Şehir tarihi ve tarihe tanıklık bağlamında Lebîb’in tarihleri
Yükleniyor...
Tarih
2017-12
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Sosyal Bilimler Dergisi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States
Özet
İslam Kültüründe bir kelime, cümle, mısra veya bir beyitte yer alan
harflerin ebced hesabındaki sayısal karşılığından yararlanarak önem verilen bir
olayın tarihini göstermeye “tarih düşürme” denir. Tarih düşürme, şâirlerin elinde
edebî bir nitelik kazanırken tarihlendirmeye dayalı olduğundan tarihe tanıklık da
eder. Birçok tarihi olay, mimari eser, doğum ve ölüm şâirlerin kaleminden çıkan
tarihler aracılığıyla geleceğe aktarılır. Zira tarih ve edebiyatın ortak konusu insan
olduğundan toplumların başından geçenleri, felaketleri, savaşları, barışları her iki
alan da kendi bakış açısıyla sunar. Ancak tarih bize doğrudan kronikler sunarken
edebiyat, özele inerek onun pek çok karanlık noktasını bir müellifin gözünden
aydınlatır. Bu anlamda yazılan bir edebî metinden hareketle dönemin olaylarını
tespit etmek mümkün olduğu gibi dönemin yaşam tarzını, olaylarını, sosyal
çalkantılarını, dönemin siyasal ve ekonomik durumunu açıklamakta edebî metinler,
önemli kaynaklardan biri olarak karşımıza çıkar.
Bu çalışmamızda Diyarbakırlı şâir Lebîb Efendi‟nin Divânı‟nda düşürülen
bazı tarihlerden hareketle 18. yüzyıldaki bazı Diyarbakır valileri zamanında
Diyarbakır vilayeti sınırları içinde yapılan imar çalışmaları, meydana gelen isyanlar
hakkında bilgi vermeye çalışacağız
In Islamic culture, the art of showing the history of a significant event by making use of the numerical equivalent of the letters in Abjad numerals which is suggested by a word, phrase, verse or a couplet is called “isopsephy”. While, on the one hand, isopsephy gains a literary quality in the hands of poets, it also witnesses the history as it is based on dating. Many historic events, architectural works, birthes and deathes are transferred to the future. Through the dates coming from the pen of poets. It is inevitable that history is more closely related to literature as it is about human actions that pass through the societies, disasters, wars and peace. While history presents chronicles directly to us, literature illuminates many of its dark spots in the eyes of a writer. Literature is of primary importance in determining the history of a period from a history-based, maritime or chronological point of view, the life style, events, social fluctuations of that turn. In this work, we will try to give information about the rebuilding activities and rebellions in borders of Diyarbakır province at the time of some of the 18th century Diyarbakır governors, starting from some isopsephy in the Diwan of the Lebib from Diyarbakir poet.
In Islamic culture, the art of showing the history of a significant event by making use of the numerical equivalent of the letters in Abjad numerals which is suggested by a word, phrase, verse or a couplet is called “isopsephy”. While, on the one hand, isopsephy gains a literary quality in the hands of poets, it also witnesses the history as it is based on dating. Many historic events, architectural works, birthes and deathes are transferred to the future. Through the dates coming from the pen of poets. It is inevitable that history is more closely related to literature as it is about human actions that pass through the societies, disasters, wars and peace. While history presents chronicles directly to us, literature illuminates many of its dark spots in the eyes of a writer. Literature is of primary importance in determining the history of a period from a history-based, maritime or chronological point of view, the life style, events, social fluctuations of that turn. In this work, we will try to give information about the rebuilding activities and rebellions in borders of Diyarbakır province at the time of some of the 18th century Diyarbakır governors, starting from some isopsephy in the Diwan of the Lebib from Diyarbakir poet.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Tarih Düşürme Sanatı, Lebîb, Şehir Tarihi, Diyarbakır, İmar Faaliyetleri, Tarihî Olaylar, Art of Isopsephy, Lebîb, City History, Construction Studies, Historical Events
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
17
Künye
Bozkurt, K. (2017). Şehir tarihi ve tarihe tanıklık bağlamında Lebîb’in tarihleri. Sosyal Bilimler Dergisi, (17). ss.210-229. DOI:http://dx.doi.org/10.16990/SOBIDER.3855
