Feminist edebiyat eleştiri kuramları açısından Nezihe Meriç’in korsan çıkmazı romanı üzerine bir değerlendirme
Yükleniyor...
Tarih
2019-12-31
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Edebî Eleştiri Dergisi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States
Özet
Feminizm, politik, kültürel veya ekonomik
bakımlardan toplumda cinsler arasında ayrımı
reddeden ve kadın haklarının yasal yollarla
korunmasını sağlamayı amaçlayan hareketlerin
tümünü ifade eder. Kadınları, ataerkil kültürün
yarattığı yıkıcı zihinsel bağımlılıktan kurtarma
amacını taşıyan feminist kuramlar, edebiyat
eleştirisinde, erkeklere ait metinlerdeki egemen
görüşleri ortaya koyma, kadınlara ait metinler
üzerinde de kadın imgesini saptama ve bu
imgeye ataerkil normların sızıp sızmadığını
tespit etme ilkelerini temel alır. Feminist edebî
eleştirinin temel amacı, feminist bir gündem
oluşturup bu doğrultuda bir estetik yaratmaktır.
Türk romanı ve öyküsü, İkinci Dünya Savaşı
sonrası edebiyat ortamının ivme
kazandırmasıyla yeni bir anlatım düzenini
benimsemiş, özgürlük, insan ve kadın hakları,
çoğulculuk gibi çağdaş dünya edebiyatındaki
temalar, Türk roman ve öyküsünde konu olarak
işlenmeye başlamıştır. Nezihe Meriç’in 1961
yılında yayımladığı ve 1962 yılında sayesinde
TDK roman ödülünü kazandığı Korsan Çıkmazı
romanı, kadın sanatçıya ait bir edebî metin
olmakla birlikte kadının yetişmesi, toplumsal
varlığı ve edebî söylem inşa etmesi bağlamında
öncü eserlerden sayılmaktadır. Çalışmamızda,
Korsan Çıkmazı, Türk ve dünya sanat ve
edebiyat hayatında önemli dönüşümlerin
yaşandığı 1960’lı yılların sosyal, kültürel, ve
politik ortamını arka fonda cinsel politika
bağlamında aktaran öncü eserlerden olmasından
ötürü seçildi. Bu nedenle çalışmamızda, Korsan
Çıkmazı romanı, feminist edebiyat eleştirisi
kuramları göz önünde tutularak feminist
söylemler bakımından analiz edilmiştir.
Feminism refers to all movements in society that refuse to be discriminated between sexes politically, culturally or economically and struggle to ensure the legal protection of these rights. Feminist theories aiming to free women from the destructive mental dependence created by patriarchal culture are based on the principles of revealing the dominant views in the texts of men and determining the female image on the texts of women in literary criticism. The main purpose of feminist literary criticism is to form a feminist agenda and create an aesthetic in this direction. The Turkish novel and story adopted a new style of expression in the 1950s with the acceleration of the post-war literary atmosphere. The themes of contemporary world literature such as freedom, human and women's rights and pluralism became the subject of Turkish literature. The novel Korsan Çıkmazı, published by Nezihe Meriç in 1961 and won the state-run TDK novel award in 1962, is considered as one of the leading works in the context of women's upbringing, social existence and literary discourse. During this period, important transformations took place in Turkish and world art and literature. The novel Korsan Çıkmazı was chosen for being one of the leading works that conveyed its social, cultural and political period in the context of patriarchal discourse and sexual politics. For this reason, in our study, the discourse analyzes that all the theories of feminist literary criticism attracted attention were made considering the theories mentioned above.
Feminism refers to all movements in society that refuse to be discriminated between sexes politically, culturally or economically and struggle to ensure the legal protection of these rights. Feminist theories aiming to free women from the destructive mental dependence created by patriarchal culture are based on the principles of revealing the dominant views in the texts of men and determining the female image on the texts of women in literary criticism. The main purpose of feminist literary criticism is to form a feminist agenda and create an aesthetic in this direction. The Turkish novel and story adopted a new style of expression in the 1950s with the acceleration of the post-war literary atmosphere. The themes of contemporary world literature such as freedom, human and women's rights and pluralism became the subject of Turkish literature. The novel Korsan Çıkmazı, published by Nezihe Meriç in 1961 and won the state-run TDK novel award in 1962, is considered as one of the leading works in the context of women's upbringing, social existence and literary discourse. During this period, important transformations took place in Turkish and world art and literature. The novel Korsan Çıkmazı was chosen for being one of the leading works that conveyed its social, cultural and political period in the context of patriarchal discourse and sexual politics. For this reason, in our study, the discourse analyzes that all the theories of feminist literary criticism attracted attention were made considering the theories mentioned above.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Feminist Edebiyat Eleştirisi, Roman, Nezihe Meriç, Korsan Çıkmazı, Feminist Literary Criticism, Novel, Nezihe Meriç’s Korsan Çıkmazı
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
3
Sayı
3
Künye
Korkmaz, F. (2019). Feminist edebiyat eleştiri kuramları açısından Nezihe Meriç’in korsan çıkmazı romanı üzerine bir değerlendirme. Edebî Eleştiri Dergisi, 3(3), ss.221-233. DOI:https://dx.doi.org/10.31465/eeder.645806
