Parlamenter ve başkanlık sistemlerinin hesap verebilirlik açısından değerlendirilmesi, Türkiye örneği
| dc.authorid | 0000-0002-5685-1424 | |
| dc.contributor.advisor | Şiriner Önver, Makbule | |
| dc.contributor.author | Mammadova (Demir), Ulviyya | |
| dc.date.accessioned | 2025-09-17T05:40:00Z | |
| dc.date.available | 2025-09-17T05:40:00Z | |
| dc.date.issued | 2025-05-26 | |
| dc.department | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı | |
| dc.description.abstract | Günümüz demokrasilerinde en çok uygulanmakta olan “Başkanlık”, “Parlamenter” ve “Yarı Başkanlık Hükümet Sistemleri” yürütme organının göreve başlaması, yapısı ve yasama ve yargı organları ile ilişkilerine göre şekillenmektedir. İlk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulan Başkanlık Hükümet Sistemi ve İngilterede kurulan Parlamentar Hükümet Sistemi daha sonra başka ülkelerde uygulanmasıyla devletlerin tarihsel gelişimi, siyasal yapıları ve toplumsal nedenlerden dolayı farklı şekilleri de beraberinde getirmiştir. Çalışmada bu sistemlerin Türkiyede uygulanma şekillleri ele alınmaktadır. Onun için bu farklılıkların incelenerek mukayeseli şekilde tatkik edilmesi daha iyi anlaşılması açısından faydalıdır. Her hükümet sistemi, uygulandığı ülkelerin tarihsel, toplumsal ve ekonomik özelliklerine göre biçimlenmektedir. Ancak hesapverebilirlik oluşturulan hükümet sistemlerinin daha uzun süreli ve kalıcı olmasını, seçen-seçilen arasındaki ilişkinin biçinlenmesini sağlamaktadır. Bu anlamda hükümet sistemlerinin oluşturdukları hesapverebilirlik mekanizmaları önemlidir. Türkiye hem parlamenter hükümet sistemini hem de başkanlık hükümet sistemini (halen uygulanmakta olan) uygulamıştır. Bu açıdan Türkiye hükümet sistemleri karşılaştırmalı olarak hesapverebilirlik mekanizmaları bağlamında incelenmiştir. Farklı hesapverebilirlik mekanizmaları hükümet sistemlerinin işleyişini, onunla bağlantılı olan diğer güçlerin yapılanmasını da etkilemektedir. Çalışmada öncelikle kuvvetlerin yumuşak ayrımına dayanan parlamenter hükümet sistemi ve kuvvetlerin sert ayrımına dayanan başkanlık hükümet sistemlerinin tarihsel gelişimleri ve temel özellikleri ele alınmaktadır. Daha sonra çalışmanın üçüncü bölümünde Türkiyede uygulanan ve tarihsel gelişimleri ile değişen parlamenter, başkanlık ve cumhurbaşkanlığı hükümet sistemlerinin Türkiye örnekleri ele alınarak hesap verebilirlik açısından karşılaştırılmaktadır. | |
| dc.description.abstract | ‘Presidential’, “Parliamentary” and “Semi-Presidential Systems of Government”, which are the most widely applied in today's democracies, are shaped according to the executive branch's taking office, its structure and its relations with the legislative and judicial bodies. The Presidential Government System, which was first established in the United States of America, and the Parliamentary Government System, which was established in the United Kingdom, have brought different forms due to the historical development of the states, political structures and social reasons. This study deals with the implementation of these systems in Turkey. Therefore, examining these differences and comparing them in a comparative manner is useful for a better understanding. Each government system is shaped according to the historical, social and economic characteristics of the countries in which it is implemented. However, accountability ensures that the governmental systems are long-lasting and permanent and that the relationship between the electors and the elected is shaped. In this sense, accountability mechanisms established by government systems are important. Turkey has implemented both a parliamentary system of government and a presidential system of government (which is still being implemented). In this respect, Turkish government systems have been analysed comparatively in terms of accountability mechanisms. Different accountability mechanisms affect the functioning of government systems and the organisation of other powers associated with them. In the study, firstly, the historical development and basic characteristics of the parliamentary system of government based on the soft separation of powers and the presidential system of government based on the hard separation of powers are discussed. Then, in the third part of the study, the examples of parliamentary, presidential and presidential government systems in Turkey, which have been implemented in Turkey and changed with their historical developments, are discussed and compared in terms of accountability. | |
| dc.identifier.citation | Mammadova (Demir), U. (2025). Parlamenter ve başkanlık sistemlerinin hesap verebilirlik açısından değerlendirilmesi, Türkiye örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12402/5054 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Hükümet Sistemleri | |
| dc.subject | Parlamenter Sistem | |
| dc.subject | Başkanlık Sistemi | |
| dc.subject | Cumhurbaşkanlığı Sistemi | |
| dc.subject | Hesap Verebilirlik | |
| dc.subject | Government Systems | |
| dc.subject | Parliamentary System | |
| dc.subject | Presidential System | |
| dc.subject | Accountability | |
| dc.title | Parlamenter ve başkanlık sistemlerinin hesap verebilirlik açısından değerlendirilmesi, Türkiye örneği | |
| dc.title.alternative | Evaluation of parliamentary and presidential systems in terms of accountability, The case of Turkey | |
| dc.type | Master Thesis |
