Pompeiopolis Roma Villası mozaiklerinde taş tesseralar üzerine arkeometrik incelemeler
| dc.authorid | 0000-0002-1811-2487 | |
| dc.contributor.advisor | Aydın, Mahmut | |
| dc.contributor.author | Akgönül, Mustafa Serdar | |
| dc.date.accessioned | 2025-02-20T07:07:33Z | |
| dc.date.available | 2025-02-20T07:07:33Z | |
| dc.date.issued | 2025-01-27 | |
| dc.department | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Arkeometri Anabilim Dalı | |
| dc.description.abstract | Bu çalışmada, Türkiye'nin Kastamonu iline bağlı Taşköprü ilçesinde yer alan Pompeiopolis antik kentindeki arkeolojik kazılar sonucunda gün yüzüne çıkarılan Roma Villasındaki mozaiklerde kullanılan taş tesseraların analizleri konu edilmiştir. Bu çalışma doğrultusunda, iki farklı mozaikten toplamda 37 taş tessera örneği alınarak arkeometrik analizler yapılmıştır. Bu bağlamda; renk analizi, taşınabilir X-Ray Floresans (P-XRF) ve petrografik analizler (ince ve kalın kesit, optik ve polarizan mikroskop ile değerlendirmeler) yapılmıştır. Hassas renk detektörü ile yapılan renk analizi sonuçları taş tessera örneklerinin çeşitli renk tonlarına sahip olduğunu ve mimari yapılarda kullanılan kireç taşlarında da benzer şekilde farklı renk tonlarının bulunduğunu ortaya koymuştur. Enerji dağılımlı tahribatsız bir yöntem olan taşınabilir X-Işını Floresans Spektrometre cihazı ile mozaiklerdeki elementlerin kantitatif analizi yapılarak örneklerin kimyasal bileşenleri ortaya konulmuştur. Laboratuvar ortamında mevcut taş tesseralar üzerinde yapılan petrografik analizlerle de taş türleri belirlenmiştir. Elde edilen bulgular, çoğunluğu biyomitritik kireçtaşından oluşan taş tesseraların nadiren arkoz içerdiğini göstermektedir. Her iki kayaç türü de Taşköprü ve çevresinde yaygın olarak bulunmaktadır. XRF sonuçları kalsiyum elementinin taş tesseralarda bol miktarda bulunduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın sonuçları, Pompeiopolis'teki mozaiklerin malzeme seçimi ve kullanımı hakkında değerli bilgiler sunmakla birlikte, bölgenin arkeolojik ve tarihsel bağlamını daha iyi anlamamıza önemli bir katkı sağlamaktadır. Ayrıca, bu bulgular antik dönemdeki mozaik yapım teknikleri ve malzeme ticareti gibi konular üzerine daha derinlemesine bir araştırmanın temelini oluşturabilir. | |
| dc.description.abstract | This study focuses on the analysis of stone tesserae used in the mosaics of Roman villas unearthed during archaeological excavations in the ancient city of Pompeiopolis, located in the Taşköprü district of Kastamonu, Turkey. Within the scope of this research, a total of 37 stone tessera samples were collected from two different mosaics, and archaeometric analyses were conducted. In this context, color analysis, portable X-ray fluorescence (P-XRF), and petrographic analyses (thin and thick sections, assessments using optical and polarizing microscopes) were performed. The color analysis conducted with a precise color detector revealed that the stone tesserae samples exhibit various color shades, similar to the different tonal variations observed in limestone used in architectural structures. Using a portable X-ray fluorescence spectrometer, a non-destructive method with energy-dispersive capabilities, the quantitative analysis of elements in the mosaics was performed, unveiling the chemical composition of the samples. Additionally, petrographic analyses carried out on the stone tesserae in the laboratory identified the types of stones used. The findings indicate that the stone tesserae are predominantly composed of biomicritic limestone, with occasional occurrences of arkose. Both rock types are commonly found in the Taşköprü region and its surroundings. XRF results reveal that calcium is abundantly present in the stone tesserae. The results of this study not only provide valuable insights into the selection and use of materials in the mosaics of Pompeiopolis but also make a significant contribution to a better understanding of the region's archaeological and historical context. Furthermore, these findings could serve as a foundation for more in-depth research on topics such as mosaic-making techniques and material trade in antiquity. | |
| dc.identifier.citation | Akgönül, M. S. (2025). Pompeiopolis Roma Villası mozaiklerinde taş tesseralar üzerine arkeometrik incelemeler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12402/4890 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Arkeometri | |
| dc.subject | Taş Tessera | |
| dc.subject | Mozaik | |
| dc.subject | P-XRF | |
| dc.subject | Petrografi | |
| dc.subject | Pompeipolis | |
| dc.subject | Archaeometry | |
| dc.subject | Stone Tesserae | |
| dc.subject | Mosaic | |
| dc.subject | Petrography | |
| dc.subject | Pompeiopolis | |
| dc.title | Pompeiopolis Roma Villası mozaiklerinde taş tesseralar üzerine arkeometrik incelemeler | |
| dc.title.alternative | Archaeometric analysis of stone tesserae in the mosaics of Pompeiopolis Roman Villas | |
| dc.type | Master Thesis |
