2 sonuçlar
Arama Sonuçları
Listeleniyor 1 - 2 / 2
Öğe Batman hanları doğrultusunda, şehrin önemli ticari yollarının tespiti(Batman Üniversitesi, 2017) Öztürker, Hazal CeylanEski Türk devletlerinde “Ribat” adını taşıyan ve ticari amaçlı olan hanlar, daha sonraları tamamıyla Türkçe’ ye ait bir kelime olan “Han” olarak adlandırmıştır. Prototipi Orta Asya’da Gazneli, Karahanlı, Büyük Selçuklu Rıbatlarına dayanmakta olan hanlar, sonrasında Anadolu Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı mimarisinde de plan ve işlev özellikleri olarak gelişerek inşa edilmeye devam edilmiştir. Anadolu coğrafyasında IX. yüzyıldan itibaren inşa edilmeye başlanıp tarihsel süreç içerisinde artan ticaret organizasyonu ve buna paralel önemli ticaret merkezleri ve yol ağları güzergâhında han inşasına ayrıcalıklı bir önem verildiği bilinmektedir. Ticari hayatın, kervan eşliğinde; binek hayvanların taşıdıkları ticari eşyayı bir kentten diğer kente götürülerek sürdürüldüğü dönemlerde, ticaret yolları üzerinde 30-40 km. aralıklarla hanlar inşa etmek hem zaruri bir ihtiyaç hem de bir imar prensibi haline gelmiştir. Hanlar, ticari yapılar grubunu temsil etmenin yanı sıra zamanla ihtiyaç doğrultusunda bünyesine dâhil ettiği konaklama barınma dışında hekim, baytar, nalbant, mescit, hamam gibi birimlerle çok fonksiyonel yapılar haline dönüşmüştür. Tüm bunların dışında ticari yolların ve kervanların korunması gerekliliği ve stratejik noktalarda yer alması sebebi ile bir karakol niteliğini de zamanla kazanmış ve savunma mimarisi ile de ilişkilendirilebilecek yapı grupları niteliğini kazanmıştır. Gelişen ve değişen sınırlara bağlı olarak pek çok plan tipinde karşımıza çıkan han mimarisi, bölgenin; malzeme, teknik ve bölgesel bir takım mimari ihtiyaçları doğrultusunda açık avlulu, kapalı avlulu ve değişen kat sayılarına sahip plan tipleriyle inşa edilmiştir. Çalışma konumuzun ana arterini oluşturan Batman ili tarihsel süreç içerisinde, her zaman stratejik önemini korumuş bir yerleşimdir. Mevcut jeopolitik konumu ile önemli ticari yollar üzerinde kalan özellikle Dicle vadisini takip eden verimli topraklar üzerinde çevre illere de geçiş güzergâhı sağlaması sebebi ile han inşasına önem verilmiştir. Bu çalışma ile Batman’da tespit edilen Han örneklerinin, konumlanışı, mimari biçimlenişi, malzeme ve tekniği değerlendirilmeye çalışılarak plan tipleri ortaya koyulmaya çalışılacaktır. Anadolu örnekleri ile benzerlik ve farklılıklarının belirlenmesi ve Anadolu kentleşmesi içerisinde önemli bir yapı grubunu temsil eden hanlar ile bölgenin ticari yollarının tespitinin yapılması amaçlanmaktadır.Öğe Diyarbakır, Şanlıurfa ve Gaziantep geleneksel Osmanlı Dönemi çarşı örnekleri ışığında Osmanlı Dönemi ticaret anlayışı(Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2025-01-27) Gündem, Emine; Kozbe, GülrizHan, Kervansaray, Arasta, Bedesten ve Çarşı yapıları Osmanlıların tarihi ticaret mekânlarındandır. Osmanlılar ticareti ilk dönemlerde çok önemsemeseler de Sultan II. Bayezid'in Akdeniz Bölgesi'nde ticaret için önemli limanların olduğu Antalya ve Alanya'yı ele geçirmesiyle beraber bu durum değişim göstermiş ve Osmanlılar artık ticari alanda varlık göstermeye başlardı. 16. yüzyıla gelindiğinde ticaret yolları üzerinde kurulmuş olması ve önemli noktaları ele geçirmesiyle beraber ticaretteki üstünlükleri gözle görülür bir seviyede artış göstermiştir. Şehre gelen tüccarların ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri, mallarını güvenle saklayıp istirahat edebilecekleri ve hayvanların dinlenebilmeleri için menzil noktalarına hanlar ve kervansaraylar inşa edilmiştir. Kervansaraylar ilk yapıldığı zamanlar da savaşlar için kullanılırdı ama zamanla ticaret için kullanılmaya da başlanılmıştı. Osmanlı hükümdarları fethettikleri bölgelere yaptıkları ilk icraatları camiler yapmak ve esnaf-ahi (Ahilik) teşkilatlarının temeli olan Lonca Teşkilatlarını kurarak halkını yerleştirip kendi kültürlerini ve dinlerini yayabilmek olmuştur. Bu durum Osmanlıların hoşgörü politikası olarak bilinir ve farklı dinlere mensup insanlarla sorunsuz bir arada yaşamalarının sebebi olarak gösterilebilir. Bu tez çalışmasında Diyarbakır, Şanlıurfa ve Gaziantep kentlerinde bulunan Diyarbakır Kuyumcular Çarşısı, Gaziantep Bakırcılar Çarşısı, Şanlıurfa Bakırcılar Çarşısı ve Şanlıurfa Ayakkabıcılar Çarşısı örnekleri incelenmiştir. Çalışmanın amacı bu çarşıların mimari özelliklerini sunmak ve bu örnekler üzerinden Osmanlı Devleti'nin ticaret anlayışını aktarmaktır.
