Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü, Bildiri Metinleri Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

https://hdl.handle.net/20.500.12402/1087

Listeleniyor 1 - 19 / 19

Balina optimizasyon algoritması kullanılarak DADA düşürücü dönüştürücünün optimum PID denetleyici tasarımı
(IEEE, 2019-01-24) Hekimoğu, Baran; Ekinci, Serdar; Kaya, Serhat
Bu makalede bir DA-DA düşürücü dönüştürücü sistemindeki oransal-integral-türevsel (PID) denetleyici parametrelerinin optimum değerlerini belirlemek için balina optimizasyon algoritmasını (WOA) kullanan yeni bir tasarım yöntemi sunulmaktadır. Önerilen algoritmanın basitliği optimum PID denetleyici parametrelerinin etkin bir şekilde hızlı ve yüksek kalitede ayarlanmasını sağlar. Önerilen WOA-tabanlı PID denetleyicinin performansı bir zaman domeni performans ölçütü kullanılarak doğrulanmıştır. Benzetim sonuçlarından, önerilen yöntemin genetik algoritmaya (GA) kıyasla DA-DA düşürücü dönüştürücünün geçici hal cevabını iyileştirmede daha etkin olduğu bulunmuştur.
Batman ili güneş enerjisi potansiyelinin belirlenmesine yönelik deneysel bir çalışma
(Batman Üniversitesi, 2018) Kayri, İsmail; Gençoğlu, Muhsin Tunay; Kayri, Murat
Bir bölgenin güneş enerjisi potansiyelini ağırlıklı olarak ilgili bölgenin yerküre üzerindeki konumu belirlemektedir. Ancak tek ölçüt bu değildir. Bunun yanında küresel iklim değişikliklerinin bir sonucu olarak bölgelerin yağış ve rüzgâr rejimlerindeki değişiklikler, tarım amaçlı kurulan baraj gölleri ve sulama kanallarının sebep olduğu sıcaklık ve bağıl nem oranındaki değişimler ve bu değişimlerin atmosferdeki toz miktarı üzerindeki etkisi gibi faktörler de bölgelerin güneş enerjisi potansiyeli üzerinde kayda değer öneme sahiptir. Uluslararası ve ulusal meteoroloji istasyonlarınca yapılan hesaplamalar ve sınırlı ölçümler ışığında yerküre üzerindeki neredeyse tüm bölgelerin güneş enerjisi potansiyelini gösteren atlaslar sunulmaktadır. Ancak bu atlaslarda verilen değerler, daha fazla yerküre ve güneş arasındaki açıların yıllık değişimine göre hesaplanmaktadır. Bir bölgenin güneş enerjisi potansiyelinin doğru hesaplanabilmesi için deneysel çalışmaların yapılması ve bu çalışmaların her yıl tekrarlanıp potansiyel atlaslarının bu sonuçlara göre güncellenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada bu amaca hizmet edebilmek için Batman iline ait ışınım miktarı bir yıl boyunca ölçülmüştür. Elde edilen veriler aylık olarak incelenmiş ve güneş enerjisi potansiyel atlasında sunulan değerlerle kıyaslanmıştır. Ayrıca mono-kristalin silikon bir fotovoltaik panelden elde edilen güç değeri de bir yıl boyunca ölçülmüştür. Ölçülen ışınım miktarı ile fotovoltaik panelden elde edilen güç değerleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu sayede güneş santrallerinde yoğun şekilde kullanılan mono-kristalin silikon panellerin uzun vadede enerji dönüştürme oranları hakkında bir kanıya ulaşmak hedeflenmiştir.
