Fen - Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Makale Koleksiyonu
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Güncel Gönderiler
Öğe Dijital ebeveynlik farkındalığının çeşitli değişkenler, aile içi roller ve çocukta internet bağımlılığı açısından incelenmesi(Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2021-04-02) Manap, Abdullah; Durmuş, EmineBu araştırmanın amacı; dijital ebeveynlik farkındalığını; cinsiyet, eğitim düzeyi, yaş, akıllı telefon kullanım süresi, aile içi rolle ve çocuğun internet bağımlılığına göre incelemektir. Çalışma, ilkokula devam eden çocuğa sahip ebeveynleri kapsamaktadır. Araştırma, tarama tipi araştırma modeli ve ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Dijital Ebeveynlik Farkındalık Ölçeği (DEFÖ), Aile-Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği, Aile Değerlendirme Ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde; bağımsız örneklem t-test, tek yönlü anova ve korelasyon analizleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; sağlıklı aile içi role sahip ebeveynlerin olumsuz model olma ve dijital ihmal düzeylerinin, sağlıksız aile içi role sahip ebeveynlere göre daha düşük olduğu; verimli kullanım ve risklerden koruma düzeylerinin ise daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çocuğun internet bağımlılık düzeyinin olumsuz model olma ve dijital ihmal ile pozitif yönde, risklerden koruma ile negatif yönde ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Aile içi rollerin sağlıklı veya sağlıksız oluşunun dijital ebeveynlik farkındalığına ve özellikle olumsuz model olma ve dijital ihmalin çocuğun internet bağımlığına etki ettiği görülmektedir. Elde edilen sonuçlara göre; anne-babalara dijital ebeveynlik farkındalıklarını arttırmaya yönelik öneriler getirilmiştir.Öğe Türkiye’de kitlesel bir eğitim topluluğu: gezerek özel eğitim hizmeti veren öğretmenler ve sorunları (Batman örneği)(Dokuz Eylül Üniversitesi, 2014-06-01) Arslan, YusufBu çalışmada çeşitli engelleri nedeniyle örgün eğitime devam edemeyen özel gereksinimli öğrencilere “gezerek özel eğitim hizmeti veren öğretmenlerin” karşılaştıkları sorunlar incelenmeye çalışılmıştır. Araştırmada nitel ve nicel yöntemler bir arada kullanılmış, veriler anket ve görüşme tekniği ile toplanmıştır. Araştırma, Batman kent merkezinde gezerek özel eğitim hizmeti veren 30 öğretmen ile sınırlıdır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin düşük ücret, ulaşım sıkıntısı, ders materyallerinin yetersizliği, ev ortamının fiziki şartlarının uygunsuzluğu gibi sorunlarla karşı karşıya kaldıkları ve bu durumun öğretmen verimliliğini azalttığı görülmüştür.Öğe Türkiye'de ezidi sığınmacı kadınların sorunları üzerine sosyolojik bir araştırma: Batman ve Diyarbakır kamp örnekleri(Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 2016-10-30) Arslan, YusufBu makalede Türkiye’ye sığınmış Ezidi kadınlar ele alınmıştır. Araştırma, Diyarbakır ve Batman’daki Ezidi sığınmacı kamplarında gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yöntemine göre yapılmış bu araştırmada veriler mülakat tekniği ile elde edilmiştir. 35 kadın ile mülakat yapılmıştır. Araştırma sonucuna göre kamp ortamında sığınmacı kadınların, ataerkillik ve toplumsal cinsiyet rolleri nedeniyle yaşadıkları zorluklar olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca, öz bakım ve estetik ihtiyaçlarının karşılanamamasına bağlı olarak sığınmacı kadınlarda benlik saygılarının düştüğü görülmüştür. Kadınların düzenli ve sağlıklı gıdaya erişimlerinde kısıtlılıklar olduğu anlaşılmış, Güneydoğu’da yeniden başlayan silahlı çatışmalarla birlikte bu kısıtlılıkların daha da arttığı tespit edilmiştir. Kamp şartlarının hijyen koşullarından uzak olduğu, bunlarla birlikte gerek eğitim gerek sosyal, kültürel ve dini ihtiyaçların hiç birinin karşılanamadığı anlaşılmıştır. Savaş travmasına bağlı kimi ruhsal problemlerin yaşandığı görülmüş; işsizlik, parasızlık gibi yaygın sorunlar yaşadıkları tespit edilmiştir.