7 sonuçlar
Arama Sonuçları
Listeleniyor 1 - 7 / 7
Öğe Yağ alkolleri ve biyodizel karışımlarının bir dizel motorda yanma ve performans parametrelerine etkilerinin deneysel ve yapay sinir ağları ile optimizasyonu(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023-07-06) Deviren, Halis; Aydın, HüseyinBu çalışmada, aspir tohumlarından farklı yöntemlerle yağ ekstrakte edilmiş ve ekstrakte edilen aspir tohumu yağı (ATY) transesterifikasyon prosesi ile biyodizele (B100)’e sentezlenmiştir. B100, dizel yakıt (DF) ve farklı ağır alkoller (AA)’ler belli oranlarda harmanlanarak elde edilen yakıtların motor performansı, emisyonları ve yanma parametreleri incelenmiştir. Yanma parametrelerinin deneysel sonuçları yapay sinir ağları (YSA) ile tahmin edilmiştir. Ekstraksiyon yöntemleri arasında maksimum yağ elde etme verimliliği sokslet ekstraksiyon yöntemi ile %32.49 olarak gerçekleşmiştir. ATY’nin yağ asidi bileşimleri sırasıyla %30.9 ve %56.4 civarında C18:1 ve C18:2’dir. ATY’nin biyodizele sentezlenmesinde alkol/yağ molar oranı 4.799/1 olarak hesaplanmıştır. Biyodizelin sentezi spektroskopik yöntemler ile doğrulanmıştır. 1H NMR ile yağ asidi metil esterlere (YAME)’lere dönüşüm %95.23 olarak hesaplanmıştır. Gerçekleştirilen analizler neticesinde sentezlenen biyodizelin ASTM-D6751 ve EN-14214 standartlarını karşıladığı görülmüştür. Testlerde DF50DE50 yakıtı DF’den sonra en düşük fren özgül yakıt tüketimi (FÖYT) ve fren özgül enerji tüketimi (FÖET) ile sonuçlanmışken fren termal verimliliği (FTV) bakımından ise DF’den sonra en yüksek olan yakıttır. DF50HE50 yakıtı ile en yüksek egzoz gazı sıcaklığı (EGS) elde edilmişken, en düşük EGS ise DF50B25HE25 yakıtı ile elde edilmiştir. B100’ün üretmiş olduğu NOx emisyonu DF’ye göre yüksektir. Düşük NOx emisyonu ise dekanolün olduğu karışımlar tarafından üretilmiştir. B100’ün üretmiş olduğu CO emisyonu DF’nin üretmiş olduğundan daha yüksektir. DF50B50’nin üretmiş olduğu CO emisyonları tekli ve ikili yakıt karışımlarının üretmiş olduklarına kıyasla daha düşüktür. DF’nin üretmiş olduğu is emisyonu ise bütün test yakıtlarının üretmiş olduğundan daha yüksektir. DF50OC50 artan yükler ile yüksek silindir basınçları (SB)’ler oluştururken, en büyük SB DF50HE50 yakıtınındır. DF50HE50 yakıtının net ısı salımı hızı (NISH) en yüksektir. B100’ün basınç artış oranı (BAO), DF yakıtından yüksek iken DF50B50 yakıtının BAO’sı tekli yakıtlarınkine göre daha düşük olmuştur. Üçlü yakıt karışımlarının BAO’sı ikili yakıt karışımlarına göre düşüktür. Yanma verilerinin YSA ile tahmini ortalama kare hatası (MSE) değerleri doğrultusunda oldukça başarılı olduğu görülmüştür.Öğe Biyoyakıtın jeneratörlü bir dizel motorunda performans, emisyon ve yanma karakteristikleri üzerindeki etkilerinin araştırılması(Batman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2018-09-04) Seraç, Mehmet Reşit; Aydın, SelmanBu çalışmada soya yağından yeniden esterleştirme (transesterifikasyon) yöntemi ile üretilen biyoyakıttan ve referans dizel yakıttan (DY) deney testleri için karışımlar hazırlanmıştır. Bu karışımlar; hacimsel olarak %5 biyoyakıt +%95 dizel yakıtı (SYB5), %10 biyoyakıt +%90 dizel yakıtı (SYB10), %20 biyoyakıt + %80 dizel yakıtı (SYB20) ve %50 biyoyakıt +%50 dizel yakıtıdır (SYB50). Motor testlerinden önce bütün test yakıtlarının fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiştir. Daha sonra sırasıyla DY, SYB5, SYB10, SYB20 ve SYB50 yakıtları 4 zamanlı 4 silindirli, direkt püskürtmeli, sabit devir (1500 dev/dk) ve 3,6 kW, 7,2 kW ve 10,8 kW