radiation stem from medical procedures. As a result, healthcare workers operating in areas where ionizing radiation is present face significant occupational risks. This study aimed to investigate the effect of motivational messages on the development of appropriate radiation protection behaviors among intensive care unit (ICU) nurses and to compare this approach with standard radiation safety education. Materials and Methods: This study was conducted as a quasi-experimental design involving two intervention groups, with pre-test and post-test measurements administered to ICU nurses. A total of 120 ICU nurses were invited to participate in the online study and were randomly assigned to one of the two groups. The study was completed with 100 participants, 54 in the motivational message group and 46 in the online training group. Radiation protection knowledge was assessed using the Radiation Protection Knowledge of Healthcare Workers Scale (RPKS). Data were analyzed using the SPSS version 25.0 software package. Within-group differences were analyzed using paired sample t-tests, and between-group comparisons were conducted using independent sample t-tests. The within-group effect size was calculated using Cohen’s d. A p-value of less than 0.05 was considered statistically significant in all analyses. Findings: The motivational message and education groups were found to be homogeneous in terms of age, years of experience, educational background, and marital status (p > 0.05). In the within-group pre-test and post-test evaluations of both groups, significant increases were observed in the total and subscale mean scores of the Radiation Protection Knowledge of Healthcare Workers Scale (RPKS). Cohen’s effect size was calculated as 3.74 in the education group and 2.17 in the motivational message group. In the between-group post-test comparison, a statistically significant difference was found in favor of the education group across all total and subscale RPKS scores (p < 0.05). Conclusion: Both radiation safety training and motivational messages emerged as effective interventions for improving radiation protection knowledge among ICU nurses. However, considering the post-test results and within-group effect sizes, training programs demonstrated a greater impact compared to motivational messages. Nevertheless, it is important to note that motivational messages also led to a statistically significant improvement within the group. Given their cost-effectiveness and practical applicability, motivational messages may serve as a valuable complementary tool alongside standard occupational health and safety training programs. | |
| dc.identifier.citation | Sarıtoy, C. (2025). Radyasyondan korunma davranışları ve bilgi düzeyinin artırılmasında motivasyonel mesajların etkisi: Yoğun bakım hemşirelerinde deneysel bir çalışma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12402/4974 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Hemşire | |
| dc.subject | İş Sağlığı | |
| dc.subject | İyonize Radyasyon | |
| dc.subject | Motivasyonel Mesaj | |
| dc.subject | Yoğun Bakım | |
| dc.subject | Nurse | |
| dc.subject | Occupational Health | |
| dc.subject | Ionizing Radiation | |
| dc.subject | Motivational Message | |
| dc.subject | Intensive Care | |
| dc.title | Radyasyondan korunma davranışları ve bilgi düzeyinin artırılmasında motivasyonel mesajların etkisi: Yoğun bakım hemşirelerinde deneysel bir çalışma | |
| dc.title.alternative | The effect of motivational messages on radiation protection behavior and increasing knowledge levels: An experimental study of intensive care nurses | |
| dc.type | Master Thesis |
