Kelenderis (2000-2006) arkeolojik kazılarında ele geçen odeon cam buluntuların arkeometrik yöntemlerle incelenmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0000-0001-6993-8249en_US
dc.contributor.advisorAydın, Mahmut
dc.contributor.authorAydın, Sevda
dc.date.accessioned2022-07-06T07:19:07Z
dc.date.available2022-07-06T07:19:07Z
dc.date.issued2022-06-10en_US
dc.departmentBatman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Arkeometri Anabilim Dalıen_US
dc.descriptionBu tez çalışması Batman Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) tarafından BTÜBAP-2021-YL-10 nolu proje ile desteklenmiştir.en_US
dc.description.abstractBu tez çalışmasında Mersin İli Aydıncık ilçesinde bulunan Kelenderis Antik Kenti Odeon yapısında 2000-2006 yıllarındaki kazılar sonucunda ele geçen Roma dönemine ait camlardan 41 adet amorf cam buluntularının arkeometrik incelemesini içermektedir. Eserlerin kimyasal kompozisyonunun belirlenmesinde taşınabilir portatif X-ışını floresan (P-XRF), polarize enerji saçınımlı X-ışını floresan (PED-XRF) ve taramalı elektron mikroskobu (SEM)/enerji saçınımlı X-ışınları spektrometresi (EDX) yöntemleri kullanılmıştır. Ağ yapıcı olarak cam harmanında yer alan temel madde SiO_2’nin yüksek miktarda olması camın mekanik direncinin, dayanıklılığına ve ergitme derecesinin yüksek olduğunu göstermektedir. Analiz edilen örneklerin Al_2 O_3 oranları ve ortalamasının farklılığı farklı silis kaynağı kullanımını göstermekte ve bu da kuvars kumuna işaret etmektedir. SPSS dendrogram sonuçları hamur yapıcı elementlere (Na_2 O, Al_2 O_3, SiO_2, K_2 O, CaO) göre 5 farklı grup oluşturduğu saptanmıştır. Analiz sonuçları camların çoğunluğunun soda-kireç-silis camlarından oluştuğuna işaret etmektedir. Numunelerdeki potasyum içeriğinin olmaması veya çok az olması ergitici olarak bitki külü kullanılmadığını düşündürmektedir. Ancak KL-3a ve KL-29 nolu camlarda yüksek potasyum değerinden ötürü bitki külü kullanıldığı düşünülmektedir. KL-27 kodlu camın cüruf parçasıdır. Örneklerin stronsiyum (Sr) ve zirkonyum (Zr) içerikleri, üretimde silis kaynağı olarak denizsel hammaddelerden üretildiği yani deniz kumu kullanıldığını düşündürmektedir. Örneklerin görünen renkleri Kromametrik Analiz ile belirlenmiştir. Cama renk verici elementler demir (Fe), bakır (Cu), kobalt (Co) ve kurşun (Pb) olarak tespit edilmiştir. SEM görüntülerinde ise kalıba döküm veya kalıba üfleme tekniğinin kullanıldığına işaret etmektedir. SEM-EDX analizi sonuçlarında bozulma tabakasının denizel etkiden kaynaklandığı saptanmıştır. P-XRF sonuçları, kullanılan diğer yöntemlere göre daha az güvenilir olan, genel olarak diğer analiz sonuçları ile doğru orantılı olduğu belirlenmiştir ve tüm analizlerin birbirini desteklediği görülmüştür.en_US
dc.description.abstractThis master thesis include archaeometric analysis of 41 amorphous glass finds come from Odeion of Kelenderis Ancient City excavation carriedout between 2000-2006 and located at Mersin Province Aydıncık District. Portable X Ray Florescence Spectrometer (P-XRF), poloriazed energy scattering X Ray florescence (PED-XRF) and Scanning Electron Moicroscopy were used to determine chemical compositon of ancient glass. The high amount of SiO2 which is basic substance in the glass making to unifying substance put out that mechanical resistance, durability and melting point of glass are high. The difference of the Al2O3 ratios and its avarages is results of using different silica source that is indicating quartz sand usage. SPSS dendrogram results revealed 5 different groups dependindg to forming elements of main substance (Na2O, Al2O3, SiO2, K2O, CaO). Analysis results proved that most of the glass are soda-lime-silica glasses. Absance or low level of potassium content in the samples indicate that plant ash was not used as flux. However KL 3a and KL-29 samples include high level potassium which is result of plant ash usage. The glass sample coded KL-27 is a glass slag. The strontium (Sr) and zirconium (Zr) contents of the samples suggest that they were produced from marine raw materials, that is, sea sand, as a source of silica in production of the samples. Colors of the samples were determined by Chromametric Analysis. Glass coloring elements were determined as iron (Fe), copper (Cu), cobalt (Co) and lead (Pb). In SEM images, on the other hand, it indicates that the technique of casting or blowing a mold is used. In the results of SEM-EDX analysis, it was determined that the deterioration layer was caused by the marine effect. It was determined that the P-XRF results which is less reliable in the glass analysis comparing to other techniques used, are proportional to other analysis result and supported each other.en_US
dc.identifier.citationAydın, S. (2022). Kelenderis (2000-2006) arkeolojik kazılarında ele geçen odeon cam buluntuların arkeometrik yöntemlerle incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman.en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12402/4233
dc.language.isotren_US
dc.publisherBatman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsüen_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectArkeometrien_US
dc.subjectCamen_US
dc.subjectKelenderis Antik Kentien_US
dc.subjectP-XRFen_US
dc.subjectPED-XRFen_US
dc.subjectSEM-EDXen_US
dc.subjectArchaeometryen_US
dc.subjectGlassen_US
dc.subjectKelenderis Ancient Cityen_US
dc.titleKelenderis (2000-2006) arkeolojik kazılarında ele geçen odeon cam buluntuların arkeometrik yöntemlerle incelenmesien_US
dc.title.alternativeAnalysis of odeon glass findings unearthed from Kelenderis (2000-2006) excavations by archaeometric methodsen_US
dc.typeMaster Thesisen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
SEVDA AYDIN ARKEOMETRİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ Basım Öncesi.pdf
Boyut:
6.24 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Tam Metin / Full Text
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.44 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Arkeometri Anabilim Dalı, Tez Koleksiyonu
Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü Çalışmaları