Batman’da meydana gelen trafik kazalarının ve kazalara neden olan etmenlerin periyodik analizi
| dc.authorid | 0009-0000-0652-1278 | |
| dc.contributor.advisor | Göklap, İslam | |
| dc.contributor.author | Uğurtay, Nimetullah | |
| dc.date.accessioned | 2025-09-09T05:40:30Z | |
| dc.date.available | 2025-09-09T05:40:30Z | |
| dc.date.issued | 2025-09-03 | |
| dc.department | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı | |
| dc.description.abstract | Ulaşım için en çok kullanılan sistemlerin başında yaklaşık %90 oranla karayolları gelmektedir. Dünya genelinde yaşanan karayolu tabanlı trafik kazalarında her yıl 1 milyondan fazla insan ölmekte ve 20-50 milyon arası insan ise yaralanmakta veya sakat kalmaktadır. Dünya genelinde ölümlere sebep olan unsurlara bakıldığında, ne yazık ki trafik kazaları sıralanan listenin sekizinci sırasında yer almaktadır. Bu durum, trafik kazalarının küresel ölçekte bir halk sağlığı sorunu olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada, Türkiye’nin önemli illerinden biri olan Batman özelinde, trafik kazalarına yönelik bir inceleme yapılmıştır. Bu kapsamda, il bazında 2013-2022 yılları arasını kapsayan 10 yıllık dönem içerisinde meydana gelen trafik kazaları verileri üzerinde değerlendirmeler ortaya konulmuştur. 2013 yılında 545 adet, 2022 yılında 647 adet ve 10 yıllık dönemde ise toplamda 5766 adet kaza meydana gelmiştir. Bu kazaların 74’ü ölümlü iken 5692’si ise yaralanmalı kaza olarak kayıt altına alınmıştır. Meydana gelen kazalarda 80 ölüm ve 9786 yaralanma ile sonuçlanmıştır. Zamansal boyutta yapılan değerlendirmelerde, kazaların sabah saatlerinde (07:00-08:00) itibaren artan oranda devam etmekte olduğu, (18:00-19:00) saatlerinde ise en üst noktaya ulaştığı ve sonrasında da düşmeye başladığı görülmüştür. En çok kazanın yazın Ağustos ayında ve en az kazanın kışın Şubat ayında yaşandığı ilimizde kazaların çoğunlukla gün durumu bakımından gündüz (% 63,82), hava durumu bakımından açık havalarda olduğu (% 90,18) görülmüştür. Mekânsal olarak yapılan değerlendirmelerde ise, %88,07 oranında yerleşim yerinde yaşanan kaza oranlarının şehir merkezinin dinamik olduğu mahallelerde daha yüksek olduğu görülmektedir. Kültür, Gültepe ve Bahçelievler mahalleri kazaların en çok meydana geldiği mahalleler olarak ilk üç sırada yer aldığı görülmüştür. Bunun yanında en yüksek kaza oranı ise belirtilmemiş durumda bulunan il yolu, çevre yolu vb. mevkii bilinmeyen alanlarda oluşmuştur. Kaza oluş türlerine bakıldığında, yandan çarpma vakalarının % 37,62 oranı ile ilk sırada yer aldığı, ikinci sırada %19,01 oranı ile yayaya çarpma ve akabinde yaklaşık %9,35 oranı ile arkadan çarpma olduğu tespit edilmiştir. Yol tipi ve sınıfı bazında yapılan değerlendirmelerde %93,79 oranında bölünmüş yol ve çift yönlü yollarda yaşanan kazaların %51,82 oranında cadde, %29,92 oranında devlet yolu ve %13,58 oranında sokaklarda meydana geldiği tespit edilmiştir. Yıllara bağlı kaza sayısı, toplam ölü ve yaralı özelinde yapılan tahmin analizinde, tüm şartların aynı kalması durumunda 2022 yılına kıyasla 2050 yılında toplam kaza sayısının yaklaşık olarak %70, ölü sayısının %150, ve yaralı sayısının ise %30 artacağı, sırasıyla %59; %35 ve %10 korelasyon katsayılarında (R2) belirlenmiştir. Sonuç olarak, Batman özelinde yapılan bu çalışmada trafik kazaların önemli ve çözüme muhtaç bir problem olduğu açık bir şekilde değerlendirilmiştir. | |
| dc.description.abstract | For transportation, highways are one of the most widely used systems with a rate of approximately 90%. Every year, more than 1 million people die and 20-50 million people are injured or disabled in highway-based traffic accidents worldwide. Unfortunately, traffic accidents rank eighth on the list of causes of death worldwide. This situation shows that traffic accidents are a public health problem on a worldwide scale. In this study, an analysis of traffic accidents in Batman, one of the important cities of Turkey, was conducted. In this scope, assessments were made on a provincial basis covering a 10-year period based on data from traffic accidents that occurred between 2013 and 2022. There were 545 accidents in 2013, 647 accidents in 2022 and 5766 accidents in total in the 10-year period. Of these accidents, 74 were deadly, and 5,692 were recorded as accidents resulting in injury. The total number of deaths and injuries resulting from these accidents was 80 deaths and 9,786 injuries. In the temporal scale evaluations, it was observed that accidents continue at an increasing rate starting from the morning hours (07:00-08:00), reaching the peak at (18:00-19:00) and then starting to decline. In our city, where the most accidents happened in August in summer and the least accidents happened in February in winter, it was observed that most of the accidents happened during the daytime (63.82%) and in clear weather (90.18%). In spatial assessments, it is observed that 88.07% of the accident occurred in the settlement and that the accident rates are higher in the neighborhoods where the city center is dynamic. Kültür, Gültepe and Bahçelievler districts ranked in the top three as the districts where accidents occurred the most. In other hand, the highest accident rate occurred in areas with unknown locations such as city roads, highways etc., which are not specified. When the types of accidents were analyzed, it was determined that side collisions ranked first with a rate of 37.62%, followed by pedestrian collisions with a rate of 19.01% and then rear-end collisions with a rate of approximately 10%. In the evaluations made on the basis of road type and class, it was observed that 93.79% of the accidents occurred on divided and two-way roads, 51.82% on avenues, 29.92% on state roads and 13.58% on streets. In the forecasting analysis conducted on the number of accidents, total deaths, and injuries over the years, it has been determined that, assuming all conditions remain the same, the total number of accidents will increase by approximately 70%, the number of deaths by 150%, and the number of injuries by 30% in 2050 compared to 2022, with R2 values of 59%, 35%, and 10%, respectively. As a result, in this study conducted in Batman, it has been clearly evaluated that traffic accidents are an important problem in need of a solution. | |
| dc.identifier.citation | Uğurtay, N. (2025). Batman’da meydana gelen trafik kazalarının ve kazalara neden olan etmenlerin periyodik analizi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12402/4984 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Karayolu Ulaşımı | |
| dc.subject | Trafik Kazaları | |
| dc.subject | Ölü-Yaralı | |
| dc.subject | Pearson Korelasyon Katsayısı | |
| dc.subject | Tahmin Analizi | |
| dc.subject | Highway Transportation | |
| dc.subject | Traffic Accidents | |
| dc.subject | Fatalities and Injuries | |
| dc.subject | Pearson Correlation Coefficient | |
| dc.subject | Forecast Analysis | |
| dc.title | Batman’da meydana gelen trafik kazalarının ve kazalara neden olan etmenlerin periyodik analizi | |
| dc.title.alternative | Periodic analysis of traffic accidents occurring in Batman and factors contributing to accidents | |
| dc.type | Master Thesis |
