Silopi Ovası’nın (Şırnak) yeraltı suyu kirlenme potansiyeli’nin drastic yöntemi kullanılarak belirlenmesi
| dc.authorid | 0009-0008-9410-1158 | |
| dc.contributor.advisor | Baran, Hacı Alim | |
| dc.contributor.author | Ece, Muhammet | |
| dc.date.accessioned | 2025-09-10T07:03:27Z | |
| dc.date.available | 2025-09-10T07:03:27Z | |
| dc.date.issued | 2025-06-03 | |
| dc.department | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı | |
| dc.description.abstract | Bu tez, Şırnak ili Silopi Ovası’nda yeraltı sularının kirlenmeye karşı hassasiyetini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yeraltı suları, bölgenin temel tatlı su kaynaklarından biri olup, yoğun tarımsal faaliyetler ve yerleşim birimlerinin etkisi altında bulunmaktadır. Çalışma kapsamında, yeraltı suyu kirliliği riskini değerlendirmek için DRASTIC yöntemi kullanılmıştır. DRASTIC, yedi hidrojeolojik ölçütü (yeraltı suyu derinliği, beslenme, akifer ortamı, toprak ortamı, topografya/eğim, doymamış bölge etkisi ve hidrolik iletkenlik) dikkate alarak yeraltı suyu kirliliği potansiyelini değerlendiren bir indeks tabanlı yöntemdir. Tez çalışmasında, Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından sağlanan 397 sondaj verisi analiz edilmiş ve bu veriler Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yazılımı ArcGIS ile değerlendirilmiştir. Her bir parametrenin yoğunluk haritaları IDW interpolasyon yöntemiyle oluşturulmuş, ayrıca Japonya Uzay Araştırma Ajansı’ndan (JAXA) alınan sayısal yükseklik modeli kullanılarak topografya ile ilişkilendirilmiştir. Çalışma alanının yeraltı suyu hassasiyet haritası oluşturulmuş, Hassasiyet haritası analizleri sonucunda havza alanının %19,4’ünün düşük, %76’sının orta ve %4,03’ünün ise yüksek hassasiyete sahip olduğu belirlenmiştir. Yerleşim yerlerine yakın bölgelerde yüksek hassasiyetin gözlenmesi, yeraltı suyu seviyesinin yüzeye daha yakın olduğu bu alanların antropojenik etkiler ve tarımsal faaliyetlerden daha fazla etkilendiğini göstermektedir. Ayrıca, bu bölgelerdeki alüvyonlu zemin yapısı ve düşük eğim değerleri, hassasiyeti artıran diğer önemli faktörler arasında yer almaktadır. Bu çalışma, bölgedeki yeraltı suyu kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımını desteklemek amacıyla hassasiyet haritalarının oluşturulmasıyla önemli bir bilimsel katkı sağlamaktadır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, bölge için etkili bir çevre yönetim planı önerilmekte ve yüksek hassasiyet alanlarında koruma önlemlerinin alınmasının gerekliliği vurgulanmaktadır. | |
| dc.description.abstract | This thesis was carried out to determine the vulnerability of groundwater to pollution in Silopi Plain of Şırnak province. Groundwater is one of the main freshwater resources of the region and is under the influence of intensive agricultural activities and settlements. Within the scope of the study, DRASTIC method was used to assess the risk of groundwater pollution. DRASTIC is an index-based method that evaluates groundwater pollution potential by considering seven hydrogeological criteria (groundwater depth, recharge, aquifer environment, soil environment, topography/slope, unsaturated zone effect and hydraulic conductivity). In the thesis study, 397 borehole data provided by the State Hydraulic Works (DSI) were analyzed and these data were evaluated with the Geographic Information Systems (GIS) software ArcGIS. The density maps of each parameter were created with the IDW interpolation method and were also associated with the topography using the digital elevation model obtained from the Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA). The groundwater sensitivity map of the study area was created, and as a result of the sensitivity map analyses, it was determined that 19.4% of the basin area had low sensitivity, 76% had medium sensitivity, and 4.03% had high sensitivity. The observation of high sensitivity in areas close to settlements indicates that these areas, where the groundwater level is closer to the surface, are more affected by anthropogenic effects and agricultural activities. In addition, the alluvial soil structure and low slope values in these regions are among the other important factors that increase sensitivity. This study provides an important scientific contribution by creating vulnerability maps to support the protection and sustainable use of groundwater resources in the region. In line with the findings, an effective environmental management plan is proposed for the region and the necessity of taking protection measures in high sensitivity areas is emphasized. | |
| dc.identifier.citation | Ece, M. (2025). Silopi Ovası’nın (Şırnak) yeraltı suyu kirlenme potansiyeli’nin drastic yöntemi kullanılarak belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12402/4996 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | CBS | |
| dc.subject | DRASTIC | |
| dc.subject | Hassasiyet | |
| dc.subject | Silopi | |
| dc.subject | Yeraltı Suyu | |
| dc.subject | GIS | |
| dc.subject | Sensitivity | |
| dc.subject | Groundwater | |
| dc.title | Silopi Ovası’nın (Şırnak) yeraltı suyu kirlenme potansiyeli’nin drastic yöntemi kullanılarak belirlenmesi | |
| dc.title.alternative | Determination of groundwater pollution potential of Silopi Plain (Sirnak) by using drastic method | |
| dc.type | Master Thesis |
