Kullanılan hattın türü bakımından İslam hat sanatında besmele
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Batman Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Üç boyutlu plastik sanatlara mesafeli yaklaşan İslam medeniyetinde hat sanatında muazzam bir zenginlik
söz konusudur. İslam medeniyetinde “Rahman ve Rahim olan Allah‟ın adıyla” mealiyle Türkçeye
tercüme edilen Besmele lafzına hayatın pek çok alanında büyük bir önem atfedilmiştir. İslam‟ın çizgi
sanatı olan hat sanatında Besmele‟nin güzel yazımına ayrı bir önem verilmiştir. Hattatlar, estetik değere
sahip besmele örnekleri verebilmek için adeta birbirleriyle yarışmışlardır.
Hattatların ortaya koydukları levha ve kitabeler “eserlerde kullanılan hattın türü, hattın oluşturduğu form,
hattın dizilimi ve hatta kullanılan teknikler” gibi pek çok açıdan sınıflandırılabilirler. Bu çalışmada da
Besmele örneklerde kullanılan hatların türleri dikkate alınmıştır. Altıncı asırdan günümüze kadar hat
sanatçıları bu bağlamda başta kûfî ve ma‟kıl‟î; Aklâm-ı sitte‟den muhakkak, reyhanî; sülüs, nesih; tevki‟
ve rikaa‟, Aklâm-ı sitte sonrası ise ta‟lîk, divanî ve rik‟a gibi hat çeşitleriyle Besmele‟ler kaleme
almışlardır.
Bu çalışmanın gayesi öncelikle hat sanatına ilgi duyacakların İslam yazısı olarak çeşitli hatlara - göz
aşinalığını sağlamak ve hat sanatçılarının zengin hayal gücünü dikkatlere sunmaktır. İnceleme tarihi hat
türlerinin gelişimlerini dikkate alınacaktır
There is an enormous wealth in calligraphic art on Islamic civilization unlike the abstinence to threedimensional plastic arts. The term of “Besmele” that translates as “In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful.” has been seemed very important in the Islamic civilization in the many field of life. Accordingly the penmen have given very prominent to penning Besmele in the line art of Islam named “Hatt”. The calligraphers have almost contested with each other for the sake of penning aesthetic patterns of Besmele. We can classify the patterns of Besmele‟s in the context of sort of the calligraphic line, form of the calligraphic line, alignment of the calligraphic line and techniques used in calligraphic line. We took into account the Besmele‟s according to sort of the calligraphic line.The calligraphers have penned the sorts of Besmele in this context like especially fonts “kûfî, ma‟kıl‟î; muhakkak, reyhanî; sülüs, nesih; tevki‟, rikaa‟ ” that had been named as six pen/Aklâm-ı sitte and “ta‟lîk, divanî, rik‟a” that had been occurred after six pen/Aklâm-ı sitte from sixteenth century to date. The basic aim of this article is endearing line art to people will be interested in İslamic line art and show imagination power of calligraphers in the context of historical development of this art.
There is an enormous wealth in calligraphic art on Islamic civilization unlike the abstinence to threedimensional plastic arts. The term of “Besmele” that translates as “In the name of Allah, Most Gracious, Most Merciful.” has been seemed very important in the Islamic civilization in the many field of life. Accordingly the penmen have given very prominent to penning Besmele in the line art of Islam named “Hatt”. The calligraphers have almost contested with each other for the sake of penning aesthetic patterns of Besmele. We can classify the patterns of Besmele‟s in the context of sort of the calligraphic line, form of the calligraphic line, alignment of the calligraphic line and techniques used in calligraphic line. We took into account the Besmele‟s according to sort of the calligraphic line.The calligraphers have penned the sorts of Besmele in this context like especially fonts “kûfî, ma‟kıl‟î; muhakkak, reyhanî; sülüs, nesih; tevki‟, rikaa‟ ” that had been named as six pen/Aklâm-ı sitte and “ta‟lîk, divanî, rik‟a” that had been occurred after six pen/Aklâm-ı sitte from sixteenth century to date. The basic aim of this article is endearing line art to people will be interested in İslamic line art and show imagination power of calligraphers in the context of historical development of this art.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
hat sanatı, Besmele, estetik, Aklâm-ı sitte, Islamic line art, aesthetic, six pens/Aklâm-ı sitte
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
6
Sayı
2/1
Künye
Zariç, M. (2016). Kullanılan hattın türü bakımından İslam hat sanatında besmele. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 6 (2/1), ss. 258-286.