Dalgacık dönüşümü tabanlı parmak izi tanıma
(IEEE, 2015-06-19) Çalışkan, Abidin; Ertuğrul, Ömer Faruk
Bir biyometrik sistem, bir bireyin sahip olduğu karakteristik veya eşsiz özniteliğe dayalı olarak otomatik tanımlamayı sağlar. Parmak izi, günümüzde birçok alanda geniş bir kullanım alanına sahip bir biyometrik sistemdir. Özellikle insan kimliğinin doğrulanması ve tespit edilmesinde kullanılan parmak izi, erişim için geleneksel olarak kullanılan yöntemlere göre daha güvenilirdir. Bu çalışmada, Gabor dalgacık dönüşümü tabanlı parmak izi tanıma sistemi gerçekleştirilmiştir. Gri seviye parmak izi imgelerinden dalgacık öznitelikleri çıkarılmıştır. Son olarak, parmak izi imgelerinin tanınmasında k en yakın komşuluk sınıflandırıcısı kullanılmıştır. Önerilen algoritma, PolyU yüksek çözünürlüklü parmak izi veri tabanı görüntüleri üzerinde test edilmiştir. Deneysel sonuçlar, önerilen yöntemin mevcut metotların doğruluğunu arttırabildiğini göstermiştir.
EMG sinyallerinin aşırı ögrenme makinesi ile sınıflandırılması
(IEEE, 2013-06-13) Ertuğrul, Ömer Faruk; Tağluk, Mehmet Emin; Kaya, Yılmaz; Tekin, Ramazan; Batman Üniversitesi Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü
From disease detection to action assessment EMG signals are used variety of field. Miscellaneous studies have been conducted toward analysis of EMG signals. In this study some statistical features of signal were derived, the best evocative features were selected via Linear Discriminant Analysis (LDA) and feature vectors were constructed. This analytic feature vectors were classified through Extreme Learning Machine (ELM). 8 channel EMG signals recorded from 10 normal and 10 aggressive actions were used as an example. By cross-comparison of the obtained results to the ones obtained via various feature identifying methods (AR coefficients, wavelet energy and entropy) and classification methods (NB, SVM, LR, ANN, PART, Jrip, J48 and LMT) the success of the proposed method was determined.
Enerji iletim Hatlarında oluşan arızaların aşırı öğrenme makinesi ile tespiti
(IEEE, 2013-06-13) Ertuğrul, Ömer Faruk; Tağluk, Mehmet Emin
With the increase of energy demand continuous energy transmission gained considerable attention. For a continuous energy transmission, the faulty power transmission line needs to be quickly isolated from the system. In this study, Extreme Learning Machine (ELM) possessing fast learning and high generalization capacity was used for this purpose and it was found as showing a good performance in detecting the faulty transmission line. In the study real fault signals recorded from transmission lines were used. A feature vector was formed from a cycle of the energy signal using relative entropy and classified via ELM. The obtained results were compared with the ones obtained through SVM, YSA, NB, J48 and PART learning techniques and the ones obtained in the previous studies. According the obtained results ELM both in terms of speed and performance was found superior.
Enerji̇ i̇leti̇m hatlarında Wi̇gner Vi̇lle dağılımı, gri̇ düzey eş oluşum matri̇si̇ ve örüntü tanıma yöntemleri̇ i̇le arıza anali̇zi̇
(IEEE, 2012-05-30) Ertuğrul, Ömer Faruk; Tağluk, Mehmet Emin; Kaya, Yılmaz
Artan enerji ihtiyacı, enerji iletiminin önemini artırmıştır. Enerjinin kesintisiz iletimi için arızalı iletim hattının iletim sisteminden hızla izole edilmesi gerekmektedir. Yapılan çalışmada enerji iletim hatlarında arıza ve arıza tipinin tespiti için yeni bir yöntem geliştirilmiştir. Gerçek enerji iletim hattı arıza sinyallerinin Wigner-Ville zaman frekans dağılımı elde edilmiş ve bu enerji gri düzey eş oluşum matrisi üzerine transfer edilmiştir. Bu matristen arızaya özgün birtakım özellikler çıkarılmıştır. Bu özellikler istatistiksel ve yapay zeka modelleri ile sınıflandırılarak arıza tespiti yapılmıştır. Geliştirilen yöntemin sonuçları daha önce yapılan çalışmaların sonuçları ile karşılaştırılmıştır.