Öğe Militarist şiddetin mağduru olan kadınlar: 1938 Dersim olayları(Dokuz Eylül Üniversitesi, 2017-03-20) Arslan, YusufKadınlara yönelik militarist şiddet geçmişte olduğu gibi bugün de devam eden şiddet türlerinden biridir. Özellikle isyan, savaş, darbe gibi olağanüstü dönemlerde her zaman kadınlara dönük bu tip bir şiddete daha sık rastlanmaktadır. Erken Cumhuriyet döneminde çıkan isyanlarda bazı askerler kadına yönelik fiziksel, psikolojik ve cinsel şiddet eylemlerinde bulunmuşlardır. Bu araştırmada 1938 yılında Tunceli bölgesinde bu tip mağduriyetlerin yaşandığı yönünde ciddi bulgulara erişilmiş, Dersimli kadınların deneyim ve tanıklıklarına yer verilmiştir. Meydana gelen bu üzücü olayları operasyonda görevli askerlerin hepsine mal etmek doğru değildir ve böyle bir yaklaşım o askerlere haksızlık olacaktır. İsyan bölgesinde ele geçirilmiş kadınlara merhametli davranıp, cansiperane onların can, mal, ırz ve namuslarını koruyan askerlerin varlığı da bir gerçektir. “Tarih değil hatalar tekerrür eder” diyen II. Abdülhamid’in ifade ettiği gibi yaşananlardan dersler çıkararak bundan sonrasında bu tip trajedilerden korunmak ve bu hataların bir daha yaşanmasına izin vermemek gerekmektedirÖğe Sözlü tarihin ortaöğretim öğrencileri üzerindeki yansımaları (Tunceli Merkez örneği)(Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 2013-05-21) Arslan, YusufBu araştırmada Tunceli merkez ortaöğretim son sınıf öğrencilerine ailesi ve içinde bulunduğu sosyal çevre tarafından aktarılan sözlü tarihsel bilgilerin etkileri ortaya konulmuştur. Araştırma, nitel araştırma yöntemi ile yapılmış olup durum çalışması (case study) desenine göre yapılandırılmıştır. 2011-2012 eğitim öğretim yılında yapılan bu araştırmada odak grup tartışması, yarı yapılandırılmış mülakat ve açık uçlu soru formu gibi araştırma teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Tunceli’deki sözlü tarih ile resmȋ tarihin bazı konularda birbirinden farklı bazı konularda da birbirine zıt anlatılara sahip olduğu görülmüştür. Bununla birlikte öğrencilerin sözlü tarihi genellikle toplumlarının geçmişteki sesi ata yadigârı bir miras olarak kabul edip, sözlü tarih anlatısını hiç sorgulamadan ya da farklı ek bilgilere ulaşmaya çalışmadan doğrudan içselleştirdikleri ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin sözlü tarihlerini genellikle “büyükbaba ve büyükanne, ebeveynler, internet, dini kurumlar, siyasi dernekler, TV, dergi, gazete gibi kaynaklardan öğrendikleri anlaşılmıştır. Bununla birlikte sözlü tarihin ortaöğretim tarih derslerine ve ders kitaplarına konu edilmiyor oluşu öğrencilerin genellikle tarih derslerini ve tarih ders kitaplarını objektif bulmamalarına, tarih dersi ve ders kitaplarına ilgisiz davranmalarına, ideolojik bir amaca hizmet ettiğini düşünmelerine ve kendilerini “dışlanmış vatandaşlar” olarak hissetmelerine yol açtığı belirlenmiştir. Tarih dersinde ve ders kitaplarında sözlü tarihe yer verilmesinin öğrencilerin tarih derslerine olan sevgisini, ilgisini arttıracağı, toplumsal hoşgörü ve barışa katkı yapacağı tespit edilmiştir.Öğe Türkiye’de lise tarih ders kitaplarında Aleviler(Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 2014-07-03) Arslan, YusufBu araştırmada Türkiye’deki lise tarih ders kitaplarında Alevilere dönük herhangi bir ayrım yapılıp yapılmadığı, yapılıyor ise nasıl yapıldığı anlaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi ve doküman incelemesi tekniği kullanılmış, lise tarih ders kitaplarının içerik analizleri yapılarak bulgulara ulaşılmıştır. 2013-14 yılında devlet okullarında okutulan 9. 10. 11. 