Türk destanlarında geçiş dönemi ritüelleri (Kırgız, Başkurt, Kazak ve Altay)
Yükleniyor...
Tarih
2025-05-09
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
İnsan yaşamı, doğumla başlayan ve ölüme kadar devam eden bir değişim ve gelişim sürecidir. Bu sürecin, bireylerin bir önceki konumdan diğerine geçtikleri eşikler olarak hizmet eden önemli alt süreçleri vardır. Geçiş dönemleri olarak adlandırılan bu evreler; doğum, evlilik ve ölümle ilgili tüm süreçleri kapsar. İnsanlar geçiş dönemlerini geleneksel inanç ve uygulamalarıyla kutsarken bir taraftan da en çok bu evrelerde maruz kalınacağına inandıkları olumsuzluklardan korunmaya çalışırlar. Gerçekleştirilen ritüeller bireyle beraber toplumun geneline yayılarak yeni evreyi içselleştirip sorunsuz bir şekilde yaşanmasını sağlamada da büyük önem taşır.
En eski sözlü anlatı türlerinden olan destanlar geçiş dönemi ritüelleri bakımından da büyük bir zenginliğe sahiptir. Geniş Türk dünyasının farklı bölgelerinde geçmişten günümüze devam ettirilen birçok geleneksel uygulamada geçiş dönemlerinin önemli bir payı olduğu görülür. Bu çalışmada, Kazak, Kırgız, Altay ve Başkurt destanlarındaki geçiş dönemleri ile ilgili halk inançları ve geleneksel uygulamalar seçilen örnek metinlerden hareketle tahlil edilerek ortak ve farklı yönleri değerlendirilmiştir. Elde edilen tespitler gerek Türk dünyasındaki benzer uygulamaları gerekse bu uygulamaların geçmişten günümüze geldiği noktayı göstermesi açısından önemlidir.
Human life is a process of change and developmentthatbeginswithbirth and continuesuntildeath. Thisprocess has importantsubprocessesthatserve as thresholdsthroughwhichindividualsmovefromonepreviouspositiontothenext. Thesephases, calledtransitionperiods; Itcoversallprocessesrelatedtobirth, marriage and death. Whilepeopleblessthetransitionperiodswiththeirtraditionalbeliefs and practices, they alsotrytoprotectthemselvesfromthenegativities they believe they will be exposedtothemostduringthesephases. The ritualsperformedare of greatimportance in spreadingthewholesocietytogetherwiththeindividual and ensuringthatthenewphase is internalized and experiencedwithoutanyproblems. Epics, whichareold oral narrativegenres, alsohave a greatrichness in terms of transitionperiodrituals. Itseemsthatmanytraditionaltransitionperiodsplayed a significant role in continuingthehistoricalcycle in differentparts of thewider Turkish world. Folk beliefs and traditionalpracticesrelatedtotransitionperiods in theseinfluentialKazakh, Kyrgyz, Altai and Bashkirepicswereanalyzed and common and differentsectionswereevaluatedbased on selectedsampletexts. It is importantthatthefindingsobtainedbothpreservesimilarpractices in the Turkish world and showthepointwherethe rot in thepaststarted.
Human life is a process of change and developmentthatbeginswithbirth and continuesuntildeath. Thisprocess has importantsubprocessesthatserve as thresholdsthroughwhichindividualsmovefromonepreviouspositiontothenext. Thesephases, calledtransitionperiods; Itcoversallprocessesrelatedtobirth, marriage and death. Whilepeopleblessthetransitionperiodswiththeirtraditionalbeliefs and practices, they alsotrytoprotectthemselvesfromthenegativities they believe they will be exposedtothemostduringthesephases. The ritualsperformedare of greatimportance in spreadingthewholesocietytogetherwiththeindividual and ensuringthatthenewphase is internalized and experiencedwithoutanyproblems. Epics, whichareold oral narrativegenres, alsohave a greatrichness in terms of transitionperiodrituals. Itseemsthatmanytraditionaltransitionperiodsplayed a significant role in continuingthehistoricalcycle in differentparts of thewider Turkish world. Folk beliefs and traditionalpracticesrelatedtotransitionperiods in theseinfluentialKazakh, Kyrgyz, Altai and Bashkirepicswereanalyzed and common and differentsectionswereevaluatedbased on selectedsampletexts. It is importantthatthefindingsobtainedbothpreservesimilarpractices in the Turkish world and showthepointwherethe rot in thepaststarted.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Destan, Geçiş Dönemleri, Doğum, Evlilik, Ölüm, Türk Dünyası, Epic, Birth, Marriage, Transitionperiods, Death, Turkish World
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Can, A. (2025). Türk destanlarında geçiş dönemi ritüelleri (Kırgız, Başkurt, Kazak ve Altay). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman.
