Yerel Karacadağ çeltik (Oryza sativa L.) çeşidinde kurşun stresi üzerine salisilik asit ve metil jasmonat uygulamalarının etkileri

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024-06-27

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu tez çalışmasında ekzojen metil jasmonat (MeJA) ve salisilik asidin (SA) kurşun (Pb) metali stresi altındaki çeltik bitkilerinde fotosentetik pigment içeriği (klorofil-a, klorofil-b, toplam karotenoid), prolin, malondialdehit (MDA), toplam protein içerikleri üzerindeki etkiler ve ağır metal toksisitesini azaltma yeteneği araştırılmıştır. Deneyde farklı konsantrasyonlardaki Pb (0, 100, 400 ppm) stresine maruz bırakılan Karacadağ çeltik çeşidi Hazro popülasyonuna ait bitkilere, yapraktan püskürtme yoluyla 2 farklı konsantrasyonda metil jasmonat (MeJA) ve salisilik asitin (SA) ayrı ayrı (2mM ve 20mM SA ile 20µM ve100 µM MeJA) ve kombine etkileri (2mM SA+20µM MeJA) uygulanmıştır. Çeltik bitkilerinde fotosentetik pigment içerikleri için sonuçlar değerlendirildiğinde; Pb stres faktörü uygulamasında (100 ve 400 ppm) klorofil-a içeriğinde kontrol grubuna göre anlamlı artışların olduğu görülmüştür. Pb toksisitesine yanıt olarak meydana gelen bu artış, bitkinin klorofil-a içeriği bakımından stresten etkilenmediğini göstermiştir. Klorofil-b ve toplam karotenoid içeriğinde Pb’nin her iki konsantrasyonu için, kontrol grubuna göre azalmanın olduğu ve dolayısıyla bitkinin bu bakımından Pb toksisitesinden etkilendiği tespit edilmiştir. İncelenen her üç fotosentetik pigment içeriği için en yüksek artış iki elisitörün birlikte uygulandığı (2 mM SA+20 µM MeJA) gruptaki bitkilerden elde edilmiştir. 400 ppm Pb toksisitesinde elisitörlerin eklenmesi ile oluşturulan gruplar düşük MDA içeriği göstermiş ve en yüksek azalmanın 0,537 µmol/g TA ile 2 mM SA+20 µM MeJA uygulanan bitkilerde olduğu görülmüştür. Bu durum, bu uygulamada lipit peroksidasyonun engellendiğini ve Pb stresine karşı koyarak MDA içeriğini düşürdüğü sonucu çıkarılmasına yol açmıştır. 400 ppm Pb toksisitesinde elisitörlerin tek başına uygulaması toplam fenolik madde içeriğinde artışa yol açarken, flavonoid madde içeriklerinde azalmalar kaydedilmiştir. İki parametrede de yüksek konsantrasyondaki Pb uygulamasında elisitörlerin kombine uygulaması içeriklerde önemli oranda artışla sonuçlanmıştır. 100 ppm Pb stres faktörüne maruz bırakılan çeltik bitkilerinde elisitör uygulaması prolin içeriğini konsantrasyona bağlı olarak değişen şekillerde etkilerken, 400 ppm Pb stresinde prolin içeriğinde anlamlı artışlar olmuştur. Tüm uygulamalar içerisinde toplam protein içeriği yönünden en yüksek artış 8,325 mmol/g TA ile 400 ppm Pb+2 mM SA+20 µM MeJA uygulanan deney grubunda elde edilmiş ve bu grupta toplam protein miktarı bakımından en yüksek iyileşme sağlanmıştır.400 ppm Pb stres faktörüne karşı çeltik bitkilerine uygulanan elisitörlerin konsantrasyon arttıkça Pb içeriğinde anlamlı düşüşler olmuş ve bu düşüşlerde MeJA’nın Pb toksisitesine karşı koymada SA’dan daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak bu tez çalışmasında, özellikle de yüksek Pb konsantrasyonunda (400 ppm), MeJA+SA’nın birlikte uygulamaları MDA miktarını azaltıp fotosentetik pigmentler, toplam protein, prolin ve sekonder metabolitleri iyileştirerek Pb'nin toksik etkisini indüklemiş ve incelenen tüm bu özellikler yönünden en iyi sonuçların elde edilmesine yol açmıştır.
In this thesis the effects of exogenous methyl jasmonate (MeJA) and salicylic acid (SA) on photosynthetic pigment content (chlorophyll-a, chlorophyll-b, total carotenoid), proline, malondialdehyde (MDA), total protein contents and their ability to reduce heavy metal toxicity in rice plants under lead (Pb) metal stress were investigated. In the experiment, two different concentrations of MeJA and SA were applied separately (2 and 20 mM SA; 20 and 100 µM MeJA) and in combination (2mM SA+20µM MeJA) to the plants of Hazro population of Karacadağ rice variety exposed to different concentrations of Pb (0, 100, 400 ppm) stress by foliar spraying.When the results for photosynthetic pigment contents in rice plants are evaluated; it was observed that there were significant increases in the chlorophyll-a content in Pb stress factor application (100 and 400 ppm) compared to the control group.This increase in response to Pb toxicity showed that the plant was not affected by stress in terms of chlorophyll-a content.It was determined that there was a decrease in chlorophyll-b and total carotenoid content for both concentrations of Pb compared to the control group, indicating that the plant was affected by Pb toxicity in this respect. The highest increase for all three photosynthetic pigment contents examined was obtained from plants in the group where two elicitors were applied together (2 mM SA + 20 µM MeJA). At 400 ppm Pb toxicity, groups formed by the addition of elicitors showed low MDA content, and the highest decrease was observed in 2 mM SA+20 µM MeJA treated plants with 0.537 µmol/g TA. This led to the conclusion that lipid peroxidation was prevented in this application and reduced MDA content by counteracting Pb stress. At 400 ppm Pb toxicity, the application of elicitors alone led to an increase in total phenolic content, while flavonoid content decreased. In both parameters, the combined application of elicitors at high concentrations of Pb resulted in a significant increase in the contents. In rice plants exposed to 100 ppm Pb stress factor, elicitor application affected the proline content in varying ways depending on the concentration, while there were significant increases in proline content at 400 ppm Pb stress. Among all applications, the highest increase in total protein content was obtained in the experimental group treated with 400 ppm Pb+2 mM SA+20 µM MeJA with 8.325 mmol/g TA and the highest improvement in terms of total protein content was achieved in this group. There were significant decreases in the Pb content of the elicitors applied to rice plants against the 400 ppm Pb stress factor as the concentration increased, and it was determined that MeJA was more effective than SA in counteracting Pb toxicity in these decreases.In conclusion, in this thesis, especially at high Pb concentrations (400 ppm), MeJA+SA co-application induced the toxic effect of Pb by decreasing MDA and improving photosynthetic pigments, total protein, proline and secondary metabolites and led to the best results in terms of all these properties studied.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Ağır Metal, Kurşun Stresi, Metil Jasmonat, Oryza Sativa L., Salisilik Asit, Heavy Metal, Lead Stress, Methyl Jasmonate, Salicylic Acid

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Altun, H. (2024). Yerel Karacadağ çeltik (Oryza sativa L.) çeşidinde kurşun stresi üzerine salisilik asit ve metil jasmonat uygulamalarının etkileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman.