Hitit çanak çömleğinde hayvan betimleri
Yükleniyor...
Tarih
2015-05
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Arkeoloji ve Sanat Dergisi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States
Özet
Anadolu’da farklı dönemlerde ve merkezlerde çeşitli tasvirli eserler üzerinde hayvan tasvirlerine rast-lamak mümkündür. Anadolu’da ele geçen tasvirli eserler üzerinde betimlenen hayvan tasvirlerinin dinsel ve mitolojik boyutunun ön plana çıktığı görülmektedir. Anadolu’da prehistorik dönemlerden itibaren çeşitli tasvirli eserler üzerinde görülmeye başlayan hayvan tasvirlerinin benzer sanat anlayı-şının ya da üslubunun kültürel süreklilik açısından devamını Anadolu’da Hitit, Frig; Anadolu dışında Pers, Mısır, Mezopotamya, İskit, Hun ve Göktürklerde görmek mümkündür. Anadolu’da Neolitik dönemde Çatalhöyük’te duvar resimleri üzerinde betimlenen çeşitli hayvan tasvirlerini, Geç Neoli-tik, Kalkolitik, Erken Tunç ve Orta Tunç Çağı’nda kabartmalı kaplar üzerinde görmek mümkündür. Anadolu’da özellikle Eski Hitit Dönemi’ne tarihlendirilen rölyefli kaplar zengin tasvir sahneleri ile dikkat çekmektedir. Eski Hitit Dönemi’ne tarihlendirilen ritüel ya da kült amaçlı kullanılmış olabileceği düşünülen vazolar, Bitik, İnandık ve Eskiyapar gibi Hititçe isimleri henüz net olarak bilinmeyen mer-kezlerden ele geçmiştir. Anadolu’da Eski Hitit Dönemi’ne tarihlendirilen kabartmalı kaplar üzerinde betimlenen sahneler, kült törenleri, insan alayları, av ve hayvan sahnelerinden oluşmaktadır. Hitit kültürünün dinsel açıdan en önemli özelliklerinden birisi olan kült törenlerinin, Fırtına Tanrısı ile ilişkili olduğu anlaşılmaktadır. Bitik ve İnandıktepe vazolarında betimlenen boğa tasvirlerinin Fırtına Tanrısı ile ilişkili olduğu bilinmekle birlikte, İnandıktepe’nin ise Fırtına Tanrısı’nın kült şehri olduğu düşü-nülmektedir. Anadolu dışında hayvan motifli eserlerin özellikle İskit, Hun ve Göktürklere ait bozkır kültürlerinde de ön plana çıktığı görülmektedir. Hitit ve Hitit sonrası toplumlarda olduğu gibi hayvan motiflerinin dinsel inanışlarla ilgili olarak bozkır kültürlerinde de önemli bir yeri olduğu anlaşılmak-tadır. Bozkır kültürlerinde çeşitli tasvirli eserler üzerinde yoğun olarak betimlenen hayvan tasvirleri, coğrafi koşullara uygun olarak gelişen dinsel inanışların bir sonucu olarak yorumlanmaktadır.
27ARKEOLOJİ VE SANAT| 149: MAYIS-AĞUSTOS 201527Hitit Çanak Çömleğinde Hayvan TasvirleriEbru OralYrd. Doç. Dr., Batman Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü. ebruorl@hotmail.comANIMAL DEPICTIONS IN HITTITE POTTERYAbstractIt is possible to come across animal depictions on various works with depictions in different centres and periods in Anatolia. It is seen that the spiritual and mythological dimensions of the animal depictions depicted on the artefacts found in Anatolia. It is possible to see similar art mentality or style of animal depictions witnessed on various depicted artefacts since the prehistorical periods in Anatolia in Hittite, Phrygia in Anatolia; and in Persia, Egypt, Mesopotamia, Iskit, Hun, and Gokturks out of Anatolia in terms of cultural continuity. It is quite possible to see various animal depictions depicted as Wall pictures in Çatalhöyük in Neolithic period in Anatolia on relief containers of late Neolithic and Chalcolithic, Early Bronze and Mid Bronze ages. In Anatolia, especially the embossed containers dated back Old Hittite Period attract attention with rich depiction scenes. Vases and Hittitian names such as Bitik, İnandık and Eskiyapar, which are thought to have been used in rituals and for cult aims dating back to Old Hittite Period, have been found in centres that are not known for certain yet. The scenes depicted on the embossed containers dating back to Old Hittite Period in Anatolia consist of cult ceremonies, human processions, preys and animal sceneries. It is understood that cult ceremonies, one of the most crucial characteristics of Hittite culture from the angle of religion, had connection with God of Storm. Though it has been known that bull depictions depicted on Bitik and Inandıktepe vases were in connection with God of Storm, it has been thought that Inandıktepe was the cult city of God of Storm. It is seen that artefacts with animal motives out of Anatolia came forefront in step cultures especially belonging to Iskit, Hun, and Gokturks. It is understood that animal motives took up an important place in step cultures in connection with religious beliefs the same as in Hittite and Post-Hittite societies. In step cultures, animal depictions depicted intensively on various artefacts are interpreted as the result of religious believes enhancing in accordance with geographical conditions.
27ARKEOLOJİ VE SANAT| 149: MAYIS-AĞUSTOS 201527Hitit Çanak Çömleğinde Hayvan TasvirleriEbru OralYrd. Doç. Dr., Batman Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü. ebruorl@hotmail.comANIMAL DEPICTIONS IN HITTITE POTTERYAbstractIt is possible to come across animal depictions on various works with depictions in different centres and periods in Anatolia. It is seen that the spiritual and mythological dimensions of the animal depictions depicted on the artefacts found in Anatolia. It is possible to see similar art mentality or style of animal depictions witnessed on various depicted artefacts since the prehistorical periods in Anatolia in Hittite, Phrygia in Anatolia; and in Persia, Egypt, Mesopotamia, Iskit, Hun, and Gokturks out of Anatolia in terms of cultural continuity. It is quite possible to see various animal depictions depicted as Wall pictures in Çatalhöyük in Neolithic period in Anatolia on relief containers of late Neolithic and Chalcolithic, Early Bronze and Mid Bronze ages. In Anatolia, especially the embossed containers dated back Old Hittite Period attract attention with rich depiction scenes. Vases and Hittitian names such as Bitik, İnandık and Eskiyapar, which are thought to have been used in rituals and for cult aims dating back to Old Hittite Period, have been found in centres that are not known for certain yet. The scenes depicted on the embossed containers dating back to Old Hittite Period in Anatolia consist of cult ceremonies, human processions, preys and animal sceneries. It is understood that cult ceremonies, one of the most crucial characteristics of Hittite culture from the angle of religion, had connection with God of Storm. Though it has been known that bull depictions depicted on Bitik and Inandıktepe vases were in connection with God of Storm, it has been thought that Inandıktepe was the cult city of God of Storm. It is seen that artefacts with animal motives out of Anatolia came forefront in step cultures especially belonging to Iskit, Hun, and Gokturks. It is understood that animal motives took up an important place in step cultures in connection with religious beliefs the same as in Hittite and Post-Hittite societies. In step cultures, animal depictions depicted intensively on various artefacts are interpreted as the result of religious believes enhancing in accordance with geographical conditions.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Hitit, Hayvan Motifleri, Kült, Dinsel, Rölyef, Hittite, Animal Motifs, Cult, Religious, Relief
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
149
Künye
Oral, E. (2015). Hitit çanak çömleğinde hayvan betimleri. Arkeoloji ve Sanat Dergisi, (149). ss.27-34.