12. sınıf lise tarih ders kitapları araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada lise tarih ders kitaplarında Alevilere “görünmez kılma, kalıp yargılama, seçmecilik ve dengesizlik, gerçekçi olmayış, parçalama ve yalıtma, dil” gibi ayrımcılıklar yapıldığı yönünde sonuçlara ulaşılmıştırÖğe Okullarda yaşanan şiddet olaylarinin düzey ve dinamiklerini anlamak: Batman Merkez örneği / Türkiye(MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2015-12-01) Arslan, YusufBu makalenin amacı Batman merkez okullarında yaşanan şiddet olaylarının dinamiklerini anlamak, hangi zaman diliminde, hangi ortamlarda, hangi neden ve koşullarda ortaya çıktığını tespit etmektir. Batman kent merkezinde görev yapmakta olan 210’u ortaokul, 220’si lise öğretmeni olmak üzere toplam 430 öğretmen ile görüşülmüştür. Bu araştırma nicel araştırma metodu ile yapılmıştır. Araştırma tekniği olarak anket kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğrenciler arasında sözel, fiziksel, duygusal şiddet türlerinde artış görülmektedir. Ayrıca hırsızlık, okul eşyasına zarar verme, sigara içme, uyuşturucu kullanma, kesici aletlerle kavga etme şeklindeki davranışların da giderek yaygınlaştığı ortaya çıkmıştır.Öğe Kan davası, intihar ve cezaevi vakalarının yol açtığı okul hayatındaki başarısızlığa ilişkin öğrenci görüşlerinin incelenmesi (Batman merkez örneği)(Asos Journal, 2015-03) Arslan, YusufAraştırmada, kan davası, intihar ve cezaevi gibi sosyal olayların yol açtığı okul hayatındaki başarısızlığa ilişkin öğrenci görüşleri incelenmeye çalışılmış, başarısızlığa yol açan başka etkenler kapsam dışı bırakılmıştır. Bu araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Araştırma 2013-2014 yılını kapsamakta olup Batman kent merkezindeki 5 ortaokul ve 5 lise ile sınırlandırılmıştır. Örneklem grubunu 392 öğrenci (200 lise, 192 ortaokul öğrencisi) oluşturmaktadır. Verilerin elde edilmesinde anket ve mülakat teknikleri kullanılmıştır. Öğrencilerin tamamına anket uygulanmış, 25 öğrenciye de yarı yapılandırılmış mülakat uygulanmıştır. Bu araştırmanın sonuçlarına göre intihar, kan davası ve cezaevi vakalarının öğrencilerde ders ve okul sorunlarına yol açtığı tespit edilmiştir.Öğe An investigation on changing behaviours of university students switching from using classical cell phones to smartphones(Redfame, 2016-06) Arslan, YusufIn this study, it was tried to comprehend whether there occur any changes in behaviours of university students switching from classical cell phones to smartphones. The investigation was carried out according to quantitative research method. Questionnaire was employed as data collection tool. The datum of the study was limited with the information gathered from 450 students attending Batman University. According to the results of the study, the following changes in the behaviours of students switching from classical cell phones to smartphones were noted and presented below: a) Changes in total time spent in social network, b) Changes in academic activities, c) Changes in family communication, d) Changes in social environment needs, e) Changes in perceptions of developments around, f) Changes in cell phone carrying susceptibility (cell phone addiction).Öğe Terör mağduru ilköğretim öğrencilerinin post-travma tepkileri üzerine bir araştırma /şırnaklı öğrenciler örneği(International Journal of Psychiatry Research, 2016-12) Arslan, YusufÖğe Türkistan’dan Tunceli’ye kurban inancı(Geleneksel Yayıncılık, 2017) Arslan, YusufToplumdan topluma kurbana yüklenen anlam, kurban kesim şekli, kurban sunuları değişiklik gösterse de, çoğunlukla her dinde ve gelenekte kurban, günahlardan arınma, tövbe, şükür gibi amaçlarla yapılmaktadır. 