yüklerinde su ile soğutmalı bir dizel motorlu jeneratör setinde test edilmiştir. Bu testler sonucunda elde edilen verilerden alternatif yakıtları, referans DY yakıtı ile karşılaştırıldığında; silindir içi gaz basıncı, ısı salınım hızı, net ısı salınımı, ortalama gaz sıcaklığı, kütlesel yanma oranı ve vuruntu yoğunluğu eğrilerinde motor yüküne bağlı olarak tüm test yakıtları için artışlar gözlenmiş olup genel itibarı ile eğrilerin birbirine paralel olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bütün yük değerlerinde özgül yakıt tüketimi ve NOx emisyonu artmış olup efektif verim ve CO emisyonu da azalmıştır. Yanmamış HC ise, motor yükünün artmasına bağlı olarak kısmi bir şekilde artığı tespit edilmiş olup tüm yüklerde alternatif yakıtlarda daha fazla HC emisyonu çevreye salınmıştır.Öğe İzopropanol-bütanol-etanol (ıbe)’ün dizel ve biyodizel yakıtları ile karışımlarının bir dizel motorunda yanma ve emisyon karakteristiklerine etkisi(Batman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020-11-30) İlçin, Kudbettin; Altun, ŞehmusBu tez çalışmasında, izopropanol-butanol-etanol (IBE)’den oluşan karışım alkol yakıtının tek silindirli, dört zamanlı ve direk püskürtmeli bir dizel motorunda yakıt olarak kullanılmasının yanma ve egzoz emisyon karakteristiklerine etkisi araştırılmıştır. Bu amaç ile IBE’nin hacimsel olarak %10, %20 ve %30 oranlarında petrol kökenli ticari dizel yakıtı ile karıştırılması ile elde edilen IBE10, IBE20 ve IBE30 karışım yakıtları 2400 devir/dakika sabit motor hızında ve maksimum torkun %20, %40 ve %60’ına karşılık gelen farklı yük durumlarında, 300 bar püskürtme basıncı ve 190KMA püskürtme avansında test edilerek yanma ve egzoz emisyonlarındaki değişim dizel yakıtı kullanımına göre karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Deneysel sonuçlar ticari dizel yakıtına IBE eklenmesi ile düşük yük şartlarında yanmayı geciktirdiği ancak yükün artırılması ile bu gecikmenin azaldığını göstermiştir. Bununla beraber IBE’nin kullanılması silindir gaz basıncı değerlerinde düşük yük durumu hariç bir artışa neden olmuştur. Isı salınımı ise tüm yük kademelerinde artış göstermiş olsa da bu artış yakıttaki IBE miktarı ile orantılı olmamıştır. CO emisyonu yük ve IBE oranı ile önemli bir değişim göstermemiş ancak yanmamış HC emisyonları düşük yük koşullarında IBE’nin artması ile artarken %60 yükte azalmıştır. IBE’nin kullanılması ile duman yoğunluğu önemli bir derecede azalırken NOx emisyonlarındaki değişim karışım oranı ile orantılı olmamıştır. %20 yükte IBE10 kullanımı NOx emisyonlarında artışa sebep olurken; IBE20 ve IBE30 kullanımında ise NOx azalmıştır. Benzer bir durum %60 yük koşullarında da gözlenmiştir. %40 yükte ise IBE’nin artması ile NOx artmıştır. Bu durumda çalışmayı daha ileri getirilmesi adına IBE30 karışım yakıtı önce %60 yük koşullarında ancak farklı avans değerlerinde tekrar denenmiştir. Püskürtme avansının 190KMA’dan sırası ile 150KMA ve 170KMA’ya getirilmesi basınç ve ısı salınımı değerlerinde aynı zamanda NOx’te azalmaya neden olmuş ancak 210KMA ve 230KMA’da yapılan testlerde bu değerlerin daha da arttığı görülmüştür. IBE30 yakıtı önceki koşullarda hacimsel olarak %80 ve %60 oranlarında biyodizel ile karıştırılarak testler tekrarlanmıştır. Biyodizel katılması basınç ve ısı salınımını artırmış bununla beraber yanmamış HC ve NOx emisyonlarını düşürmüştür.