Fotovoltaik sistemlerde hücre sıcaklığının panel verimi üzerindeki etkisinin deneysel olarak araştırılması
(Batman Üniversitesi, 2022-01-03) Kayri, İsmail; Ayyıldız, Sinem
Fotovoltaik sistemlerin güç çıktısı; panel alanı, panel konfigürasyonu, panellerin yatay yüzeye yerleştirilme açıları, panel yüzeyine gelen ışınım şiddeti, panel karakteristikleri, hücre/ortam sıcaklığı ve rüzgâr hızı gibi birçok faktöre bağlıdır. Fotovoltaik sistemleri etkileyen en önemli faktörlerden biri sıcaklıktır. Güneşten gelen ışınımın önemli bir kısmı fotovoltaik hücre üzerinde soğurulmakta ve hücre sıcaklığı artmaktadır. Sıcaklık fotovoltaik hücre verimini olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada, fotovoltaik panel verimini artırmak için hücre sıcaklığını su ile düşürmek ve panel üzerinde soğurulan ısı enerjisini bir avantaja dönüştürmek üzere hibrit bir sistem tasarlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen sistem üzerinde yapılan bir günlük ölçümler ve hesaplamalara göre, soğutma sıvısı kullanılarak soğutulan fotovoltaik panele ait elektriksel enerji üretim değerinin, eş zamanlı enerji üreten normal fotovoltaik panele göre yaklaşık % 6 oranında daha yüksek olduğu görülmüştür. Soğutma sıvısı olarak kullanılan suya panel yüzeyinden aktarılan ısı enerjisi miktarının, bu sistemin toplam enerji kazancını oldukça yükselttiği saptanmıştır. Elde edilen verilerle yapılan hesaplamalar, grafikler ve tablolar halinde sunulmuştur.
Hari̇ci̇ uyartı akımı ve i̇yoni̇k konsantrasyonların Hodgki̇n-Huxley si̇ni̇r modeli̇ üzeri̇ndeki̇ etki̇leri̇
(IEEE, 2012-05-30) Tekin, Ramazan; Tağluk, Mehmet Emin; Ertuğrul, Ömer Faruk
Hodgkin-Huxley (HH) nöron modeli teorik sinirbilimde çok önemli bir yere sahiptir. Çalışmada HH nöron modelini esas alınarak uyartı akım değerinin ve hücre içi ve dışı iyonik sodyum ve potasyum konsantrasyonlarının Aksiyon Potansiyeli (AP) formu üzerindeki etkileri incelenmiştir. Sodyum konsantrasyonu daha çok AP’nin genliğini etkilerken, Potasyumun AP’nin dinlenim, eşik ve hiper-polarizasyon durumunu etkilediği tespit edildi. Uyartı akım Şiddetinin artışı ise AP’nin oluşumunu daha erken tetiklediği ve bu nedenle AP/saniye sayısında artış olduğu gözlenmiştir. Bu gözlemlerin teorik nörobilimde kullanılabileceği düşünülmektedir.
Horlama işaretlerinden uyku apnesi teşhisinde yeni bir yaklaşım: Üçlü desen yöntemi
(IEEE, 2017-11-02) Kaya, Yılmaz; Sezgin, Necmettin; Ertuğrul, Ömer Faruk
Bu çalışmada, Tıkayıcı Uyku Apnesi Sendromu (TUAS) kestirimi için yeni bir yaklaşım önerilmektedir. TUAS, insan hayat konforunu etkileyen son derece ciddi bir uyku hastalığıdır. TUAS’ın teşhisi genellikle pahalı cihazlar ile uzman hekimler tarafından yapılmaktadır. Dolayısıyla TUAS gibi ciddi bir hastalığın daha erken teşhis edilerek tedavi edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada horlama işaretlerinden TUAS teşhisi için yeni bir öznitelik çıkarım yöntemi önerilmiştir. Bir (1) boyutlu üçlü desen yöntemi ile ham horlama işaretlerinden etkili öznitelikler çıkarılarak sınıflandırma yöntemleri ile teşhis işlemi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre 1B-ÜD yönteminin horlama işaretlerinden TUAS teşhisinde önemli başarı sağladığı görülmüştür. Bu çalışmada kullanılan yöntemin, uyku laboratuvarlarında kullanılabilir olması ile hastayı Polisomnografi (PSG) cihazı ile gece boyunca teste tutmadan önce uzman hekimlere bir ön test yapma şansı verebileceği düşünülmektedir.
