XVI. yüzyıl başlarında Balkan şehirlerinde nüfus: Sağkol Kazaları örneğinde bir tarihsel demografi denemesi
Yükleniyor...
Tarih
2021-07-30
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Kyrgyz-Turkish Manas University
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States
Özet
Osmanlı Devleti’nde nüfus ile ilgili bilgileri içeren en kapsamlı sayımlar XVI. yüzyıl boyunca gerçekleştirilmiştir. Bu sayımlar
tımar sistemiyle bağlantılı olarak devlet genelinde vergi potansiyelini belirlemek üzere yapılmış ve bunun neticesinde
defterler düzenlenmiştir. Tahrir defterleri adı verilen bu defterler sayesinde bir bölgenin nüfus yapısı hakkında bilgiler elde
etmek mümkün olmuştur. Çimpe Kalesi’nin alınmasından sonra Osmanlı Devleti Balkanlar’da yerleşmeye başlamıştır.
Balkanlar’da devam eden fetihler sonucunda “Rumeli Eyaleti” teşkil edilmiştir. Rumeli Eyaleti, Osmanlı’nın idari, askeri ve
ekonomik yönden en önemli eyaletidir. Rumeli, idari teşkilatlanmada sağkol, solkol ve ortakol olmak üzere kazalara
ayrılmıştır. Bu çalışmanın amacı, 370 Numaralı Tapu Tahrir Defteri’nden elde edilen bilgiler ışığında, Rumeli sağkol olarak
adlandırılan “Edirne, Dimetoka, Ferecik, Keşan, Kızılağaç, Zağra-i Eskihisar, İpsala, Filibe, Tatarbazarı, Samakov, Üsküb,
Kalkandelen, Kırçova, Manastır, Pirlepe ve Köprülü” kazalarında yer alan ve şehir özelliği taşıyan yerleşmelerde Müslüman ve
gayrimüslim nüfusun demografik yapılarını tespit etmektir. Böylece, Osmanlı Devleti hâkimiyetinde yer alan Balkan
coğrafyasında Müslüman ve gayrimüslim mahallelerinin özellikleri ve sosyal ilişkileri ortaya konmaya çalışılacaktır.
Çalışmanın özgünlüğü, XVI. yüzyıl başlarında nüfus araştırılması için dönemin ana kaynağı sayılan tahrir defterlerini analiz
etmesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca Osmanlı idari yapısı içinde en önemli birimlerden olan Rumeli Eyaletinin nüfusu
hakkında kapsayıcı başka herhangi bir çalışmanın bulunmaması da araştırmanın önemini artırmaktadır.
In the Ottoman Empire, the most comprehensive population-based censuses were conducted in the 16th century. These censuses were conducted to determine the tax potential across the state in relation to the manorial system ("tımar" system) and, as a result, the cadastral record books were edited ("tahrir" books). Thanks to these books, called the cadastral record books, I was able to obtain information on the population structure of the region. After the acquisition of the Çimpe Castle, the Ottoman Empire began to settle in the Balkans. The "Rumeli State" was established as a result of the ongoing conquests in the Balkans. From an administrative, military and economic point of view, the Rumeli State is the most important state of the Ottoman Empire. The Rumeli Administrative Organization is divided into sağkol (rightramification), solkol (left- ramification) and ortakol (middle- ramification). The aim of this study is to determine the demographic structures of the muslim and non-Muslim population in the settlements that are involved in the districts of “Edirne, Dimetoka, Ferecik, Keşan, Kızılağaç, Zağra-i Eskihisar, İpsala, Filibe, Tatarbazarı, Samakov, Üsküb, Kalkandelen, Kırçova, Manastır, Pirlepe ve Köprülü” named as Rumeli Sağkol in the light of the data presented by the cadastral record book No. 370. In this way, the characteristics and social relations of Muslim and non-Muslim neighborhoods will be tried to be revealed in the Balkan geography under the rule of the Ottoman Empire. The originality of the work derives from the analysis of the cadastral record books, which are considered to be the main source of the period for Population Research in the early 16th century. In addition, the lack of any other inclusive population studies in the Rumeli State, which is one of the most important states of the Ottoman administrative structure, increases the importance of research.
In the Ottoman Empire, the most comprehensive population-based censuses were conducted in the 16th century. These censuses were conducted to determine the tax potential across the state in relation to the manorial system ("tımar" system) and, as a result, the cadastral record books were edited ("tahrir" books). Thanks to these books, called the cadastral record books, I was able to obtain information on the population structure of the region. After the acquisition of the Çimpe Castle, the Ottoman Empire began to settle in the Balkans. The "Rumeli State" was established as a result of the ongoing conquests in the Balkans. From an administrative, military and economic point of view, the Rumeli State is the most important state of the Ottoman Empire. The Rumeli Administrative Organization is divided into sağkol (rightramification), solkol (left- ramification) and ortakol (middle- ramification). The aim of this study is to determine the demographic structures of the muslim and non-Muslim population in the settlements that are involved in the districts of “Edirne, Dimetoka, Ferecik, Keşan, Kızılağaç, Zağra-i Eskihisar, İpsala, Filibe, Tatarbazarı, Samakov, Üsküb, Kalkandelen, Kırçova, Manastır, Pirlepe ve Köprülü” named as Rumeli Sağkol in the light of the data presented by the cadastral record book No. 370. In this way, the characteristics and social relations of Muslim and non-Muslim neighborhoods will be tried to be revealed in the Balkan geography under the rule of the Ottoman Empire. The originality of the work derives from the analysis of the cadastral record books, which are considered to be the main source of the period for Population Research in the early 16th century. In addition, the lack of any other inclusive population studies in the Rumeli State, which is one of the most important states of the Ottoman administrative structure, increases the importance of research.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Balkanlar, İdari Yapı, Nüfus, Tahrir Defteri, Balkans, Administrative Structure, Population, Tahrir Book (Cadastral Record Books)
Kaynak
WoS Q Değeri
N/A
Scopus Q Değeri
Cilt
10
Sayı
3
Künye
Alaca, H. (2021). XVI. yüzyıl başlarında Balkan şehirlerinde nüfus: Sağkol Kazaları örneğinde bir tarihsel demografi denemesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (3), ss.1932-1950. DOI: https://doi.org/10.33206/mjss.822191