Öğe Atık trafo yağlarının dizel motorlu bir jeneratör setinde alternatif yakıt olarak kullanılması(Batman Üniversitesi, 2017) Yıldız, Abdulkerim; Altun, ŞehmusBu çalışmada kullanılmış trafo yağları bir dizel motorlu jeneratör setinde alternatif yakıt olarak kullanılmıştır. Kullanılmış trafo yağlarının konvansiyonel dizel yakıtlara göre çok yüksek olan viskozitesinden dolayı direk olarak kullanımı yerine dizel yakıtı ile karıştırılarak test edilmiştir. Konvansiyonel dizel yakıtına hacimsel olarak %10 oranında artışlar ile eklenen kullanılmış trafo yağının %60 oranına kadar viskozitesinin belirtilen standartlar içerisinde kaldığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla kullanılmış trafo yağının konvansiyonel dizel yakıtı ile %20, %40, %60 ve %80 oranlarındaki karışımları 4-zamanlı ve 4-silindirli bir direk püskürtmeli dizel motorlu jeneratör setinde sabit hız-değişik yük koşullarında test edilmiştir. Testlerde her bir yakıt için performans ve egzoz emisyonu ile silindir gaz basıncı ölçümleri yapılmıştır. Ölçülen ve hesaplanan değerler aynı şartlarda konvansiyonel dizel yakıtı kullanımına göre karşılaştırılmıştır. Deneylerde ayrıca yüksek oranda (%80 v/v) kullanılmış trafo yağı içeren bir karışım yakıt daha test edilmiştir. Deneysel sonuçlar karışım yakıtların kullanımı ile özgül yakıt tüketiminin yaklaşık %38 oranında düştüğünü bununla beraber efektif verimin ise yaklaşık %39 oranında arttığını göstermiştir. Karışım yakıtların kullanımı ile ortalama NOx ve HC emisyonları konvansiyonel dizel kullanımına göre azalmıştır. Maksimum silindir gaz basıncı değerleri kullanılmış trafo yağı karışımlarında dizele göre daha yüksek ölçülmüştür. Bununla beraber karışım yakıtların kullanımı ile yanma dizele göre daha geç başlarken ortalama gaz sıcaklığı daha yüksek olmuştur.Öğe Propanolün bir dizel motorda aspir biyodizeli kullanımına etkilerinin deneysel olarak araştırılması(Batman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2017-03-03) Tosun, Zülfi; Aydın, HüseyinDizel yakıtı, günümüzde birçok araçta kullanılmaktadır. Petrolün gün geçtikçe azalması ve ayrıca oluşturmuş olduğu çevre kirliliğinden dolayı alternatif ve yenilenebilir yakıt çalışmaları gün geçtikçe farklı şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Alternatif yakıtların özellikle yenilenebilir olması en çok üzerinde durulan hususlardan biridir. Çünkü yenilenebilir enerji kaynakları, çevre dostu, tükenmeyen ve çevrede kolayca bozunabilir özelliklere sahiptir. Bu çalışmada aspir yağından biyodizel elde edilmiştir. Elde edilen biyodizel farklı oranlarda propanol ile karıştırılarak bir dizel motorda yakıt olarak test edilmiştir. Hem biyodizelin hem de propanol ilavesinin motor performansı, yanma parametreleri ve kirletici egzoz emisyonlarına etkileri deneysel olarak test edilmiştir. Test sonuçları karşılaştırıldığında biyodizel ve propanol karışımlı yakıtların motor performansı, özgül yakıt tüketimi ve emisyon değerleri dizele göre çok büyük bir farklılık göstermemiştir. Ancak NOx emisyonlarında düşüşlerin olduğu görülmektedir. Yanma sonucunda yükün artmasına paralel olarak silindir basıncında, ısı salınımı değerlerinde, toplam ısı salınımı ve silindir içi ortalama gaz sıcaklığı değerlerinde yükün artmasına paralel olarak artışların olduğu görülmektedir. Deney sonuçlarından hareketle aspir biyodizeli ve propanol karışımlarının belirli oranlarda dizele katılarak alternatif yakıt olarak kullanılabileceği görülmüştür.