İki kanal yüzey EMG işareti ile el aç/kapa ve el parmaklarının sınıflandırılması
(IEEE, 2017-11-02) Sezgin, Necmettin; Ertuğrul, Ömer Faruk; Tekin, Ramazan; Tağluk, Mehmet Emin
In this study, two-channel surface electromyogram (sEMG) signals were used to classify hand open/close with fingers. The bispectrum analysis of the sEMG signal recorded with surface electrodes near the region of the muscle bundles on the front and back of the forearm was classified by extreme learning machines (ELM) based on phase matches in the EMG signal. EMG signals belonging to 17 persons, 8 males and 9 females, with an average age of 24 were used in the study. The fingers were classified using ELM algorithm with 94.60% accuracy in average. From the information obtained through this study, it seems possible to control finger movements and hand opening/closing by using muscle activities of the forearm which we hope to lead to control of intelligent prosthesis hands with high degree of freedom.
Kortikal bir ağ modelinin çıkış verisindeki karmaşıklık ve uyumluluk analizi
(IEEE, 2013-06-13) Tekin, Ramazan; Tağluk, Mehmet Emin; Ertuğrul, Ömer Faruk; Sezgin, Necmettin
Depending on the complex interconnection of billions of neurons forming cortical network excitation times and the emergence of action potentials or spike trains becomes complex and irregular. The effect of various parameters such as synaptic connections, conductivity and voltage dependent channels on the output of the network has become of research issues. In this study, based on Hodgkin-Huxley neuron model an artificial cortical network that simulates a local region of cortex was designed and the effect of probabilistic values of network parameters used in this model on irregularity and complexity of the spike trains at the neurons' output were investigated. Approximation Entropy, Spectral Entropy and Magnitude Squared Coherence methods were used for irregularity analysis.
Kızıltepe tarımsal alan i̇mgeleri̇ni̇n gabor dalgacik dönüşümü i̇le sınıflandırılması
(IEEE, 2012-05-30) Acar, Emrullah; Özerdem, Mehmet Siraç
Bu çalışmada, Kızıltepe (Mardin) tarım alanlarına ilişkin imgelerin, bitkinin farklı gelişim dönemlerine (ekim dönemi, az gelişmiş dönem, tam gelişmiş dönem ve hasat dönemi) göre sınıflandırılması amaçlanmıştır. İmgeler TARİT (Tarımsal Rekolte İzleme ve Tahmin Sistemi) projesi kapsamında kurulan istasyonlardan elde edilmiştir. İmge dokusuna duyarlı olan yöntemlerden Gabor Dalgacık Dönüşümü (GDD) kullanılarak, ürünün gelişim sürecine ilişkin imgelerin öznitelik vektörleri elde edilmiştir. Bu yöntem ile elde edilen öznitelik vektörleri ayrı ayrı sınıflandırıcılarda test edilerek, elde edilen performans sonuçları karşılaştırılmıştır. Sınıflandırıcı olarak Çok Katmanlı Algılayıcı (MLP) ve k-En Yakın Komşu (k-NN) yöntemleri kullanılmıştır. Sonuç olarak en yüksek ortalama performans, MLP sinir ağının 24-35-4 ağ yapısında % 98.01 olarak gözlemlenmiştir.
Laws doku enerji ölçümü tabanli k-NN siniflandirici modeli ile iris tanima sistemi
(IEEE, 20013-06-13) Acar, Emrullah; Özerdem, Mehmet Siraç
Biyometrik tanıma teknolojisi genellikle çok pahallı ve son derece önemli güvenlik uygulamaları ile ilişkili olmuştur.İris tanıma sistemi, etkili biyometrik tanımasistemlerinden biridir. Bu çalışmada, farklı insanlardan elde edilen gözimgelerininiçerdiği irisdokuözelliklerinegörekişilerin tanınmasıamaçlanmıştır. İmgeler CASIAiris veritabanındanelde edilmiştir. İmge dokusuna duyarlı yeni yöntemlerdenbiri olanLawsDoku Enerji Ölçümü (Laws TEM) kullanılarak, iris dokusunun belirli yerelalanlarındanöznitelik vektörleri elde edilmiştir. kEn Yakın Komşu (k-NN) sınıflandırıcıparametrelerinden komşu sayısı(k) farklı değerlerde alınarak, elde edilen öznitelik vektörleri k-NN sınıflandırıcısı ile ayrıştırılmıştır. Farklı komşu sayılarına göre sisteminperformans değerlerikarşılaştırılmıştır. Sonuç olarak en yüksek ortalama performans,k-NNsınıflandırıcısınınk=1ve 2komşularıyapısında % 80.74olarak gözlemlenmiştir.
Programlanabilir lojik denetleyici kullanarak elektrikli liftlerin işletme emniyetinin sağlanması
(Batman Üniversitesi, 2018) Kayri, İsmail; Kayri, Murat
Özellikle otomotiv sektöründe profesyonel hizmet sunan birçok fabrika, imalathane ve tamir servislerinin atölyelerinde, otomobillere servis sunmak üzere yükseklik kazandırma işleminde genellikle lift sistemlerinden faydalanılmaktadır. Lift sistemlerinin kullanıldığı ilgili sektörlerde, bu makinanın kontrol yöntemi, yapılan işin niteliğini ve makinayı kullananların sağlığını etkileyebilmektedir. Liftlerin aynı zamanda mesleki ve teknik eğitim veren orta ve yükseköğretim kurumlarının atölyelerinde de sıklıkla kullanılıyor olması, “iş sağlığı ve işçi güvenliği” konusunu daha da önemli kılmakta ve gerekli önlemlerin alınmasını zorunlu hâle getirmektedir. Bu çalışmada, hâlâ yaygın kullanım alanı bulan geleneksel kumanda yöntemi ile kontrol edilen elektrikli liftlerin işletme emniyetlerinin sağlanmasında ve kontrol alanlarının genişletilmesinde, Programlanabilir Lojik Denetleyicilerin (PLD) kullanılabileceği irdelenmiştir. Ayrıca, mesleki eğitim veren bir kurumun otomotiv atölyesinde bulunan bir liftin PLD ile güvenli bir şekilde kontrolüne ilişkin bir sistem tasarlanmıştır.
Rüzgârın yenilenebilir enerji kaynağı olarak kullanılması: Batman ili örneği
(Batman Üniversitesi, 2022-09-06) Adin, Mehmet Şükrü; Alpaslan, Nuray; Kayri, İsmail
Günümüzde, üretilen enerjinin büyük çoğunluğu petrol, doğalgaz ve kömür gibi fosil kökenli kaynaklardan temin edinilmektedir. Ancak, fosil kökenli yakıtların yakın gelecekte tükeneceklerinin bilinmesi ve çevreye oldukça zarar vermeleri nedeniyle yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgi her geçen gün artmaktadır. İlgi çeken bu yenilenebilir enerji kaynaklarından biri de rüzgâr enerjisidir. Yenilenebilir enerji kaynağı olarak rüzgârın kullanılması ülkemizin enerji ihtiyacının karşılanması için potansiyeli yüksek bir alternatiftir. Bu yüzden bu çalışmada yenilenebilir enerji kaynağı olarak rüzgâr enerjisinin Batman ilindeki potansiyeli araştırılmıştır. Batman ilinin rüzgâr hızı ile ilgili olarak yapılan araştırmaların verilerine bakıldığında, uygun teknolojik gelişmelerden faydalanılarak Kıra dağında RES kurulumu için gereken potansiyelin mevcut olduğu görülmektedir. Ayrıca, %20 gibi oldukça yüksek oranda hafiflik sağlayan hibrit dişlilerin kullanılması sayesinde ise düşük rüzgâr hızı olan bölgelerde kurulacak olan rüzgâr türbinlerinin performansında iyileştirmeler sağlanabileceği düşünülmektedir. Üstelik, Kıra dağına yapılacak olan RES ile hem enerji çeşitliliği sağlanmış olunacak hem de ekonomik gelişmeye katkı sağlanarak yeni istihdam alanlarının açılmasına öncülük edilmiş olunacaktır.
