Hamdullah Hamdî’nin Yusûf u Züleyhâ Mesnevisinde erginleşme mekânları

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2020-02

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

ISPEC Publishing

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States

Özet

Dünyaya düşüşüyle başlayan insanoğlunun serüveni; insanoğlunun ortak belleği olan mitos, epos ve masallarda bireyin içsel değişim, dönüşüm süreci sembolik bir şekilde mekân değişikliğiyle kendini göstermiştir. Varoluş macerası olan insanlığın bilinçaltında kodlanmış aşama ve dönüşüm arketipleri olan kolektif motifler, anlatı metinlerinde görülür. Bu serüvende ‘evrensel kod’ olarak yer alan arketipler, bu anlatı metinlerinde kolektif motifi, Jung arketip olarak adlandırır. Ve insanın varoluş serüveninde evrensel kod olarak yer alır. Bu bağlamda serüven tamamen aşama arketipine bağlıdır. Serüvenin itmama ulaşması adına aşama arketipi yani monomit ile kahraman macera çağrısına kayıtsız kalmayıp merhale ve sınamalardan geçmesi ile bilincinin farkına varıp hakiki ben’i elde edecek ve tasavvufî manada eşyanın ardında gizlenen hikmeti idrak etme noktasına gelecektir. Yolculuk aşamasında kişinin mistik açıdan tamamlanabilmesi ve varoluşun idrakine varabilmesi için ‘kapalı mekânlar’ elbette kaçınılmaz bir geçiş merhalesidir. Anne rahmine benzetilen bu kapalı ve dar mekânlar, mitoslarda kahramanın erginleşme serüveninde onun benlik hazinesini keşfetmesini sağlayan birer mekân olarak karşımıza çıkmaktadır. Kahramanın girişmiş olduğu yolculukta başından geçen serüven, Jung’un ortaya koyduğu analitik psikoloji ekolü ile kişinin bireyleşime ulaşması adına kapalı dar mekânlar, sembolik manada kat etmesi gereken aşamalarından biridir. Tasavvufî öğretide ise kahramanın olgunlaşmasını sağlayan bu dar ve kapalı mekânlar çile/uzlet merhalesinde salikin içine girdiği çile hücresiyle örtüşmektedir. Bu bağlamda kahramanın girdiği kapalı mekânlar, hem tasavvufî literatürde hem de Jung’un analitik sembolizminde kahramanı olgunlaştırma, dönüştürme ve sonsuza dokunabilme istidadını keşfetmekle yeni bir “ben”in teşekkülünde önemli bir rol üstlenir. Bu çalışmamızda bir aşk mesnevisi olarak ön plana çıkan Hamdullah Hamdî’nin Yusuf u Züleyha mesnevisinden hareketle mekânın mesnevi kahramanlarının değişim/ dönüşümü üzerindeki etkisi irdelenerek mesnevide geçen kapalı ve dar mekânlar Jung’un analitik sembolizm kuramına göre irdelenecektir.
The adventure of mankind that began with the fall of the world; in myths, epos and fairy tales, which are the common memory of human beings, the internal change and transformation process of the individual are manifested by a symbolic change of place. In the narrative texts, collective motifs, which are archetypes encoded stages and transformations in the subconscious of humanity, the adventure of existence, are seen. The archetypes in this adventure as the universal code call the collective motif Jung archetype in these narrative texts. And it takes place as the universal code in the adventure of human existence. In this context, the adventure depends entirely on stage archetype. In order to complete the adventure, the stage archetype, monomite and hero do not remain indifferent to the call of adventure. Becomes aware of consciousness by passing through tests and tests. He will attain his true self and come to the point of understanding the wisdom hidden behind the goods in the sufi sense. ‘Closed places’ are of course an inevitable transition stage for the mystical completion of the journey and the realization of existence. These closed and narrow places, which are likened to the womb of the mother, emerge as a place in the mythos that enables the hero to discover his self-treasure in the adventure of maturation. The adventure that the hero has embarked on in his journey, Jung's analytical psychology school, is one of the stages that must be covered in a symbolic sense in order to achieve individualization. In the sufi doctrine, these narrow and closed places that enable the hero to mature coincide with the ordeal cell into which the devotee enters the ordeal stage. In this context, the closed places in which the hero enters play an important role in the formation of a new self by discovering the desire to mature, transform, and touch the eternity in both the mystical literature and Jung's analytic symbolism. In this study, the effect of Hamdullah Hamdî on Yusuf and Zuleyha mesnevi, which stands out as a love mesnevi, on the change/transformation of the masnevi heroes will be examined according to Jung's analytic symbolism theory.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Jung, Analitik Psikoloji, Aşama Arketipi, Erginleşme Mekânları, Yusuf u Züleyha, Analytical Psychology, Stage Archetype, Maturation Places, Yusuf and Zuleyha

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Bozkurt, K., Bezenmiş, T. (2020). Hamdullah Hamdî’nin Yusûf u Züleyhâ Mesnevisinde erginleşme mekânları. Atlas İnternatıonal Congress on Social Sciences 5, 07-08 February 2020, Diyarbakır