Yarı katı besi ortamında juvenil aspir (Carthamus tinctorius L. cv. Safir) sürgün kültürlerinin optimizasyonu ve geçici daldırma biyoreaktör sistemlerinde (TIS) çoğaltımı
| dc.authorid | 0009-0003-4363-5233 | |
| dc.contributor.advisor | Tilkat, Engin | |
| dc.contributor.author | Dadanlar, Merve | |
| dc.date.accessioned | 2025-04-15T05:36:23Z | |
| dc.date.available | 2025-04-15T05:36:23Z | |
| dc.date.issued | 2025-02-23 | |
| dc.department | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı | |
| dc.description | Bu tez çalışması Batman Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından BTÜBAP-2023-FED-12 nolu proje ile desteklenmiştir. | |
| dc.description.abstract | Bu tez çalışması, aspir bitkisi (Carthamus tinctorius L. cv. Safir) sürgünlerinin in vitro çoğaltımı için yarı katı besi ortamlarında ve geçici daldırma biyoreaktör sistemlerinde (TIS) optimum koşulların belirlenmesini hedeflemektedir. Çalışmanın ilk aşamasında, farklı besi ortam tipleri (MS, SH ve Gamborg), karbon kaynakları (sukroz, glukoz, maltoz) ve sitokininlerden (BAP, KIN ve TDZ)’nin NAA ile kombinasyonları test edilmiştir. Sonuçlar, tam kuvvette 1X MS besi ortamı, 30 g/L sukroz ve 2 mg/L BAP + 0.5 mg/L NAA kombinasyonunun, rejenerasyon oranı (%100), gövde uzunluğu (2.80±0.21 cm) ve gövde/eksplant oranı (1.33±0.15) bakımından en iyi performansı sunduğunu göstermiştir. Buna ek olarak, 1X MS besi ortamı, 30 g/L sukroz ve 2 mg/L TDZ + 0.5 mg/L NAA kombinasyonunun da yüksek rejenerasyon oranı (%100), gövde uzunluğu (2.30±0.20 cm) ve gövde/eksplant oranı (1.33±0.19) ile benzer sonuçlar sağladığı belirlenmiştir. Ancak, bu iki kombinasyon karşılaştırıldığında, 2 mg/L BAP + 0.5 mg/L NAA kombinasyonunun daha uzun süre hayatta kalma ve daha iyi rejenerasyon yeteneği göstermesi nedeniyle sıvı ortama uyarlama çalışmalarında bu kombinasyon tercih edilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında, yarı katı ortamda optimize edilen bu protokol, sıvı ortamda geçici daldırma biyoreaktör sistemi (RITA®) kullanılarak değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, farklı daldırma süreleri (8, 16, 24 saat) ve sıklıklarının (8, 16, 24 dakika) sürgün gelişimi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar, en yüksek gövde uzunluğunun (1.69±0.19 cm) ve en iyi gövde/eksplant oranının (1.21±0.11) 24 saatlik daldırma ve 16 dakikalık sıklık (24s/16d) protokolü ile sağlandığını göstermiştir. Tüm morfolojik veriler ve uygulama kolaylığı değerlendirildiğinde, 24s/16d protokolünün vitrifikasyon oranını minimumda tutarak üstün bir performans sergilediği ve pratiklik açısından da en uygun seçenek olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışma, aspir bitkisi sürgün proliferasyonu için yarı katı besi ortamları ve geçici daldırma biyoreaktör sistemlerinde etkili, ölçeklenebilir ve verimli bir yöntem geliştirmiştir. TIS, özellikle kitlesel üretim için uygun bir alternatif olarak öne çıkmış ve aspir bitkisinin tarımsal ve endüstriyel kullanım potansiyelini artırmaya yönelik önemli bir temel sağlamıştır. | |
| dc.description.abstract | This thesis aims to determine the optimal conditions for the in vitro propagation of safflower (Carthamus tinctorius L. cv. Safir) shoots in both semi-solid media and temporary immersion bioreactor systems (TIS). In the first stage of the study, different culture media types (MS, SH, and Gamborg), carbon sources (sucrose, glucose, maltose), and combinations of cytokinins (BAP, KIN, and TDZ) with NAA were tested. The results demonstrated that the combination of full-strength 1X MS medium, 30 g/L sucrose, and 2 mg/L BAP + 0.5 mg/L NAA yielded the best performance in terms of regeneration rate (100%), shoot length (2.80±0.21 cm), and shoot/explant ratio (1.33±0.15). Additionally, the combination of 1X MS medium, 30 g/L sucrose, and 2 mg/L TDZ + 0.5 mg/L NAA also provided comparable results, achieving high regeneration rates (100%), shoot lengths (2.30±0.20 cm), and shoot/explant ratios (1.33±0.19). However, when comparing the two combinations, the combination of 2 mg/L BAP + 0.5 mg/L NAA was preferred for adaptation to liquid media due to its longer survival and superior regeneration ability. In the second stage, the optimized protocol from the semi-solid medium was evaluated in a liquid medium using a temporary immersion bioreactor system (RITA®). In this context, the effects of different immersion durations (8, 16, 24 hours) and frequencies (8, 16, 24 minutes) on shoot development were investigated. The results indicated that the highest shoot length (1.69±0.19 cm) and the best shoot/explant ratio (1.21±0.11) were achieved with the 24-hour immersion and 16-minute frequency (24h/16m) protocol. Considering all morphological data and practical application aspects, the 24h/16m protocol was found to provide superior performance, maintaining a low vitrification rate and being the most suitable option in terms of practicality. This study developed an effective, scalable, and efficient method for safflower shoot proliferation using semi-solid media and temporary immersion bioreactor systems. TIS emerged as a viable alternative for mass production and provided a significant foundation for enhancing the agricultural and industrial potential of safflower. | |
| dc.identifier.citation | Dadanlar, M. (2025). Yarı katı besi ortamında juvenil aspir (Carthamus tinctorius L. cv. Safir) sürgün kültürlerinin optimizasyonu ve geçici daldırma biyoreaktör sistemlerinde (TIS) çoğaltımı. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12402/4945 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Aspir | |
| dc.subject | Sürgün Proliferasyonu | |
| dc.subject | TDZ | |
| dc.subject | RITA® | |
| dc.subject | Geçici Daldırma Biyoreaktör Sistemi | |
| dc.subject | Safflower | |
| dc.subject | Shoot Proliferation | |
| dc.subject | Temporary Immersion Bioreactor System | |
| dc.title | Yarı katı besi ortamında juvenil aspir (Carthamus tinctorius L. cv. Safir) sürgün kültürlerinin optimizasyonu ve geçici daldırma biyoreaktör sistemlerinde (TIS) çoğaltımı | |
| dc.title.alternative | Optimization of juvenile safflower (Carthamus tinctorius L. cv. Safir) shoot cultures in semi-solid medium and propagation in temporary immersion bioreactor systems (TIS) | |
| dc.type | Master Thesis |