Sabit eğimli ve tek eksen izleyicili fotovoltaik panellerin enerji verimliliği açısından karşılaştırılması
(Harran Üniversitesi, 2018-11-16) Kayri, İsmail; Gençoğlu, Muhsin Tunay
Yenilenebilir kaynaklarla enerji üretimi faaliyetlerinde en yaygın ve temiz yöntemlerin başında fotovoltaik teknolojisi gelmektedir. Fotovoltaik uygulamalarda kullanılan güneş panellerinin hücre verimliliğini arttırmak üzere laboratuvar düzeyinde yapılan araştırmalar önemli olmakla beraber, fotovoltaik panellerin gerçek şartlardaki karakteristiklerinin incelenmesi, verimliliklerinin artırılması ve incelenmesine yönelik çalışmalar da özellikle enerji sektöründeki yatırımcılar ve nihai tüketiciler için son derece önemlidir. Fotovoltaik panellerden elde edilen elektrik enerjisinin değeri, üzerlerine düşen ışınım miktarına doğrudan ve etkili bir şekilde bağlı olduğundan, aynı ölçekteki bir sistemden daha büyük miktarda enerji elde edebilmek için fotovoltaik paneller güneş izleme sistemleri ile beraber kullanılmaktadır. Güneş izleyici sistemlerle beraber kullanılan fotovoltaik panellerin sabit eğimli panellere göre; kullanılan izleyicinin tek eksenli veya iki eksenli izleme yapması başta olmak üzere, uygulamanın yapıldığı bölgenin coğrafi konumu ve uygulamada kullanılan panellerin hücre teknolojisine bağlı olarak %15 ile %40 arasında daha büyük enerji verimliliğine sahip olduğu bilinmektedir. Belirli bir bölgeye ait kesin bir verimlilik oranından söz edebilmek, ilgili bölgede deneysel çalışmaların yapılmasını gerektirmektedir. Bu çalışmada, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) illeri arasında yer alan Batman ilinde gerçekleştirilen uzun vadeli deneysel bir çalışmadan elde edilen veriler analiz edilerek, sabit eğimli ve tek eksen izleyicili fotovoltaik panellerin göreceli verimlilikleri araştırılmıştır. Ticari uygulamalarda genellikle %15-%20 gibi yüksek enerji dönüştürme oranına sahip tek kristalli silikon paneller kullanılmaktadır. Bununla beraber, yine ticari uygulamalarda izleyici bir sistem kullanımının tercih edilmesi durumunda, mekanik zorluklar ve yüksek maliyetlerine karşın sağladıkları verimlilik oranları tartışma konusu olan polar-azimut iki eksenli izleyiciler yerine, görece basit mekanik yapıları ve maliyetleri dolayısıyla polar tek eksenli izleyici sistemler tercih edilmektedir. Bu amaçla, deney kapsamında ticari uygulamalarda yaygın olarak kullanılan tek kristalli silikon paneller ve güneşi doğu-batı yönünde takip edebilen polar eksenli izleyici kullanılmıştır.