4000 yıllık bir tarihe sahip olan Türklerin gelenekleri incelendiğinde, kurban kesme ritüelinin eskiden beri sürdürüldüğü anlaşılmaktadır. İslamiyet’e dâhil olduktan sonra Türklerin kurban ritüellerinde bazı değişimler yaşanmıştır. Bazı ritüeller uygulamadan kalkarken bazıları yaşatılmıştır. Örneğin, eski Türklerde kurbanların başında gelen at, İslamiyet ile birlikte yerini koç, koyun, keçi, sığır gibi hayvanlara bırakmış ve at kurban etme geleneği unutulmuştur. Bununla birlikte, Şaman ayinlerinde kurban kesilmesi, mum yakılması geleneğinin Alevilerin cem ritüeli vesilesiyle olduğu gibi yaşatıldığı görülmektedir. Günümüzde, Aleviler arasında, eski Türk gelenek, görenek ve dinine ait motifler canlı şekilde izlenebilmektedir. Örneğin, Aleviler İslam’ı benimsemiş olmalarına karşın, İslam ile beraber eski Türklerin şaman/kam inancı, kopuz eşliğinde ibadet etme, sema, kadın/erkek bir arada ibadet etme, atalar kültü, dağ, ağaç ve nehirlere kutsallık atfetme biçimindeki inançlarını terk etmemişlerdir. İbadet dillerini de olduğu şekliyle, yani Türkçe olarak korumuşlardır. Alevilerin kurban ritüelleri, kimi değişimlere uğramışsa da, eski Türklerdeki birçok ritüeli bünyesinde korumuştur ve Aleviler yüzyıllardır eski Türk geleneklerindeki şekliyle kurbanlarını kesmişlerdir. Bu makalede, eski Türklerdeki kurban ritüelleriyle Tunceli Alevilerinin halk inançlarındaki kurban ritüeli karşılaştırılmış, benzerliklerin tespitine çalışılmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemine göre gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, 2015-2016 yıllarında Tunceli ve ilçelerinde, ziyaret yerlerinde yapılan yüz yüze mülakatlardan elde edilmiştir. Toplam görüşmeci sayısı sekiz olup görüşmeciler Tunceli il nüfusuna kayıtlıdır. Araştırmanın verileri, eski Türklerin kurban pratikleri ile Tunceli Alevilerinin kurban pratiklerinin dayandığı ortak bir geleneksel temel yapı olduğunu göstermiştir. Bir başka ifadeyle, Alevilerin kurban sunu/sungusu pratiklerinde, eski Türk geleneklerinin önemli oranda korunmuş olduğu anlaşılmıştır.Öğe Kim daha iyi empati kuruyor - Empati üzerine mikro bir sosyolojik araştırma(Batman Üniversitesi, 2016) Arslan, YusufAcaba sağlıklı insanlardan kendilerini görme engelli birinin yerine koymaları istenseydi bunu başarmak ne ölçüde olanaklı olurdu? Cinsiyetimiz, başarı durumumuz, gelir düzeyimiz, kitap okuma oranımız yada boşanmalar empati kurmamızı kolaylaştırıcı yada zorlaştırıcı olur muydu? Batman Üniversitesi sosyoloji bölümünde okuyan öğrencilerle yapılan araştırmada bu soruların cevapları aranmıştır. Sonuçlara göre, empati kurma düzeyimiz, genellikle psikolojik değil sosyolojik durumumuza göre değişebiliyor. Bir başka ifadeyle, empati kurma becerimiz sosyolojik nedenlerden etkilenmekte, çoğu kez onlara bağlı değişmektedir.Öğe Görme engellilerin toplumsal hayatta yaşadıkları zorluklar (Batman merkez örneği)(Batman Üniversitesi, 2015) Arslan, Yusuf; Şahin, Hacı Murat; Gülnar, Ubeyde; Şahbudak, MuratBir kentin yaşanılabilirlik seviyesinin sağlıklı olmasında çocuklar, kadınlar, yaşlılar gibi grupların yararına yönelik toplumsal hizmetler yürütmek önemli parametrelerden birisidir. Diğer bir önemli parametre de kentte yaşayan engelli bireylerin kamusal alanı diğer bireyler kadar rahat kullanabilmeleridir. Bu makalede hızlı bir göç ve kentleşme sürecine giren Batman’da, görme engellilerin toplumsal hayatta yaşadıkları zorlukları anlamak hedeflenmektedir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış, veriler anket tekniği ile toplanmıştır. Araştırma Batman merkezde yaşayan görme engelliler ile sınırlı olup, diğer engel türlerine giren bireyler kapsam dışı bırakılmıştır. Araştırma sonucuna göre görme engellilerin istihdam ve özürlü maaşlarının düşüklüğünden kaynaklı yaygın bir sorun yaşadıkları tespit edilmiştir. Bununla beraber eğitsel, sosyal ve ulaşılabilirlik gibi uygulamalardaki yetersizliğinde görme engellilerin toplumsal yaşama katılmaları önünde sorun olduğu tespit edilmiştir.
