Arama Sonuçları

Listeleniyor 1 - 10 / 12
  • Öğe
    Gavur Mahallesi’nde mizah ve hiciv ekseninde kültürel izler
    (Batman Üniversitesi, 2012-01-01) Duran Oto, Elif
    Gâvur Mahallesi, Ermeni yazar Mıgırdiç Margosyan’ın anı-öykü türünde kaleme aldığı bir eserdir. Bu eserinde yazar 1940’lı yılların Diyarbakır’ını çocukluğundaki izleri ve tanıklıkları eşliğinde anlatır. Bu anlatımda öne çıkan mizahî dili yer yer yazarın hicvedişi de takip eder. Birbiri ile ilintili öykülerden oluşan bu metinde Ermeni nüfusun yoğun olarak yaşadığı bir mahalle ana mekândır. Bunun yanı sıra arkada ve ana çerçevede bu mahallenin içinde yer aldığı kadim bir şehir olan Diyarbakır ve onun Ermeni, Yahudi, Kürt ve Türk nüfusu ile birlikteliği durmaktadır. Bir kentin yakın tarihini kişisel bir yaklaşımla ele alan bu metnin satır aralarında birçok kültürü içinde barındıran bu toprakların kişisel deneyimleri ve yaşanmışlıkları anlatılır. Bu bildiride yazarın öykülerindeki 1940’lı yılların Diyarbakır’ını ve onun çok kültürlülüğünün mizah ve hicivle bezenerek nasıl aktarıldığı ele alınacaktır.
  • Öğe
    Diyarbakır müzesinde yer alan bir grup madeni etnografik takının sanatsal değerlendirmesi
    (Diyarbakır Valiliği Yayınları, 2016-11) Öztürker, Hazal Ceylan; Çalış, Ercan
    Diyarbakır, Anadolu - Suriye ile Irak - İran arasında bir geçiş güzergâhında olması sebebiyle tarihsel süreç içerisinde jeopolitik öneme sahip ayrıcalıklı bir kent olmuştur. Bu durum kentin tarih süreci içinde önemli bir ticaret merkezi olmasına olanak sağlamıştır. Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Diyarbakır, bölgede birçok kültüre ait sayısız eserlerin ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Bu açıdan bölge, Anadolu’daki en önemli yerleşim yerlerinden biri olduğunu göstermektedir. Kentin tarihsel geçmişini ve çok kültürlü yapısını, gerek mimari eserleri gerekse zengin el sanatları örneklerinde izlemek mümkündür. Bilindiği üzere özellikle el sanatları, insanoğlunun ihtiyaçlarını karşılaması, insanlık tarihinin derinliklerine kadar gitmesi, geçmişi tanıma ve anlama noktasında büyük bir önem göstermektedir. El sanatlarında önemli bir yer tutan takılar, aslında sadece o toplumun el sanatları yeteneği değil, aynı zamanda içinden çıktığı toplumun gerek dini anlayışına ve gerekse de kullanılan malzemenin niteliğine göre toplumun iktisadi yapısını göstermede de büyük bir rolü vardır. Diyarbakır, Çayönü Tepesi’nde yerleşim yerlerinde ele geçirilen boncuk dizileri, bilezikler ve yüzükler, takı ve takı sanatının Anadolu’da ne denli erken başladığı ve nasıl şekillendiğini bizlere göstermesi açısından son derece önemlidir. Yapılan Arştırmalar Diyarbakır’ın takı sanatında oldukça eski bir geçmiş ve birikime sahip kadim bir kent olduğunu gözler önüne sermektedir. Çalışma konumuzun kapsamını oluşturan Diyarbakır Müzesine ait grup etnografik takının sanatsal değerlendirmesi yapılması amaçlanmış, nitelik, yapım tekniği, kullanılan süsleme özellikleri ve form özellikleri incelenirken tespitlere varılmaya çalışılmıştır. Tarihsel süreç içerisinde Diyarbakır da takı sanatının nasıl bir birikimle ilerlediği ve bugün de devam edilen takı üretimi ile kurulan bağa göz önüne alınarak, Diyarbakır’da yüzyıllar arası kesintisiz devam eden kültürel ve sanatsal sürekliliğe ve birikimli sanat anlayışına sahip bir kültür kenti olduğuna dikkat çekilmiştir.