Saldırgan hareketlerine ilişkin EMG işaretlerinin AR tabanlı k-NN ile sınıflandırılması
(IEEE, 2014-06-12) Acar, Emrullah; Özerdem, Mehmet Siraç
EMG işaret işleme teknolojisi protez kontrolü, klinik tıp ve spor bilimi gibi uygulama alanlarında etkili olmuştur. Bu çalışmada, farklı bireylere ait saldırgan iki harekete ilişkin EMG işaretlerinden elde edilen öznitelik vektörlerine göre, hareketlerin sınıflandırılması amaçlanmıştır. İşaretler UCI veri tabanından elde edilmiştir. EMG işaretlerinin güç spektral yoğunluk (PSD) kestirimi, parametrik yöntemlerden AR Burg Yöntemi kullanılarak hesaplanmıştır. Daha sonra, bu işaretlerin PSD haritalarına belirli istatiksel yöntemler uygulanarak, bu işaretlerin öznitelik vektörleri çıkarılmıştır. Bu yöntem ile elde edilen öznitelik vektörleri farklı k-NN sınıflandırıcısının girişlerine verilerek, sistemin performans değerleri karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak en yüksek ortalama performans, k-NN sınıflandırıcısının k=7, 9 ve 10 komşularında % 97.92 olarak gözlemlenmiştir
Salp sürüsü algoritması kullanılarak AVR sistemi için PID kontrolör ayarı
(IEEE, 2019-01-24) Ekinci, Serdar; Hekimoğu, Baran
Bu makalede salp sürüsü algoritması (SSA) adında yeni bir yapay zekaya dayalı optimizasyon metodu otomatik gerilim regülatörü (AVR) sisteminin en uygun oransal, integral, türevsel (PID) kontrolör parametrelerinin belirlemesi amacıyla kullanılmıştır. Algoritmanın basitliği, optimal PID kontrolör parametrelerinin yüksek kaliteli ayarını sağlar. Kontrolör parametrelerinin optimize edilmesi için zaman ağırlıklı karesel hatanın integrali (ITSE) amaç fonksiyonu olarak seçildi. Geçici hal cevap analizi, SSA metodunun Ziegler-Nichols (ZN) geleneksel ayarlama yönteminden ve yapay arı kolonisi (ABC) algoritmasından daha iyi bir ayarlama kabiliyetine sahip olduğunu ve bir AVR sisteminin basamak cevabını iyileştirmede daha verimli olduğunu ortaya koymuştur.
Toz faktörünün fotovoltaik panellerin verimi üzerindeki etkisinin araştırılması: Batman örneği
(Batman Üniversitesi, 2022-01-03) Kayri, İsmail; Tan Bayar, Merve
Fotovoltaik hücreler, güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren sistemlerin en temel bileşenleridir. Bu hücrelerin bir araya getirilmesiyle oluşturulan fotovoltaik panellerin enerji dönüştürme miktarını en çok etkileyen parametre, panel yüzeylerinin maruz kaldığı ışınım değeridir. Fotovoltaik sistemler, güneşten yeryüzüne gelen ışınımdan azami derecede faydalanmak üzere, genellikle güneşlenme süresi ve ışınım miktarı bakımından yeterli olarak bilinen güneş bandı bölgelerinde tesis edilirler. Açık hava şartlarında çalışan bu sistemler her türlü çevresel olumsuzlukla karşı karşıyadır. Fotovoltaik sistemlerin verimi üzerindeki en önemli faktörlerden biri de, panel yüzeyinde oluşan tozlanmadır. Çeşitli etkenlerle havada bulunan tozların zamanla panel yüzeyini kaplaması, hücrelere ulaşan ışınım miktarını azaltmaktadır. Işınımın azalmasıyla meydana gelen enerji dönüşüm oranındaki kayıplar önemli değerlere ulaşabilmektedir. Tozlanma eğilimi, bu sistemlerin kurulduğu bölgenin hava sıcaklığı, nem miktarı, rüzgâr rejimi, toprak yapısı ve bitki örtüsüne göre değişmektedir. Bu çalışmada, Batman ilinde tozlanmanın panel verimi üzerindeki etkisini araştırmak üzere deneysel bir çalışma yapılmıştır. Deneysel çalışmada, temiz bir fotovoltaik panel ile yüzeyinde 5 günlük, 1 aylık ve 6 aylık toz biriken bir fotovoltaik panelin ürettiği enerji değerleri ölçülmüştür. Elde edilen verilere göre, temiz panele kıyasla 5 günlük tozlanmaya maruz kalan panel %5,26; 1 aylık tozlanmaya maruz kalan panel %28,49 ve 6 aylık tozlanmaya maruz kalan panel %78,38 daha az enerji üretmiştir. Elde edilen verilerle yapılan hesaplamalar, grafikler ve tablolar halinde sunulmuştur.

Dil "tr" Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü, Bildiri Metinleri Koleksiyonu seçeneğine göre listele

Sayfa Başına Sonuç

Sıralama seçenekleri