4 sonuçlar
Arama Sonuçları
Listeleniyor 1 - 4 / 4
Öğe Necm Suresinde İ‘câzü’l-Kur’an(Batman Üniversitesi, 2021-12-14) Turabi, Mehmet HadinHz. Peygamber’in en muazzam mucizesi olanKur’an, belâğî incelikleri ihtiva eden mucizü’l-beyân bir kitaptır. Araştırmanın hedefi Necm suresinde âyetlerdeki maksut manaların birbirine olan ahenk ve intibakını sağlamada etkisi olan belâğî üslupları tespit etmek, suredeki farklı kelime kullanımlarını i‘câzü’l-Kur’ân açısından tahlil ederek açıklamaktır. Bu bağlamda üslubu, nazmı ve belâğî incelikleriyle Araplarda büyük bir etki yaratan mezkûr sure, müfessirlerin de dikkatini celp etmiştir. Bu sebeple çalışmamızda ilgili âlimlerin sureyle ilgili belâgat, fesahat ve i‘câz açısından görüşleri özetlenmeye çalışılacaktır. Âyetlerdeki taksimat, iltifat ve tekrarın duygulara olan hüsn-ü tesiri açıklanacaktır. Ayrıca Kur’an nazmının maksut manaları ifade etmede bazı kelimeleri seçmesindeki sebep ve hikmetlere değinilecektir. Şüphesiz Kur’an-î tabirin güzelliği muhatapların ruhlarına derin nüfuz ederek Allah’ın emirlerine sımsıkı bağlanmalarını sağlamıştır. Dolayısıyla inanıp emirlerini harfiyen yerine getirdikleri Allah’ın kelâmına tamamen teslim olmakla neticelenmiştir. Söz konusu sure üstün vasıfları kendinde barındıran i‘câzü’lKur’an’ın eşsiz bir örneğidir.Öğe Arap dili İle ilgili bazı ayetlerin belâgat açısından incelenmesi(Batman Üniversitesi, 2017) Mahmoud, Ahmed Badr Salem; Şimşek, Şahin“Arap dili ile ilgili bazı Ayetlerin belâgat açısından incelenmesi” başlıklı çalışmamızda, ilgili ayetlerin belâgatı üzerinde durduk. Tefsîr âlimlerinin ve edebiyatçıların görüşlerinden yararlanıp, ayetlerin siyak ve sibaklarını da dikkate alarak söz konusu ayetlerin, lafız ve üslup açısından ne derece mükemmel olduklarını ortaya koymaya çalıştık. Ayetleri betimsel-analitik yöntemle inceledik. Öncelikle, her ayeti tek tek ele alarak, ayetlerdeki edebî incelikleri açıkladık. Son olarak da ayetler arasındaki ortak noktaları belirtmeye çalıştık.Öğe İbn Bâbeşâz ve Şerhu’l-Mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eseri(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-12-17) Kutluay, İhsan; Maral, CüneytBu çalışmada İbn Bâbeşâz el-Cevheri’nin hayatı ve Şerhu’l-mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eseri incelenmiştir. Çoğunluğu nahiv alanında olmak üzere birçok eseri bulunan müellifin bu başarısında, kişisel gayreti ve yaşamış olduğu dönemdeki siyasi istikrarın neticesi olan ilmi atmosferin etkili olduğunu söylemek mümkündür. İbn Bâbeşâz, Mısır’da Fâtımîler döneminde yetişen nahiv âlimlerinden biridir. Yetiştirdiği öğrenciler ve kaleme aldığı eserler ile Arap Dili tarihinde önemli bir yer edinen İbn Bâbeşâz’ın en değerli eserlerinden birisi de Şerhu’l-mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eseridir. Nahiv ilmine dair yazılmış olan bu eser, İbn Bâbeşâz’ın mukaddime adlı eserinin şerhidir. İbn Bâbeşâz, Şerhu’l-mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eserinde geleneksel şerh yöntemini kullanmıştır. İzlediği metod, genel itibari ile şerhlerde uygulanan metottur. İbn Bâbeşâz, bu eserini “mezc” metodu ile kaleme almıştır. Bu metod sayesinde şerh ile metini birbirine karıştırmamıştır. İbn