  • Öğe
    Determination of optimal insulatıon thickness in cooling for Diyarbakır city
    (Dicle University, 2016) Kallioğlu, Mehmet Ali; Avcı, Ali Serkan; Ercan, Umut
    Increase in population and rapid technological progress as the similar energy sources are declining day by day. This situation affects the economic development negatively, which countries are energy dependent outside. Therefore, these countries, including Turkey, determine their energy strategies, productivityoriented policies need to be considered. The savings obtained by insulation will be an additional benefit to the users and therefore to the economy of the country. It is possible to reduce the amount of fuel used and determine the energy to be used as the result of determining the optimal efficiently point where the cost is reduced the most while the cooling is obtained while the cooling is being insulated. The cost of insulation while cooling is minimized, as well as maximum efficiency, reduction of the energy consumption used in the determination of the optimum point can be obtained. In this study, using the life-cycle cost analysis (LCCA), the optimum insulation thickness, annual energy saving and pay-back period analysis were carried out in area cooling at 22 C 0 for Diyarbakır province. Diyarbakir for extruded polystyrene (XPS) used when the optimum thickness of 0.0277 (m), 63.66% annual gain, payback period of 3.13 (years). Expanded polystyrene (EPS) in optimum thickness 0,037 (m), 47.10% annual gain, payback period of 2,069 (years) where such parameters.
  • Öğe
    Tarihe tanıklık bağlamında tarih düşüre sanatı ve Lebîb’in tarihleri
    (Şarkiyat Bilim ve Hikmet Vakfı Yayınları, 2017-11) Bozkurt, Kenan
  • Öğe
    Şehir tarihi ve tarihe tanıklık bağlamında Lebîb’in tarihleri
    (Sosyal Bilimler Dergisi, 2017-12) Bozkurt, Kenan
    İslam Kültüründe bir kelime, cümle, mısra veya bir beyitte yer alan harflerin ebced hesabındaki sayısal karşılığından yararlanarak önem verilen bir olayın tarihini göstermeye “tarih düşürme” denir. Tarih düşürme, şâirlerin elinde edebî bir nitelik kazanırken tarihlendirmeye dayalı olduğundan tarihe tanıklık da eder. Birçok tarihi olay, mimari eser, doğum ve ölüm şâirlerin kaleminden çıkan tarihler aracılığıyla geleceğe aktarılır. Zira tarih ve edebiyatın ortak konusu insan olduğundan toplumların başından geçenleri, felaketleri, savaşları, barışları her iki alan da kendi bakış açısıyla sunar. Ancak tarih bize doğrudan kronikler sunarken edebiyat, özele inerek onun pek çok karanlık noktasını bir müellifin gözünden aydınlatır. Bu anlamda yazılan bir edebî metinden hareketle dönemin olaylarını tespit etmek mümkün olduğu gibi dönemin yaşam tarzını, olaylarını, sosyal çalkantılarını, dönemin siyasal ve ekonomik durumunu açıklamakta edebî metinler, önemli kaynaklardan biri olarak karşımıza çıkar. Bu çalışmamızda Diyarbakırlı şâir Lebîb Efendi‟nin Divânı‟nda düşürülen bazı tarihlerden hareketle 18. yüzyıldaki bazı Diyarbakır valileri zamanında Diyarbakır vilayeti sınırları içinde yapılan imar çalışmaları, meydana gelen isyanlar hakkında bilgi vermeye çalışacağız
  • Öğe
    A comparative morphological and karyological study on hedgehogs, erinaceus concolor and hemiechinus auritus (insectivora: mammalia) in Diyarbakir province
    (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, 2012-02-09) Ulutürk, Servet; Coşkun, Yüksel
    In this study, we examined the morphological and karyological characteristics of Hemiechinus auritus and Erinaceus concolor (4 male, 3 female) in Diyarbakır province. The karyotypes of E. concolor (2n = 48) and H. auritus (2n = 48) were found similar and but distinctly all the autosomal chromosomes of both species were determined to be biarmed in contrast to the some previously published accounts. There are obvious differences on the tooth roots that could be used in key to genera between Hemiechinus and Erinaceus are determined by the results of this study.