Öğe Magnezyum oksit (MgO) nanopartikül madde katkılı biyodizel-dizel yakıt karışımlarının bir dizel motorunda kullanımının yanma ve emisyon karakteristiklerine etkisinin araştırılması(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-12-23) Demir, Mehmet Ali; Aydın, SelmanBiyodizel yakıt karışımlarının enerji değeri, akışkanlığı, düşük sıcaklıktaki performansı, donma sıcaklığı gibi özelliklerinin yanında dizel motorlardaki yanmanın kontrollü ve kontrolsüz evrelerinde, dizel yakıtına kıyasla yetersiz kalmaktadır. Bu nedenlerden dolayı çeşitli nanopartikül maddelerle geliştirilmesi gerekmektedir. Bu araştırmada, aspir biyodizel yakıt karışımının kimyasal ve fiziksel özelliklerini iyileştirmek için BY35 ve BY65 yakıtına sırasıyla 60ppm ve 120ppm yenilenebilir magnezyum oksit (MgO) katkı maddesi ilave edilmiştir. Deneylerde kullanılmak üzere test yakıtları; DY (dizel yakıtı), B35, B65, B35+60ppm MgO, B35+120ppm MgO, B65+60ppm MgO, B65+120ppm MgO şeklinde hazırlanmıştır. Daha sonra bir dizel araştırma motorunun farklı çalışma parametrelerinde yanma ve emisyon değerleri alınmış olup katkı maddesinin etkisinin belirlenmesi için DY yakıt değerleri ile grafiksel olarak karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmalardan görüldüğü gibi BY35+60ppm MgO karışımlı yakıtın 1.5 OEB (ortalama efektif basınç) yük koşullarında diğer test yakıtlarına göre en yüksek silindir gaz basınç (SGP) değerine sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca 0.3 bar OEB şartlarında karışımlı yakıtların SGP grafiğinde diğer test yakıtlarına göre benzer yanma davranışı gösterdiği belirlenmiştir. Bütün yük değerlerinde, MgO katkılı test yakıtların net ısı salınım değeri diğer 3 test yakına göre kontrollü yanma evrelerinde yanmayı iyileştirdiği gözlemlenmiştir. Katkı maddesi ile HC emisyonu ve duman koyuluğunda pozitif katkı sağlanırken, CO, CO2 ve NOx emisyonlarında ise kısmen artışlara sebep olmuştur. Bu çalışma ile MgO katkı maddesinin aspir biyodizel yakıt karışımlarının yanma üzerindeki olumlu etkisinin olduğu belirlemiştir.Öğe Çift yakıtlı bir dizel motorda sıkıştırma oranının LPG kullanımına etkilerinin deneysel olarak araştırılması(Batman Üniversitesi, 2019-02-08) Çavgun, Erdal; Aydın, HüseyinGünümüzde teknolojinin ilerlemesi ile birlikte araçların güç performans oranları artmakta buda dizel yakıt kullanım maliyetini arttırırken ayrıca dizel araçların çevre kirliliği sorununu daha da belirgin bir hal almasına sebebiyet vermektedir. Bunun ile birlikte üreticiler dizel yakıtlı motorlarda alternatif yakıtların kullanılması ile ilgili yaptıkları araştırmalar da LPG'nin (Sıvılaştırılmış Petrol Gazı) araçlarda yakıt olarak kullanımını gündeme getirmiştir. LPG'nin temin edilebilme ve depolanma şartlarının kolaylığı, düşük maliyetli olması, egzoz emisyonlarının diğer yakıtlara göre düşük ve olması dizel motorlarında alternatif yakıt olarak kullanımını cazip hale getirmektedir. Yapılan bu çalışmada; saf dizel yakıtı ve %5, %10, %20 ve %40 oranlarında LPG ile karıştırılarak; motor performansı, yanma parametreleri ve egzoz emisyonlarına etkileri deneysel olarak karşılaştırılmıştır. Ayrıca farklı sıkıştırma oranları kullanılarak LPG40 yakıtının yanma parametrelerine etkileri araştırılmıştır. Yapılan karşılaştırma sonucunda; farklı sıkıştırma oranlarında %40 LPG kullanıldığında, sıkıştırma oranı artıkça silindir basıncı, ortalama gaz sıcaklığı ve ısı salınım hızı yükselmiştir. Normal sıkıştırma oranlarında ise; LPG kullanımı artıkça silindir basıncı, ortalama gaz sıcaklığı (MGT) ve ısı salınım hızı (HRR) azalmıştır. Ayrıca farklı sıkıştırma oranları ve farklı dizel+LPG kullanım oranlarında; CO emisyonun farklı LPG kullanımı ve sıkıştırma oranlarının artışına bağlı olarak artmıştır.