Bâbeşâz, on ana başlık altında incelediği bu eserinde Kur’ân-ı Kerim, Hadîs-i Şerîf ve şiir ile istişhâdta bulunmuştur. Bununla beraber herkes tarafından anlaşılabilen kolay örnekler de vermiştir. Müellif nahiv kurallarını temellendirmek için birincil ve ikincil derecede illetler kullanmış, fenkale üslubuna oldukça sık başvurmuştur. Bu çalışmada öncelikle İbn Bâbeşâz‘ın tanıtılması ve Şerhu’l-mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eserinin incelenmesi hedeflenmiştir. Eserinde kullandığı yöntem, üslup ve kendine özgü veya tercihe dayalı görüşleri ele alınarak onun Arap gramerindeki konumunun ortaya konması amaçlanmıştır. Çalışmanın neticesinde müellifin, genel çerçevede Basra dil ekolünün özel çerçevede ise Sîbeveyh’in görüşlerini tercih ettiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte İbn Bâbeşâz’ın, Şerhu’l-mukaddimeti’l-Muhsibe adlı eserinde çoğunlukla Basra dil ekolü ıstılahlarını tercih ettiği saptanmıştır. Müellifin az sayıda Küfe dil ekolü ıstılahı ve kendine özgü bazı ıstılahlar kullandığı görülmüştür.Öğe Abdu’r-rezak Mustâfâ El-antakî’nin ve Ravdatü’l hakâik adlı eseri (İnceleme ve tahkik)(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2025-01-09) Elhalaf, Sadullah; Maral, CüneytBilim adamları, eski ve modern çağlarda Arapça ve onunla ilgili ilimler üzerine çalışmaya özen göstermişlerdir. Arap dilini, dil bilimleri ve anlam bilimleri olarak sınıflandırmışlardır. Arapça dilinin, şiir, nesir, nahiv ve sarf, gibi alanlarda zengin olması ve diğer ilimlerle sıkı ilişkisi bulunması, içeriğinin çeşitlenmesine sebep olmuştur. Bu da bu alana yönelenlere belirli alanlarda ihtisaslaşma düzeyinde çaba sarfetme fırsatı sunmuştur. Nitekim cümle dizaynını esas alan nahiv ilmi ile ilgili zengin içerikli eserlerin önemli bir yekuna ulaşması âlimleri bu ilmin belirli başlıklarını konu edinen eserlere yöneltmiştir. Edatlarla ilgili müstakil çalışmalar bu bağlamdaki çalışmalara örneklik teşkil etmektedir. Edatların tümünü ele alan eserlerin yanı sıra hususi olarak bazı edatları konu edinen eserlerde telif edilmiştir. “el-Lamat” başlığıyla sunulan ve elif ile lamı konu edinen eserler de bahsi geçen tarzda telif edilen eserlerdir. Öyle ki bu telif türü münferit düzeyde kalmayıp geleneksel bir yapıya bürünmüş çeşitli dönemlerde te’lif edilmiştir. Bu çalışmada söz konusu geleneğin bir parçası olan Abdu’r-Rezzâk Mustâfâ el-Antakî’nin “Ravdatü’l Hadâik” adlı eseri ele alınmıştır. Çalışma tahkik ve inceleme tarzında olup el-lamat literatüründe önemli bir yere sahip olan söz konusu eserin tozlu raflardan çıkarılıp Arap dili alanında çalışma yapanların istifadesine sunmayı hedeflemktedir. Çalışma bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde konun amacı, kapsamı ve önemi aktarılmıştır. Birinci bölümde nshvin tsrihsel seyri özetle aktarılmış el-lamât literatürü hakkında bilgiler aktarılmıştır. Ardından müellifin yaşadığ dönem kısaca aktarılmış, hayatı ve eserleri hakkında bilgiler sunulmuştur. Müellifin telif yöntemi eserde takip ettiği metot, irdelenmiştir. Ayrıca tahkikte izlenen yol da bu bölümde dile getirlmiştir. Sonuç başlığında elede edilen bulgular sıralanmıştır. İkinci bölümde ise eser çeşitli nüshalar eşliğinde tahkik edilmiştir.