  • Öğe
    Yerel halkın kültürel mirasa yönelik farkındalık düzeyi: Diyarbakır ili örneği
    (Batman Üniversitesi, 2021-04-14) Bal, Fatime; Dilek, Sebahattin Emre
    Kültürel miras, turizm için önemli kavramlar arasındadır. Kültürel miras unsurları hem turizmin hem de yerel halkın etkisiyle varlığı sürdürmektedir. Bu durumda Kültürel miras eserlerin korunması aşamasında yerel halkın büyük rolü vardır. Yerel halkın turizm, doğal çevre, turist, kültürel miras gibi öğeler hakkında bir farkındalığa sahip olması gerekir. Bu çalışmada araştırma bölgesi olarak Diyarbakır ili seçmemiz kültürel mirasın varlığı, turizm potansiyeli, Osmanlı medeniyetlerinin izlerini taşıması ve dünya miras listesinde bulunuyor olması açısında büyük önem teşkil etmektedir. Bu çalışmanın asıl amacı, Diyarbakır’ın ilinde bulunan kültürel mirasın turizm amaçlı olarak kullanılmasında yerel halkın farkındalık düzeyini belirlemektedir. Diyarbakır ilinde turizm amaçlı olarak kullanılan kültürel varlıkların önemi derecelendirilmekte ve yerel halkın kültürel miras eserlerinin turizm amaçlı kullanılmasında yerel yönetim ile ilgili düşüncelerini ifade etmesi bu çalışmanın bir diğer amaçlarından biridir. Araştırmanın en önemli çabası Diyarbakır halkının kültürel miras farkındalık düzeyi ile ilgili hiçbir çalışmanın yapılmadığı ve yapılacak ilk çalışma olması açısında halkı bilinçlendirmektir. Ayrıca yapılan çalışmalar istenilen düzeyde olmadığından bu alanla ilgili bir çalışma yapılması gereği duyulmaktadır. Bu araştırmada evren ve örneklem, veri toplama aracı ve tekniği, veri toplama süreci ile alakalı verilerin analizleri yapılmıştır. Araştırma evreni Diyarbakır ilinde yaşayan yerel halktır. Diyarbakır ili merkezinde yaşayan yerel halkın kültürel mirası turizm amaçlı kullanılmasındaki görüşlerini belirlemek için anket tekniği uygulanmıştır. Toplamda geçerli sayılan 200 adet anketten elde edilen veriler SPSS programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada veri toplama sürecinde ise kolayda örneklem yönetimi uygulanmıştır. Maliyeti ve uygulaması kolay olan bu yöntem birçok araştırmacı tarafından tercih edilmektedir. Bulgularda ise, araştırmaya katılan yerel halkın demografik özelliklerine dair bulgularından Diyarbakır turistik öneme sahip tarihsel ve kültürel yapıları, el sanatları, mutfağı, etkinliklerine dair frekans analizi, ortalama, standart sapma, güvenilirlik analizi ve Anova testi uygulayarak Diyarbakır yerel halkının farkındalık düzeyi ne ölçüde olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen veriler, uygulanan bu testlerin güvenilir olduğunu ve yerel halkın kültürel miras eserlerine yönelik farkındalık düzeyine dair görüşlerini açık bir şekilde ifade etmektedir.
  • Öğe
    1950 Genel seçimlerine giderken Demokrat Parti’nin Diyarbakır’daki faaliyetleri
    (Dicle Üniversitesi, 2019-06-01) İlyas, Ahmet
    Çok partili hayata geçiş sürecinin önemli mihenk taşlarından olan Demokrat Parti, Türkiye’de bir döneme damgasını vurmuştur. Gerek kuruluşu ve gerekse muhalefet ve teşkilatlanma açısından bakıldığından Demokrat Parti, Halk Partisi’ne şekil yönden ciddi olarak benzemektedir. Fakat ideolojiyi algılama ve yönetim uygulamalarıyla Halk Partisi’nden ayrılır. Demokrat Parti 1946 Genel Seçimlerine kırk beş ilde aday gösterebilmiş, bilhassa doğunun birçok ilinde teşkilatlanmaları tamamlanamadığı için aday gösterememişlerdir. Aday gösterilmeyen vilayetlerden biri de Diyarbakır’dır. 1946 yılı sonrası Nazım Önen başkanlığında Diyarbakır’da teşkilatlanan Demokrat Parti, özellikle üye kaydının hızlandığı görülmektedir. Yusuf Azizoğlu, Remzi Bucak ve Kamil Tayşi sayesinde Diyarbakır’da Halk Partisi’ne karşı Demokratların varlığı hissedilmeye başlandı. 1947 yılında ise Demokratların teşkilatlanmaları il ve ilçe düzeyinde tamamlanmıştır. Bu arada Demokrat Parti Genel Merkezi de Diyarbakır’a yönelik sık sık miting, toplantılarla seçime yönelik ciddi bir beklenti içerisinde olduklarını belirtmişlerdir. Bizzat Genel Başkan Celal Bayar ve üyeler Refik Koraltan ve Fuad Köprülü, seçim mitingi gerçekleştirmişlerdir. Diğer taraftan yapılan mitinglere halkın ilgisinin ciddi olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı 1950 Genel Seçimlerine giderken Demokrat Parti’nin Diyarbakır’a yönelik stratejisi ve yapılan miting ile bürokratların Demokratlara karşı bakış açısı üzerine kuruludur.
  • Öğe
    Erken Cumhuriyet’in ilk nüfus sayımında Diyarbakır (1927)
    (Tarih Okulu Dergisi (TOD), 2018-12) İlyas, Ahmet; Çoban, Ebru
    Cumhuriyet Türkiye’sinin temelinin atıldığı II. Meşrutiyet dönemi yeni bir devletulus birlikteliğini öneriyordu. Zira geç Osmanlı Devleti’nin yıkılış sürecine girmesinde etkili olan husus çok kültürlülük, çok uluslu ve heterojen toplum yapısıydı. Milli Mücadelenin başarıya ulaşması sonrası yönetici tabaka İttihat ve Terakki’nin yarım bıraktığı ulus-devlet anlayışını tamamlamak için siyasi, sosyal, ekonomi ve kültürel alanda önemli değişikliklere gitmiştir. Devlet yeni siyasal kimliğini oluştururken ulusdevlet inşa sürecinde yapılan değişikliklerden bir tanesi de nüfus sayımları olmuştur. Çünkü yeni kimlik arayışında olan yeni devlet siyasi ve sosyal politikalara yön vermek için nüfusun özelliklerini bilmesi gerekirdi. Türk tarihinde ilk kez bilimsel yöntemlerle nüfusun sayımı 1927 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Cumhuriyet döneminde yapılan ilk nüfus sayımının Diyarbakır ili çerçevesinde ele almaktır. Daha çok nicel-nitel verilerden oluşan bu çalışmada; Diyarbakır ili nüfusunun yoğunluğu, medeni hal durumu, okur-yazarlık oranları, meslek kolları, yaş grupları, konuşulan anadiller ve dini inançlar açısından özellikleri hakkında veriler yer almıştır. Çalışmanın konu olarak ele alınmasında, Diyarbakır ilinin geçmişi hakkında birçok yazı kaleme alınmasına rağmen Cumhuriyet döneminde ulus-inşa süreci içerisinde yer alan 1927 yılında yapılan nüfus sayımı verilerinin araştırılmamış olması önemli bir eksikliğin giderilmesi gerektiği yönünde olmuştur. Çalışmada başta kullanılan kaynaklar Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü’nün hazırlamış olduğu fasiküller ve dönemin basını dikkate alınmıştır.
  • Öğe
    Diyarbakır’daki bazı Osmanlı Dönemi çinileri üzerine bir değerlendirme
    (İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 2014) Çığ, Cemal
    Osmanlı döneminde çini üretim merkezlerinden biri olarak bilinen Diyarbakır’da, çini süsleme daha çok camilerde karşımıza çıkmaktadır. Hüsrev Paşa Camii, İskender Paşa Camii, Ali Paşa Camii, Behram Paşa Camii, Melek Ahmet Paşa Camii ve Akkoyunlu eseri olan Nebi Camii, söz konusu dönem çinileriyle süslenmiş örneklerdir. Osmanlı çinilerinin mezar anıtlarındaki tek örneği ise Sahabeler Türbesi’nde yer almaktadır. Bu makalede, yapıların genellikle iç mekânında yer alan sıraltı tekniğindeki çiniler renk, motif ve kompozisyon açısından incelenecek ve şehirde yerel üretimin yanında İznik üretimi çinilerin kullanıldığına ilişkin veriler doğrultusunda bir değerlendirme yapılacaktır.